زلزله انتخاباتی؟
با توجه به مشارکت حدود ۸۸ درصدی در انتخابات، چنان که عرض شد، دشواراست که بتوان در شرایط عادی رای دهنده ی جدیدی را به انتخابات وارد کرد، و اگر احتمال افزایش و یا کاهش در میزان مشارکت باشد، در شرایط فعلی برای هر دو طرف تا حد زیادی یکسان خواهد بود، مگر آن که اتفاق منحصر بفردی روی دهد تا انگیزه ها به شکل ناگهانی در یک طرف فزونی یا در طرف دیگر کاهش یابد، و لذا چون عمدتا باید از سبد رای موجود بهره برد و به ان تکیه کرد، می توان گفت در حال حاضر احتمال پیروزی آقای اوغلو دشوارتر و احتمال پیروزی آقای اردوغان بیشتر است و صرفا یک زلزله انتخاباتی یا یک تحول معنی دار در روزهای آینده به گونه ای که حد اقل ۵ درصد آراء جدید به سبد آقای اوغلو اضافه کند، یا یک رسوایی بزرگ یا یک اشتباه تاریخی که از رای آقای اردوغان به شکل معنی دار بکاهد، می تواند آقای اردوغان را از پیروزی دور کند که طبیعتا این نوشته نمی تواند ارزیابی از میزان احتمال آن داشته باشد و باید منتظر تحولات دو هفته آینده و عملکرد هر یک از دو کمپین بود.
صرف نظر از هر نتیجه ای می توان گفت اپوزیسیون ترکیه برای نخستین بار توانسته است رای بالای ۴۴ درصدی را در برابر حزب و جریان آقای اردوغان بدست آورد و چنین ائتلافی شکل دهد، این ائتلاف به خودی خود یک پیروزی برای اپوزیسیون محسوب می شود و حتی در صورت شکست در این انتخابات در صورت حفظ انسجام موجود و فائق آمدن بر شکنندگی هایش که کم هم نیست، می تواند جریان آقای اردوغان را تا انتخابات سال های بعد به شدت تحت فشار قرار دهد و با توجه به میل به تغییر در فضای شهرهای بزرگ نظیر استانبول و شهرهای مرکزی نظیر آنکارا و تسری تدریجی آن به شهرهای کوچک تر، چه بسا اپوزیسیون بتواند پیروز انتخابات ریاست جمهوری بعدی باشد و جریان اردوغان نیز که از این پس یک خطر واقعی و مستمر را در بیخ گوش خود حس می کند، برای حفظ جایگاه فعلی در سالهای بعد کار دشواری را پیش روی خواهد داشت و در صورتی پیروز باقی خواهد ماند که عملکرد بسیار بهتری از خود ارائه دهد.
دستاورد انتخابات
انتخابات در ذات خود یک «گفت و گو» است و در صورت جدی بودن، صرف نظر از این که چه کسی پیروز باشد، آثار عمیق خود را به دنبال دارد و به جامعه و ساخت سیاسی، ظرفیت و بُعد می دهد. برای آقای اردوغان پس از بیست سال با همه ی چسبندگی هایش به قدرت و قطبی ساختن فضای سیاسی این کشور و انتقادات جدی که به او وارد است، و برای ترکیه با هر نتیجه ای که کسب شود، در صورت حفظ سلامت انتخابات در دور دوم، این انتخابات یک پیروزی و یک رخداد افتخار آمیز و الگوی مردمسالاری در منطقه ای است که از سلطنت ها، دیکتاتوری ها و انتخابات نمایشی فراوانی رنج می برد. البته ترکیه با سابقه کودتا و دخالت نظامیان و جریانات عمیق امنیتی در تحولات قدرت و با توجه طمع ورزی قدرت های جهانی به این کشور، باید به هوش باشد، که این انتخابات تضمین همه چیز نیست و تا نهادینه شدن مردمسالاری راه درازی در پیش است تا هیچ قدرتی به هیچ بهانه ای نتواند این روند را در این کشور مختل و اراده ملت ترکیه را مخدوش سازد.
دو هفته آینده برای هر یک از دو جریان رقیب سرنوشت ساز خواهد بود. آنچه نوشته شد بر اساس داده های فعلی بود. در نوشته بعدی در صورت تغییر معنی دار در داده های انتخاباتی، ترسیم دقیق تری از آرایش نهایی آراء در انتخابات ترکیه ارائه خواهد شد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲