جمال خاشقچی و رابطه آمریکا با عربستان

از زمان تاسیس عربستان سعودی روابط گرم و حسنه ای بین واشنگتن و ریاض برقرار شد و هر زمان روابط گرمتر بود حکومت عربستان به پشتوانه آن، تحرکاتی ضد حقوق بشری در داخل کشور و  خارج از کشور برای حذف شهروندان مخالف عربستانی و همچنین علیه حکومت های مخالف در جهان اسلام و جهان عرب انجام داد .از جمله مسائل حقوق بشری، حذف فیزیکی جمال خاشقچی را می توان ذکر کرد. "محمد بن سلمان" ولیعهد جوان عربستان در دوران ریاست جمهوری "دونالد ترامپ" به خودش اجازه داد که در دوم اکتبر ۲۰۱۸ یکی از مخالفان و منتقدان حکومت عربستان، به نام " جمال خاشقچی " را در کنسولگری عربستان در  استانبول به قتل برساند و پیکر او را قطعه قطعه کند و قطعات را ناپدید نماید و به خاطر خریدهای هنگفت جنگ افزارهای نظامی ریاض از ایالات متحده در دوران ترامپ، مطمئن بود از ناحیه آمریکا پیگیری نخواهد شد و در عمل هم پیگیری نشد .
با ورود "جو بایدن" به کاخ سفید و قرار گرفتن دمکرات ها در حاکمیت ایالات متحده و تاکیداتی که بر حقوق بشر ابراز می دارند تصمیم گرفتند گزارشهای محرمانه و طبقه بندی شده دستگاه امنیتی و اطلاعاتی آمریکا در مورد قتل خاشقچی را که تا کنون مخفی مانده  منتشر کنند و در معرض افکار عمومی قرار بدهند و به این خاطر ترس  بر حکومت عربستان مستولی شده خصوصا این که، بایدن بر خلاف ترامپ، تصمیم گرفته  با محمد بن سلمان  تماس تلفنی بر قرار نکند و ترجیح  داده با پدرش ارتباط داشته باشد که در جای خود، بی اعتنائی به محمد بن سلمان تلقی می شود و به نوعی به حاشیه راندن ولیعهدی است که در سال های اخیر تلاش کرد در داخل عربستان حاکم بلا منازع باشد و خود را برای رهبری در جهان اسلام و جهان عرب آماده می کرد  .
سئوالاتی که اکنون مطرح است این که: هدف واشنگتن از انتشار گزارش در مورد قتل خاشقچی چیست؟ آیا در فکر تغیر حکومت در عربستان است؟ یا می خواهد از اقتدار حکومت عربستان در داخل کشور و منطقه بکاهد؟
آنچه که مسلم است، در حال حاضر، آلترناتیوی  که بتواند جایگزین حکومت فعلی عربستان بشود نظیر اخوان المسلمین در مصر در بعد از برکناری "حسنی مبارک" یا شیعیان عراق در بعد از سرنگونی "صدام حسین" در عربستان وجود ندارد مگر این که واشنگتن مصمم باشد به هر شکلی، معارضین حکومت عربستان از جمله اهل تسنن یا شیعیان را تقویت کند تا جایگزین نماید. البته تبعاتی هم دارد از جمله :
 با تغیر حکومت در عربستان، بازار نفت دچار نوسانات شدید خواهد شد و معادله اقتصادی و حتی سیاسی در منطقه و بین المللی به هم خواهد خورد  . البته امکان دارد واشنگتن برای ضربه زدن به رقبای اقتصادی در سطح جهان از جمله چین، از تغیرات در بازار نفت نگران نباشد و تا تغیر حکومت در عربستان پیش برود.
به احتمال قوی  ایالات متحده در بر خورد با عربستان در جهت کاهش نفوذ ریاض و محدود کردن  مانورش در منطقه  پیش خواهد رفت و واشنگتن با علنی کردن نقش ولیعهد عربستان در قتل فجیع خاشقچی می خواهد به این هدف دست پیدا کند. از این که واشنگتن اعلام کرد درگیری یمن باید خاتمه پیدا کند می خواهد بطور غیر مستقیم حوزه نفوذ عربستان در منطقه و حتی در حیاط خلوتش یعنی یمن را کاهش بدهد. یکی دیگر از راه های دسترسی واشنگتن به هدفش مبنی بر کاهش قدرت عربستان، احیا مجدد برجام است که ظاهرا بایدن به دنبال آن است؛ به این خاطر که، ریاض در دوره اوباما با برجام مخالف بود و اکنون تلاش دارد برجام فعال نشود .
نا گفته نماند ریاض به پشتوانه امکانات مالی وسیع و دیپلماسی پیچیده و لابی قوی که به خاطر سال های طولانی روابط نزدیک بین ریاض - واشنگتن از آن برخوردار است تلاش دارد تا تغیراتی در استراتژی حزب دمکرات و تیم بایدن مبنی بر تضعیف حکومت عربستان بوجود آورد .