حصاری به نام خوابگاه

وضعیت اکثر خوابگاه‌های دانشگاه‌های دولتی همچنان نامناسب است و این باعث می‌شود دانشجویان به جای درس خواندن وادار به فعالیت صنفی برای دفاع از حقوق‌شان برابر دانشگاه و مسئولان شوند.
به گزارش ایسنا، روزنامه قانون نوشت: «دوران زندگی در خوابگاه‌های دانشجویی برای همه عمر در ذهن تمام دانشجویان باقی می‌ماند. از شب‌های سخت امتحان و درس گرفته تا بیماری و گرفتاری هایی که ذهن و جسم دانشجویان را درگیر می کند. زندگی در خوابگاه نوعی مبارزه است. تجربه یک زندگی جمعی که در آن باید پذیرفت در جهانی زندگی می‌کنیم که به اندازه تعداد آدم ها نظر و عقیده وجود دارد و نباید به آن‌ها توهین کنیم حتی اگر آن را قبول نداشته باشیم. اما خوابگاه باید در درجه اول امن و قابل سکونت باشد. این نکته ای است که بسیاری از دانشجویان را وادار به فعالیت های صنفی می کند تا از حقوق‌شان در برابر دانشگاه و مسئولان دفاع کنند و زندگی امنی را در محیط خوابگاه داشته باشند. اما وضعیت خوابگاه های دانشگاه‌های دولتی به خصوص در شهر تهران که عمر ساختمان خوابگاه‌ها زیاد است، بیشتر معلوم می شود. از سوی دیگر رفتار مسئولان خوابگاه و تبعیض هایی که از سوی مسئولان دانشگاه یا قشری از دانشجویان اعمال می شود نیز فضایی را برای مبارزه ایجاد می کند.
رضا محسن نژاد دانشجوی ترم نهم رشته مهندسی معدن در دانشگاه امیرکبیر تهران است. او از ترم اول دانشجویی‌اش در خوابگاه سکونت داشته و از نزدیک مشکلات زیادی را دیده است. او به «قانون» می‌گوید: «خوابگاه شهدا که محل اسکان دانشجویان دانشگاه امیرکبیر است، ساختمان‌های متعددی دارد که هر کدام را برای یک گروه تحصیلی ساخته‌اند. برای بعضی از گروه های آموزشی هم چون تعداد دانشجویانش زیاد است، چندین خوابگاه را اختصاص داده‌اند.»
او می گوید که همراه با ورودی های ۹۲ و ۹۴ دانشکده امیرکبیر که در یک ساختمان اسکان دارند به طور مجموع در ساختمان‌شان ۸۰۰ تا هزار نفر سکونت دارند. رضا ادامه می‌دهد:« دقیقا نمی‌دانم قدمت ساختمان خوابگاه ما که نزدیک پل حافظ است چند سال است اما فکر می‌کنم نزدیک به ۳۰ یا ۳۵ سال باشد. فقط این را می‌دانم که بعد از انقلاب ساخته شده است.»
او از تغییر ظرفیت اتاق و اضافه شدن تخت ها به علت پذیرش دانشجویان بیشتر از ظرفیت در دانشگاه نیز می گوید: «تا پارسال اتاق های ۱۰ متری چهار الی پنج نفره بود. اتاق هایی ۱۰ متری که دو تخت دوطبقه در آن گذاشته‌اند و در مجموع چهار دانشجو در آن اسکان دارند. در این اتاق‌ها تنها فضای شخصی همان تختی است که روی آن می‌خوابیم و کمدهایی که اندازه‌شان خیلی کوچک است.»
او درباره اتاق‌های ۱۲ نفره که شلوغ‌تر است و امکان درس خواندن یا حتی گذراندن وقتی کوتاه نیز در آن مشکل است، می‌گوید: «مساحت اتاق‌های ۱۲نفره ۲۴ متر است و حتی رفت و آمد هم در آن‌ها مشکل است.»
وی علت این ازدحام و کمبود جا در خوابگاه‌ها را افزایش ظرفیت پذیرش ورودی های دانشگاه می‌داند و می‌گوید: «چون خوابگاه‌ها ظرفیتی برای دانشجویان جدید نداشت، ظرفیت تخت ها را در اتاق ها بالا برد. طوری که حتی برای اسکان دانشجوهای ارشد هم دچار مشکل شدند. ما الان در خوابگاه‌مان اتاق چهارنفره نداریم و همه اتاق ها ظرفیت‌شان از ۶ نفره به بالاست.»
این دانشجو درباره ظرفیت کمدهایی که برای انبوه وسایل‌شان در اختیارشان گذاشته‌اند و همچنین امکانات رفاهی خوابگاه می‌گوید: «ما برای جا دادن انبوهی از وسایل‌مان کمدهای بسیار کوچکی داریم که به قول خودمان مال زمان جنگ است. آن‌ قدر کوچک است که نمی‌توانیم وسایل‌مان را در آن جا بدهیم. ما برای هر سوییت ۳۰ نفره یک آشپزخانه داریم که یک یا دو گاز دارد و باید در نوبت برای درست کردن غذا بایستیم. ما در خوابگاه‌مان برای ۸۰۰ یا هزار نفر پنج لباسشویی و برای این تعداد ۱۰ حمام بیشتر نداریم.»
اتاق‌های تراس‌دار خوابگاه را به همفکران یک جریان ایدئولوژیک می‌دادند
محسن‌نژاد به رفتارهای تبعیض‌آمیز مسئولان خوابگاه نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما تا پارسال مسئول خوابگاهی داشتیم که مربوط به یکی از نهادهای ایدئولوژیک دانشگاه بود و برخوردش تنها با همفکران خودش خوب بود و اتاق‌های‌ خوب را هم به همان‌ها می‌دادند. ساختمان دانشگاه طوری است که اتاق‌هایی که در سمت جنوبی ساختمان هستند، تراس دارند و بقیه اتاق‌ها تراس ندارند. آن اتاق‌ها را خودشان برمی‌دارند. ترم قبل مسئول خوابگاه عوض شد و برخوردشان بهتر شد ولی وقتی آنها مسئول بودند، برخوردشان خوب نبود.»
یکی از مشکلاتی که در خوابگاه‌های دانشجویی همیشه وجود داشته، گم شدن وسایل دانشجویان است. حالا دیگر تمام دانشجویان با خودشان لپ‌تاپ دارند و بعضی مواقع مجبورند آن را در خوابگاه بگذارند و خودشان به کلاس بروند. اما وقتی از راه می‌رسند متوجه می‌شوند که لپ‌تاپ‌شان را سرقت کرده‌اند و هیچ کسی هم پاسخگو نیست.
محسن‌نژاد در این رابطه می‌گوید: «مشکلی که الان در خوابگاه داریم سرقت وسایل گرانقیمت، پول‌ها، دوربین‌ها و لپ‌تاپ‌هایی است که ناگهان گم می‌شود. متاسفانه این موضوع را انتظامات خوابگاه به عهده نمی‌گیرد. ما نمی‌دانیم که این سارق کیست؟ از بیرون خوابگاه که نمی‌تواند بیاید چون جلوی در دوربین دارد و بالاخره معلوم می‌شود. داخل راهروها هم دوربین نیست نمی‌توانیم آن را ببینیم.»
تبعیض در واگذاری اتاق‌های کم‌جمعیت یا با امکانات رفاهی بهتر از سوی مسئولان دانشگاه و خوابگاه برای دانشجویان ایرانی و خارجی هم اعمال می‌شود. این دانشجوی رشته مهندسی معدن دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «مشکل دیگری که در خوابگاه داریم، این است که در خوابگاه ما دانشجویان بین‌الملل هم هستند اما تبعیض زیادی بین ما و این دانشجویان وجود دارد. اتاقی را که چهار یا هشت دانشجوی ایرانی از آن استفاده می‌کنند به یک دانشجوی کشورهای عربی می‌دهند. در واقع دانشجوهایی که از عراق، کویت یا لبنان برای تحصیل به ایران آمده‌اند، اتاق‌های زیر ظرفیت به آنها می‌دهند. هر چقدر هم که درگیر شدیم، جوابی به ما ندادند. تا سه سال پیش دانشجوهای خارجی در خوابگاه ما سکونت نداشتند. ما هشت نفر در یک اتاق ۲۴ متری هستیم و دانشجویان بین‌الملل این اتاق را به صورت دونفری استفاده‌ می‌کنند.»
بی‌آبی را به ما خبر ندادند
شادی یکی دیگر از دانشجویانی است که در رشته زبان روسی در دانشگاه مازندران درس می‌خواند. او در گفت‌وگو با «قانون» درباره وضعیت خوابگاهی که در آن ساکن است، می‌گوید: «مدتی پیش ساعت پنج بعدازظهر ناگهان آب شرب خوابگاه ما قطع شد و قبل از آن هم به ما خبر ندادند که آب قرار است قطع شود. من ساعت هفت با سرپرستی‌مان تماس گرفتم تا علت را جویا شوم، پرسیدم کی آب وصل می شود؟ گفتند آب بابلسر قطع شده و طبیعتا آب خوابگاه هم قطع می‌شود. گفتند ما در بلندگو اعلام کردیم اما شما متوجه نشدید. من گفتم چطور وقتی که شما در مواقعی که می‌خواهید چنان صدای بلندگو را زیاد می‌کنید که ما عاصی می‌شویم، آن‌ وقت این مورد را طوری اعلام کردید که کسی نشنید. اداره آب و فاضلاب هم اعلام کرد که تا فردا ساعت چهار صبح آب وصل نمی‌شود. پیگیری‌های ما برای وصل شدن آب برای خوابگاهی که ۱۶۰۰ دختر در آن سکونت داشتند، بی نتیجه ماند تا این که ساعت چهار صبح فردا آب وصل شد.»
او درباره یکی دیگر از تجربیات ترسناکش در خوابگاه می‌گوید:« ما دختری در خوابگاه داشتیم که دچار اضطراب‌های فراوان می‌شد. شب‌ها از ترس و اضطراب بیدار می‌ماند و می‌گفت که من خواب می‌بینم کسی دنبالم می‌کند. او ادامه خواب‌های ترسناکش را در بیداری دنبال می‌کرد و متوهم شده بود. ما به سرپرست گفتیم که این دانشجو بیمار شده و باید با روان‌پزشک یا مشاور صحبت کند اما از طرف سرپرستی به ما گفتند که به این دختر بگویید به خانه‌اش برود.»
اما در چنین مواقعی که وضعیت دانشجویان از نظر رفاهی در خطر است، شورای صنفی دانشجویی باید پیش قدم شود و مشکلات را حل کند اما متاسفانه در این مورد هم دانشجویان با برخوردهای امنیتی مواجه شدند و جواب پیگیری‌های فعالان صنفی دانشگاه‌ها را با بازداشت دادند. این بخشی از مشکلات دانشجویانی بود که از خوابگاه های دانشگاه‌های سراسری استفاده می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از دانشجویان حاضرند در خانه‌های دانشجویی با تعداد زیادی همخانه زندگی‌کنند و به قول خودشان آزاد باشند.
مریم یکی از دانشجویان دانشگاه سمنان می‌گوید:«در خوابگاه ما را ساعت هفت بعدازظهر می‌بندند و ما حتی یک خرید کوچک هم نمی‌توانیم انجام دهیم اگر هم به موقع نیاییم به خانواده‌های‌مان گزارش می‌دهند که دخترتان دیر آمده است. صبح‌ها هم قبل از ساعت هفت صبح در خوابگاه را باز نمی‌کنند. یعنی اگر صبح زود از شهرستان برسیم باید جلوی در خوابگاه بمانیم یا به خانه دوستان‌مان برویم.»