جام جهانی التیامی برچهره مخدوش روسیه

رسوایی های دوپینگی و آشوب هولیگان های روسیه، نیاز مبرم این کشور برای میزبانی از رویدادهای بزرگ همچون جام جهانی فوتبال را آشکار کرد؛ آزمونی بزرگ که مسکو به خوبی از عهده آن برآمد و با استفاده از آن تصویر مخدوش خود را در مجامع بین المللی ورزش التیام بخشید.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، تارنمای خبری منچستر در گزارشی نوشت: زمانی که پای ورزش در میان باشد هواداران هم به اندازه ورزشکاران حاضر در زمین بازی، زیر ذره بین هستند و متاسفانه در مورد روسیه نه تنها رهبر سیاسی این کشور که پیش تر تیتر نخست مطبوعات کشورهای غربی را به خود اختصاص داده بود بلکه ستاره های ورزشی و هواداران روس هم به همان اندازه، این کشور را بدنام کردند و این دلیلی است که نیاز برگزاری یک جام جهانی خوب را برای مسکو بیش از پیش حیاتی ساخت.
در واقع حقیقت این است که هواداران تاثیری ماندگار را در رقابت های بین المللی از خود بر جای می گذارند، برای مثال در جریان بازی های المپیک زمستانی 2018 پیونگ یانگ، این هواداران کره شمالی بودند که با شعارها، حرکات و پوشش فوق العاده رسمی و از پیش طراحی شده خود، کانون توجه بودند اما بجای جلب توجه دیگر هواداران و تحت تاثیر قراردادن ورزشکاران، آنچه بیش از همه مورد توجه قرار گرفت نگاهی ترحم آمیز به طبیعت جامعه تحت حاکم کره شمالی بود.
در سوی مقابل، در رقابت های یورو 2016 فرانسه، هواداران ایسلندی با لباس های رنگارنگ در حالی که تیم ملی کشورشان را با تشویقی که از آن زمان به بعد به «تشویق وایکینگی» مشهور و با نظم خاصی هم اجرا می شد، تاثیری متفاوت از هواداران کره ای، بر جای گذاشت. تشویق هایی که از آن زمان به بعد شهرت زیادی بین هواداران سایر کشورها پیدا کرد و اصطلاحا به نوعی برند تبلیغاتی برای این کشور کوچک و کم جمعیت تبدیل شد و نام آن ها را از زاویه ای مثبت بر سر زبان ها انداخت.
تصویر وحدت اصیلی که آن ها در حمایت از تیم ملی کشورشان در این بازی ها از خود بر جای گذاشتند با گزارش هایی که حاکی از حمایت 10 درصدی جمعیت این کشور از ایسلند در این بازی ها بود، قوت گرفت.

* آشوبگران روس (هولیگان ها)
هواداران روسیه در تورنمنت مذکور هم (یورو 2016) تیتر مطبوعات جهان را به خود اختصاص دادند اما با بازخوردی منفی؛ در واقع پیش و در جریان بازی تیم های انگلیس و روسیه در شهر مارسی فرانسه، گروهی سازمان یافته متشکل از آشوبگران روس به سمت هواداران انگلیسی یورش بردند، آن ها هدف خود را تسلط یافتن بر پایتخت فرهنگی آشوبگران خارج از بریتانیا اعلام کردند؛ واکنش های اولیه مقامات روس از تمسخر های منفعل تا مقصر دانستن مسوولان سازماندهی مسابقات در تامین امنیت بازی ها، نوسان داشت.
واکنش روس ها این تصور را برای غربی ها به وجود آورد که خصومت آشوبگران روس در قبال هواداران خارجی و اروپایی نه تنها مورد اغماض قرار نگرفته است بلکه به تحریک مقامات روسیه صورت گرفته و می گیرد. در سال های اخیر کشور روسیه اقدامات چشمگیری را برای سرکوب کردن این سازمان ها صورت داده و سعی کردند تا تصویر قابل قبول تری را از هواداران محلی برای جهانیان به نمایش بگذارند.
در این راستا، انجمنی تحت عنوان «هواداران متین» برای استقبال از هواداران بین المللی که برای تماشای بازی های تیم های محبوبشان با تیم های روسی به این کشور می آمدند، تشکیل شد، انجمنی که با هدایایی از آن ها استقبال می کردند، در ظاهر امر این انجمن کار خود را خوب انجام داد اما عملا آثار این کمپین صرفا توسط هوادارانی که به تازگی به روسیه سفر کرده بودند احساس می شد و تاثیرات آن به هیچ عنوان کوچک ترین تاثیر مثبتی برای پاک کردن اذهان بین المللی از آنچه آشوبگران روس در فرانسه از خود بر جای گذاشته بودند، ایجاد نکرد.

* سیاست و رسوایی
در حوزه سیاست، رویکرد نرم نخبگان سیاسی روسیه برای متقاعد کردن جوامع ورزشی بین المللی برای کشاندن بزرگ ترین رویداد ورزشی جهان به این کشور، کارگر افتاد. «ولادیمیر پوتین» در حمایت از پیشنهاد سوچی برای میزبانی المپیک زمستانی سال 2014، نخستین سخنرانی خود را به زبان انگلیسی ایراد کرد؛ استراتژی که به عنوان یک فاکتور تعیین کننده و مهم، امتیاز برگزاری این بازی ها را برای روسیه به ارمغان آورد.
به طور مشابه، «ویتالی موتکو» مسوول کمیته برگزاری جام جهانی 2018 روسیه در راستای متقاعد کردن مقامات فدراسیون بین المللی فوتبال فیفا برای اعطای حق میزبانی رقابت های جام جهانی 2018، در اظهاراتی طنزآمیز که البته شهرتی جهانی برای او به همراه داشت، مدعی شد که سعی دارد تا زمان برگزاری این بازی ها مهارت های زبان انگلیسی خود را تقویت کند.
تعهدات اشخاص و لحن نرم شخصیت های سیاسی روسیه در مثال های بالا این تصور را برای بالانشینان در فیفا به وجود آورد که روسیه به سمت منافع بین المللی گرایش داشته و با آغوش گرم آمادگی استقبال از این رویداد بزرگ را دارد.
علاوه بر این، رسوایی دوپینگ که مثل خوره سرتاسر ورزش روسیه را در بر گرفته بود و آثار آن همچنان باقی است، با محرومیت شاخص ترین چهره ورزشی روسیه یعنی «ماریا شاراپوآ» تنیسور روس شدت گرفت؛ در واقع اگرچه پرونده او به هیچ عنوان با درگیری های قانونی منتسب به مقامات روسیه مبنی بر دست داشتن در برنامه دوپینگ گسترده در بازی های سوچی هیچ ارتباطی نداشت اما پس از بخشیده شدن این محرومیت، شاراپوآ همچنان برای رسیدن به سطحی حتی قابل مقایسه با دوران آغاز ورزش حرفه ای خود تقلا کرد؛ در واقع آسیبی که نباید به یکی از بزرگ ترین ورزشکاران معاصر روسیه و همچنین سیستم ورزشی این کشور وارد شد و اصطلاحا کار از کار گذشت.
در سوی دیگر، روسیه هیچ فوتبالیست شناخته شده ای به عنوان ستاره در تیم ملی خود نداشت و از این رو انتظار شگفتی سازی از این تیم انتظاری تقریبا بیهوده بود؛ این در حالیست که براساس گزارش ها یکی از سرشناس ترین چهره های فوتبالی خارج از مستطیل سبز که در غرب فعالیت می کند یعنی «رومن آبراموویچ» مالک متمول باشگاه چلسی، با مشکل عدم تمدید ویزا از سوی دولت بریتانیا مواجه شد بطوریکه نتوانست تیمش را در بازی فینال جام حذفی فصل گذشته انگلیس که با قهرمانی آبی های لندن خاتمه یافت، همراهی کند.
به عبارت دیگر تمام داستان های فوق در مورد ستارگان ورزش روسیه به جای اینکه دلیلی برای نمایش تصویری مثبت و قابل قبول از این کشور در عرصه بین المللی باشد، کاملا با داستان هایی که صحنه سیاسی این کشور را احاطه کرده، جور بود.
در واقع، عمده ترین مشکل مسکو این بود که آسیب های وارد شده توسط هولیگان ها و آشوبگران و همچنین رسوایی های دوپینگ به بار آمده، به آسانی قابل پاک شدن نبود و کمپین هایی همچون هوادار متین و امثال آن برای این منظور کافی به نظر نمی رسید.
به عبارت بهتر، آزمون واقعی برای سنجش میزان خونگرمی و میهمان نوازی هواداران روس زمانی بود که ده ها هزار هوادار و میهمان خارجی برای تماشا کردن بازی تیم های ملی کشورشان به این کشور هجوم می آوردند و حق با شماست، روسیه از پس آن بر آمد و مردم این کشور به خوبی نشان دادند که تصویری که از آن ها در کشورهای غربی به تصویر کشیده شده بود، حقیقتا آن چیزی نیست که در خاک روسیه قابل لمس است.