کرونا یک قدم تا شیوع گسترده‌تر

دبیر کمیته علمی کشوری کرونا از فروکش پیک اُمیکرون در جهان خبر داده است. حمیدرضا جماعتی گفته «تقریباً در تمامی کشورهای دنیا، ابتلا به کرونا، میزان بستری و مرگ ‌و میر، سیر نزولی داشته و این نشانه خوبی است چون علی‌رغم ایجاد زیرسویه‌های جدید هنوز شاهد بروز پیک جدیدی نیستیم.
در هنگ‌کنگ و چین هم که پیک نسبتا شدیدی را تجربه کردند، در چند روز گذشته آمار کرونا روند کاهشی داشته و این خبر خوبی است که در تمام کشورهای دنیا پیک اُمیکرون در حال فروکش است.»
سخنان این مقام دولتی در حالی است که سویه‌‌های جدید ویروس کرونا به ادامه وضعیت اضطراری در جهان منجر شده است. تنها چند ماه پس از لغو محدودیت‌های کرونایی در آمریکا، پایتخت این کشور موج تازه‌‌ای از ابتلا به
کووید-۱۹ را تجربه می‌‌کند. چین هم اولین موارد مرگ از موج تازه کرونا در شانگهای تحت قرنطینه را اعلام کرده است، به گونه‌ای که در تازه‌ترین موج شیوع ویروس کرونا در چین، سه سالمند در پی ابتلا به این ویروس جان داده‌اند.
افزایش سطح انتقال ویروس و ماهیت عوارض ابتلا به اُمیکرون باعث شده چین به کاربرد بلند مدت استراتژی «کووید صفر» همچنان با قدرت اصرار ورزد. زیرسویه BA2 از اُمیکرون، واریانت XE(ترکیب زیرسویه‌های BA1 و BA2)، واریانت XD(ترکیب اُمیکرون و دلتا) و واریانت XF (ترکیب دلتا و اُمیکرون) اکنون انواع غالب کرونا ویروس‌ها در جهان هستند. تاکنون حدود 100 مورد ابتلا به زیرسویه XF و بیش از 700 مورد ابتلا به XE در کشورهای اروپایی شناسایی شده است. همچنان جهش ویروس در سطح بالایی قرار دارد و سویه‌های جدیدتر، قدرت انتشار بیشتری نسبت به واریانت‌های قبلی داشته‌اند.
در آخرین اطلاعیه سازمان بهداشت جهانی تاکید شده است که «هم ‌اکنون واکسن‌های ایمن و مؤثری در دسترس هستند که مصونیت قوی در برابر نوع شدید بیماری‌ ایجاد کرده و کاهش بستری و مرگ ناشی از این بیماری را موجب می‌‌شوند و تاکنون میلیاردها نفر در برابر کرونا واکسینه شده‌‌اند.»
حفظ فاصله ایمن از دیگران و پرهیز از تجمعات، استفاده از ماسک مناسب که دهان و بینی را کامل بپوشاند، تهویه مناسب فضاهای داخلی، شستشوی مرتب دست‌ها و پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه از توصیه‌های مهم سازمان بهداشت جهانی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا بوده است.
علی‌رغم توصیه به رعایت پروتکل‌های دوران کرونا، متاسفانه در ایران، وضع به گونه دیگری رقم می‌خورد. در حالیکه کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا مدعی کاهش بستری و مرگ‌های کرونایی در ایران شده است، کرونای XE وارد ایران شده و اولین مورد مثبت ویروس در بوشهر به ثبت رسیده است.
زیرسویه BA2 اُمیکرون نیز در کشور در حال چرخش و گردش است و موارد ابتلای جدید بیماری، ناشی از این نوع ویروس است. هنوز شاخص میزان انتقال عفونت از یک فرد مبتلا به دیگر افراد جامعه، بالا و به عدد یک و کمتر از آن نرسیده است. میزان انتقال عفونت، نشان دهنده چرخش کرونا در کشور به دلیل افت محسوس رعایت پروتکل‌‌ها و رکود واکسیناسیون در کشور است.
ادعای برخی مقامات کشور درباره مهار و کنترل کرونا و قیاس ایران با سایر کشورهای جهان، بیشتر به فرافکنی درخصوص بیماری شبیه است تا بیان واقعیت. تغییر سیاست دولت در برابر ویروس کرونا و عادی سازی وضعیت جامعه و انجام بازگشایی‌ها و باز گذاشتن دست مردم منجر به افزایش بیماری در کشور شده است.
اینکه از سوی دولت، بازگشت مدارس و دانشگاه‌ها به آموزش حضوری و لغو محدودیت‌های کرونایی در سطح کشور، دلیلی بر حفظ و صیانت از آزادی‌های مردم و حقوق شهروندی شمرده شده است، پذیرفتنی نیست و نمی‌توان به جامعه آدرس غلط داد و تصمیمات دولتی اتخاذ شده در ستاد کرونا را توصیه‌های بهداشتی و تخصصی قلمداد کرد، چراکه ویروس‌های جدید و خطرناک کرونا یکی پس از دیگری به کشور وارد می‌شوند و بیماری به روند خود تداوم می‌بخشد و با شناسایی ویروس ترکیبی XE، تازه ماجرای کرونا وارد روزهای حساس خود می‌شود.
با افزایش شدید و یکباره قیمت اینترنت خانگی تا ۹۰ درصد و حذف قیمت‌های پیشین اینترنت، میزان استفاده از آن در میان شهروندان کاهش یافته است، و به همین منظور، دولت تصمیم گرفته است که آموزش حضوری در مدارس و دانشگاه‌ها را از سر گیرد و سامانه‌های مجازی آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها از دسترس خارج کند. چون اکثریت مراکز آموزشی در کشور فاقد فضاهای آموزشی لازم و کافی برای حفظ فاصله گذاری هستند، اصل اساسی پیشگیری از بیماری کرونا در پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شده، لغو شده است.
در حال حاضر متاسفانه مشاهده شده حتی فضاهای خوابگاهی لازم برای دانشجویان در دانشگاه‌ها وجود نداشته و مازاد ظرفیت عادی در هر یک از اتاق‌های خوابگاهی به چشم می‌خورد. در شهرهای مختلف کشور، مدارس سنگی و خشتی و کانکسی هنوز وجود دارد که نه تنها از حداقل‌های ایمنی بی بهره هستند، بلکه رعایت اصول اولیه بهداشتی اصلاً معنی و مفهومی ندارد.
علی ایحال، برخلاف تصور مقامات کشور، کرونا وضعیت نگران کننده‌ای پیدا کرده است و با چرخش گونه‌های جدید ویروسی، دیگر نمی‌توان به عادی انگاری پرداخت، مخصوصا اینکه مراسم احیا هم از امشب در سراسر کشور آغاز می‌شود و چون پرسه کرونا در تجمعات مناسبتی حتمی است باید محدودیت‌های خاص برای مراسم احیای شب‌های قدر در نظر گرفت و هر گونه غفلت در سلامت مردم قابل قبول نیست.
نباید فراموش کرد که ویروس کرونا تنها یک قدم با جرقه شیوع گسترده‌ تر فاصله دارد و مسائل زیادی در ایران وجود دارند که می‌توانند همراه با افزایش مبتلایان کرونا قابلیت تبدیل به بحرانی جدی را داشته باشند، چراکه بیش از ۷۰ درصد جامعه، قدرت خرید مناسبی ندارند و سیری شکمی، جایگزین سیری سلولی شده است و در هفته‌ها و ماه‌های آینده می‌توان انتظار سونامی سوءتغذیه در کشور را داشت و همزمان افزایش تعرفه‌های پزشکی می‌تواند مراجعه به پزشک برای تهیدستان را ناممکن سازد.
*کارشناس حوزه سلامت