بحران در روابط آمریکا و ترکیه

قانون ممنوعیت موقت فروش تسلیحات آمریکا به ترکیه روابط مخدوش واشنگتن – آنکارا را تهدید می‌کند.
به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری الجزیره، پیش‌نویس قانون آمریکا مبنی بر توقف موقت فروش تسلیحات آمریکا به ترکیه به عنوان مهمترین متحد کلیدی واشنگتن در خاورمیانه به تارگی در مجلس نمایندگان آمریکا منتشر و با اعلام این ممنوعیت آخرین ضربه بر روابط مخدوش شده دو کشور و متحد ناتو وارد شد.
براساس جزئیات مندرج در لایحه ممنوعیت فروش سلاح به ترکیه گزارشی از وزارت دفاع آمریکا درباره روابط میان آنکارا-واشنگتن درخواست می‌شود. تا زمان ارائه این گزارش و تکمیل آن فروش تجهیزات مهم نظامی به ترکیه متوقف می‌شود.
مجلس نمایندگان آمریکا روز دوشنبه لایحه‌ای را منتشر کرد که اشاره داشت به اینکه تایید بودجه آمریکا در سال ۲۰۱۹ با مساله فروش سلاح‌های آمریکایی به ترکیه با تصمیم این کشور در زمینه خرید سامانه‌های اس ۴۰۰ روسیه مرتبط است.
در لایحه مورد نظر آمده است، وزیر دفاع حق ندارد در زمینه فروش سلاح به خارج به خصوص فروش سامانه‌های دفاعی که باید به کنگره درباره آن اطلاع داده شود، سلاحی به ترکیه بفروشد بلکه باید وزیر طبق بند "ب" در این باره به کمیته‌های مربوطه در کنگره آمریکا گزارش دهد.
طبق بند "ب" وزیر دفاع باید بعد از رایزنی‌ با وزیر خارجه طی دوره ۶۰ روزه از زمان موافقت بر سر بودجه گزارشی را درخصوص وضعیت کنونی روابط ترکیه و آمریکا ارائه کند.
قرار است این گزارش شامل ارزیابی احتمالی درباره خرید سامانه‌های اس ۴۰۰ روسیه از سوی دولت ترکیه و نیز پیامدهای احتمالی این خرید بر روابط آمریکا و ترکیه و نیز ارزیابی میزان تاثیر آن بر سامانه‌های دفاعی دیگر که آمریکا با همکاری ترکیه استفاده می‌کند، شود.
طبق این سند، وزیر دفاع باید پیشنهاد سامانه‌های موشکی جایگزینی را به جای اس ۴۰۰ به ترکیه بدهد تا آن را از آمریکا یا کشورهای عضو ناتو خریداری کند.
مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در واکنش به این لایحه اعلام کرد: چنین قانونی اشتباه، غیرقانونی و نامناسب است. اگر این تدابیر امضا شوند آنکارا پاسخ مناسب را خواهد داد.
چاووش‌اوغلو اضافه کرد: اگر آمریکا تحریم‌هایی علیه ما اتخاذ کرده و یا گام مشابهی بردارد ترکیه پاسخ خواهد داد اما ما نمی‌خواهیم که شرایط به این سمت حرکت کند.
منصور آک‌گون، رئیس اداره روابط بین‌الملل دانشگاه فرهنگ استانبول اعلام کرد: این اقدام تاثیری بر قدرت ترکیه برای دستیابی به سلاح‌های مورد نیازش نخواهد داشت اما می‌تواند بحران جدیدی در روابط دو کشور ایجاد کند.
ترکیه با گذشت زمان تسلیحات بیشتری را در کشور خود تولید می‌کند. همچنین این کشور تسلیحاتی که با فناوری بسیار بالا تولید می‌شوند و امکان تولید آن را در کشورش ندارد می‌تواند از کشورهای دیگر تامین کند. در همین راستا ترکیه به تدریج میزان خرید تسلیحات از روسیه را افزایش داده است.
وی ادامه داد: اما این تاثیر می‌تواند بعد روانی داشته باشد. در حال حاضر اعتماد مخدوش شده میان دو طرف وارد مرحله جدیدی می‌شود. هر دو طرف بهای این اتفاق را در منافع منطقه‌ای پرداخت خواهند کرد.
ترکیه به دنبال خرید ۱۱۶ فروند جنگنده اف – ۳۵ بوده و همچنین به دنبال خرید موشک‌های پاتریوت است.
ترکیه به عنوان عضو ناتو در اقدامی غیرمعمول توافقی را با روسیه در ماه دسامبر برای خرید سیستم دفاع موشکی اس – ۴۰۰ امضا کرد.
این سیستم اس – ۴۰۰ منطبق با سیستم‌های ناتو نبوده و اعضای ناتو نسبت به خرید آن هشدار داده و گفته‌اند که این خرید می‌تواند عواقبی به دنبال داشته باشد. در این لایحه آمریکا به خرید اس – ۴۰۰ از سوی ترکیه اشاره شده است.
هال گاردنر، رئیس مشترک اداره روابط بین‌الملل دانشگاه آمریکایی در پاریس اعلام کرد: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا امیدوار است که با تسهیل محدودیت‌های کنگره در مورد فروش تسلیحات به ترکیه بتواند وی را از خرید اس – ۴۰۰ منصرف کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر با این قانون جدید آمریکا، ترکیه بیشتر به سمت روسیه متمایل خواهد شد.
همچنین یکی دیگر از مسائل تنش‌زا میان آنکارا و واشنگتن حمایت آمریکا از یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه است.
در همین راستا زمانی که آنکارا عملیات شاخه زیتون را آغاز کرد آمریکا این عملیات محکوم کرد.
همچنین اکتبر سال گذشته آمریکا سرویس‌های خدمات ویزا در ترکیه را بعد از بازداشت یکی از کارکنان کنسولگری به حالت تعلیق درآورد. این شهروند ترکیه که در کنسولگری آمریکا در استانبول کار می‌کرد متهم به ارتباط با فتح الله گولن (روحانی در تبعید مخالف دولت ترکیه)است.
خودداری واشنگتن از تحویل فتح الله گولن نیز تاثیر منفی در روابط دوجانبه دو کشور گذاشته است.
گاردنر گفت: کنگره آمریکا امیدوار است که با تصویب این قانون اردوغان را به پایان رفتارهای سرکوب گرایانه‌اش در داخل کشور سوق دهد و حتی به آمریکا نزدیک کند.
وی ادامه داد: اما اگر دولت ترامپ نتواند اختلافات با ترکیه را در سریعترین زمان حل کند، ممکن است فشارهای کنگره نتیجه معکوس به همراه داشته باشد و ترکیه بیشتر از اینکه به آمریکا نزدیک شود به سمت روسیه خواهد رفت.