محمد مرسي كه در اولين حضور بينالمللياش ،به عنوان رييس دورهاي جنبش غيرمتعهدها سخن ميگفت، اظهار كرد: موضوع انقلاب مصر در ۲۵ ژانويه نقطه عطفي براي بهار عربي بود. قبل از انقلاب مصر انقلاب تونس را داشتيم و بعد از انقلاب ما انقلابها در ليبي و يمن بود .
وي گفت: انقلاب مصر توانست اهداف خود را محقق كند و حاكميت مردمي را محقق سازد.
مرسي گفت: جنبش غيرمتعهدها توانسته در گذشته مشاركت فعالانهاي با حضور مصر داشته باشد. در زمان عبدالناصر كه توانست اراده ملت مصر را محقق سازد و هيمنه خارجي را بشكند و جنبش غيرمتعهدها جان گرفت.
رييس جنبش غيرمتعهدها در سه سال گذشته ادامه داد: امروز دور هم جمع شديم و در لحظه مهم تاريخ معاصر خود هستيم. بعد از انقلاب مسالمتآميز ملت مصر در ۲۵ ژانويه ۲۰۱۱ مصريها توانستند شرايط خود را تغيير دهند و به منافع جديد خود برسند. با فضل خدا و همبستگي ميان ملت توانستيم از مرحله دشوار انتقال عبور كنيم و چالشها را با يكپارچگي و وحدت از سر بگذرانيم و در اين ميان انقلابي مسالمتآميز را به ثمر رسانديم.
وي در بخش ديگري از سخنانش از ايران به خاطر برگزاري شانزدهمين اجلاس غيرمتعهدها قدرداني كرد .
مرسي همچنين از جمهوري كوبا به دليل تلاشهايش براي فعال كردن اين جنبش در نه سال گذشته قدرداني كرد و به اعضاي جديد تروئيكاي غيرمتعهدها –بوليوي و ونزوئلا تبريك گفت و همچنين از ميزباني و از رياست ونزوئلا به عنوان رياست هفدهمين اجلاس كشورهاي جنبش غيرمتعهدها استقبال كرد.
رياست جنبش غيرمتعهدها در سه سال گذشته همچنين به بانكيمون دبيركل سازمان ملل و ناصر عبدالعزيز رييس فعلي مجمع عمومي سازمان ملل براي حضور در شانزدهمين اجلاس غيرمتعهدها خوشامد گفت.
مرسي در ادامه به بررسي چالشهاي مقابل جنبش غيرمتعهدها اشاره كرد و گفت: ملتهاي مصر و فلسطين به دنبال آزادي عدالت و كرامت هستند.
ريسجمهور مصر همچنين گفت: سيستم بينالمللي كنوني با تجربيات زيادي مواجه شده است و بايد از صلح و ثبات بينالمللي محافظت كند. برخي از كشورهاي عضو با خطرات داخلي و خارجي غيرقابل مثالزدني و زيادي مواجه هستند. مظاهر نژادپرستي و تظاهر را تجربه ميكنند و حتي برخي از كشورهاي توسعه يافته نيز با تغيير آب و هوايي و يا آفات فقر و تنگدستي مبارزه ميكنند.
محمدمرسي در ادامه سخنانش در نشست سران اجلاس غيرمتعهدها تاكيد كرد: عدم تعهد بايد ايفاي نقش محوري خود را در اين لحظات حساس انجام دهد تا بتواند اهداف جنبش را در زماني كه با مسائل و مشكلاتي زيادي روبرو است براي دستيابي به استقلال و تماميت ارضي خود ادامه دهند.
وي گفت: اصول دهگانه جنبش حمايت از منافع سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ديني ملتهاي عضو را بايد دنبال كند و نقشه سياسي و روابط ميان كشورها و تركيب بينالمللي كه بايد داشته باشد را دنبال كند. جنبش توانسته است اصول خود را حفظ كند و از اصول اساسي و ريشهاي خود منحرف نشده است. جنبش توانسته است از منافع كشورهاي در حال رشد حمايت كند و با استقلال در ايجاد چتر حمايتي وسيع بينالمللي موفق شود و نظام بينالمللي جديدي را ترسيم كند. آنچه كه همچنان به دنبال حفظ اصول آن هستيم و ميخواهيم از كشورهاي تازه استقلاليافته حمايت كنيم و اهداف جديد جنبش را براساس اصول مثبت و مخالفت با بلوكبندي پيش ببريم و مفهوم صحيح استقلال را نشان دهيم.
مرسي با اشاره به عنوان اجلاس مبني بر صلح در سايه اراده مشترك جهاني اظهاركرد: اين عنوان به روشني نشان ميدهد كه عدم تعهد بايد با تمام قدرت پشت سر اين شعار باشد بايد به دنبال جهان عدالتمند پيش رويم، آيا اين شعار ميتواند تحقق يابد؟ اين آن چيزي است كه براي رسيدن به آن تلاش ميكنيم و مصمم هستيم كه در سيستم بينالمللي فعال و كارآمد باشيم.
مرسي تاكيد كرد: مصر جديد بعد از انقلاب مبارك خود در ۲۵ ژانويه ۲۰۱۱ از سيستم جهاني ميخواهد كه براساس عدالت حركت كند و كشورهاي در حال رشد را از فقر و وابستگي رها كند و به دايره قدرتمند و آرامش و مشاركت واقعي در جايگاه جهاني برسد و اين فقط با حركت براساس قوانين دموكراسي سيستم جهاني ممكن است. بايد چندجانبهگرايي را در سيستم سياسي حاكم كنيم.
رييس جمهور مصر تاكيد كرد: نبايد قبول كنيم كه ريشههاي بينالمللي براساس نظام چند قطبي باشد بايد اصول چند جانبهگرايي را در مديريت روابط بينالملل قبول كنيم بر اين اساس مصر معتقد است كه يكي از اصول اساسي نظام و سيستم جديد جهاني كه ميخواهيم اساسا در تقويت همكاري كشورهاي در حال توسعه و اصلاح نهادهاي مديريت جهاني باشد كه عدالت مشاركت در تصميمگيري را تضمين كند، در ابعاد سياسي، اقتصادي و اجتماعي.
وي گفت:اولين گام اصلاح و توسعه شوراي امنيت به صورت همه جانبه است تا بتوانيم فعاليت بيشتري در اداره جهان داشته باشيم. به نحوي كه مصوبات و قطعنامههاي آن اعتبار بيش از پيش داشته باشد.
مرسي در ادمه به مسائل آفريقا اشاره كرد و گفت: استعمار ظلم تاريخي بود كه در آفريقا وجود داشت كه مورد قبول نيست.
وي تاكيد كرد: بايد نقش مجمع عمومي در سازمان ملل فعال شود و همكاري آنها را در مسائل امنيت و ثبات بينالمللي افزايش دهيم كه سازمان ملل بيان كننده آرا ونظريات اكثريت كشورها باشد همانطور كه در ماههاي گذشته نمونههاي زيادي را در شوراي امنيت داشتهايم.
رييسجمهور مصر در ادامه سخنراني خود در شانزدهمين اجلاس سران كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد تاكيد كرد: شوراي امنيت بايد بتواند با بحرانهاي بينالمللي به خوبي مقابله كند.
به گزارش ايسنا، محمد محمدمرسي درباره حق وتو نيز گفت: حق وتو نبايد مانع دستيافتن به راهحلها براي بحرانهاي بينالمللي شود.
مرسي در ادامه به بحران سوريه اشاره و تاكيد كرد: بحران سوريه قلب ما را به درد آورده است.
رييسجمهور مصر همچنين، به مساله فلسطين اشاره كرد و گفت: مساله فلسطين از ابتدا در راس اولويت جنبش غيرمتعهدها بوده و است تا بتوانيم به راهحل عادلانه و همهجانبه دست پيدا كنيم و ملت فلسطين بتوانند به حقوق قانوني خود كه حق تامين سرنوشت و تشكيل دولت مستقل است، برسند.
رييس جنبش عدم تعهد در سه سال گذشته، ادامه داد: امروز ميخواهيم حمايت و پشتيباني سياسي خود را نسبت به شناسايي دولت مستقل فلسطين و سازمان ملل متحد به عنوان يك كشور دائم و عضو اين سازمان اعلام كنيم. بويژه به دنبال آن هستيم تا موضوع زندانيان سياسي فلسطيني كه در شرايط سخت هستند و توسط اشغالگرها اين وضعيت به آنها تحميل شده است را حل كنيم. ما با توجه به احكام بينالمللي و حقوق بشر، ميخواهيم كه اين احكام درباره ملت فلسطين محقق شود.
مرسي از بيانيه نشست وزيران خارجه جنبش عدم تعهد در شرمالشيخ قدرداني كرد و افزود: در اين بيانيه اشاره شد كه زندانيان فلسطيني در وضعيت اسفناكي در زندانهاي اسرائيل به سر ميبرند. جنبش ما همبستگي خود را با زندانيهاي فلسطيني اعلام ميكند و از هرگونه تحرك در شوراي امنيت سازمان ملل براي عضويت فلسطين به عنوان كشوري مستقل در اين سازمان حمايت ميكند.
رييسجمهور مصر همچنين از احزاب و گروههاي فلسطيني خواست تا وحدت صفوف خود را حفظ كنند و گروهها با افكار مختلف به صلح و آشتي ملي رجوع و به دنبال اختلافات كوچك ميان خود نباشند و به جاي آن بر مقاومت عليه اشغالگر پافشاري كنند. ما مخالفت خود را از اقدام اخير دشمن صهيونيستي نسبت به ممانعت از ورود برخي وزراي عضو جنبش غيرمتعهدها، در پنجم اوت سال جاري اعلام ميكنيم.
وي با بيان اينكه "ما ميخواهيم مصر آينده شكوفايي داشته باشد"، اظهار كرد: از دانشجويان مصري كه به دنبال عدالت هستند، حمايت و همبستگي خود را در راستاي رويت يك نظام دموكراتيك كه بيانكننده نگاه كليه گروهها و اقشار سوري و مبتني بر عدالت باشد، بيان ميكنيم. بايد از ورود به يك جنگ داخلي و نزاع طايفي و قومي در مصر جلوگيري كنيم.
مرسي خطاب به مخالفان دولت سوريه گفت: مخالفان بايد صفوف خود را متحد كنند؛ به گونهاي كه همه جريانها را در بر گيرد و مخالفتي در ميان آنها نباشد. ما كاملا آمادهايم از اين مساله حمايت كنيم. همه طرفها در بحث سوريه بايد جلوي خونريزي را بگيرند و سوريهاي آزاد و جديد را بسازيم و وارد يك مرحله سازندگي در اين كشور شويم.
رييسجمهور مصر اضافه كرد: ما در اجلاس مكه ابتكار عملي را ارائه داديم كه از همه طرفهاي درگير در مساله سوريه ميخواهد راهحل مناسبي براي خروج از بحران سوريه را پيدا كنند. خونريزي در سوريه بر گردن همه ماست و بايد آن را درك كنيم كه اين خونها متوقف نميشود جز از طريق يك دخالت كارآمد از سوي همه ما.
وي در ادامه، به برخي ديگر از چالشهاي پيشروي جنبش عدم تعهد اشاره و بر نقش محوري جنبش در اجلاس بازنگري معاهده NPT در ۲۰۱۰ و نيز پيشنهاداتي كه در رابطه با خاورميانه عاري از سلاح هستهيي پس از آن مطرح شده است تاكيد كرد و افزود: با وجود توافق بر سر عاريسازي همه منطقه از سلاح هستهيي و ديگر سلاحهاي كشتار جمعي، اما چالشهايي فراروي ماست كه تحقق يك منطقه عاري از سلاح هستهيي را دشوار ميكند. همه كشورها در خاورميانه به معاهده NPT پيوستهاند، جز اسرائيل. بر ما واجب است تا در موضع خود نسبت به عاريسازي منطقه از سلاح هستهيي پافشاري كنيم و ثابت قدم باشيم.
مرسي درباره حق استفاده از انرژي صلحآميز هستهيي خاطر نشان كرد: مصر در موضع خود مبني بر حق استفاده از انرژي صلحآميز هستهيي براي همه كشورها توام با احترام به تعهدات بينالمللي از جمله معاهده NPT تاكيد دارد.
وي در ادامه تاكيد كرد: ما بايد همكاري خود را در چارچوب جنبش غيرمتعهدها، گروه ۷۷ و چين براي تحقق اهداف مشتركمان در راستاي توسعه كشورهاي در حال توسعه و همكاريهاي جنوب ـ جنوب داشته باشيم.
رييسجمهور مصر در بخش ديگري اتز صحبتهاي خود به موفقيت برزيل در زمينه توسعه پايدار اشاره كرد و گفت: برزيل اقدامات و مصوبات خوبي در چارچوب همكاريهايش با كشورهاي ديگر داشته است و توانسته فضاي بينالمللي خوبي براي پيشرفت اقتصادي و اجتماعي فراهم سازد.
مرسي همچنين، بر مساله جوانان و ساختن آيندهاي بهتر براي آنها تاكيد كرد و درباره مسايل مربوط به زنان گفت: مساله زنان يكي از موضوعات مهم است و بايد انديشههاي نژادپرستانه را از بحث زنان دور كنيم.
مرسي در ادامه گفت: جنبش عدم تعهد موفق شده است، مواضع خود را يكپارچه كند و اعضا توانستهاند، ظرفيتها را تقويت و با تمام دنيا همكاري كنند. امروز بيش از پيش بايد به اهداف جنبش چنگ بزنيم و آن را اعلام كنيم.
رييس جمهور مصر گفت: مصر اين پيام را سال گذشته با امانت به دوش كشيد و توانست در اين راستا از منافع خود دفاع كند. توانست به اهداف جنبش در سه سال گذشته كه رياست آن را بر عهده داشت چنگ بزند. امروز آمدهايم تا رياست جنبش را به كشور برادر ايران تحويل دهيم، اميدواريم اين كشور رهبري جنبش را براساس اصول و اهداف آن در صحنههاي بينالمللي تقويت كند و از موفقيتهاي آن پاسداري نمايد.
مرسي تاكيد كرد: مصر جديد دست خود را با تمامي اخلاص براي همكاري و ارتباط با اعضاي جديد دراز ميكند، براي تحقق آزادي ، عدالت ، كرامت ، تلاش ميكند و براي تمام ملتها تعهد خود را حفظ ميكنيم تا اين جنبش بتواند صلح دائم و همه جانبه و عدالتمند را حفظ كند.
وي با تاكيد بر اينكه ما براي مديريت مشترك جهاني تلاش ميكنيم، با ارائه گزارشي از عملكرد مصر در دوره رياستش در اين جنبش احمدينژاد را خطاب قرار داد و گفت: خوشحالم كه به شانزدهمين اجلاس سران اعلام كنم كه مصر توانسته است اسناد صادره را از اجلاس شرم الشيخ و بيانيه پاياني اجلاس سران را اجرا كند.
وي تصريح كرد: بايد تاكيد كنم كه اجلاس در اجراي طرح كاري خود موفق بوده است و اين به خاطر تلاش صرفا مصر نبوده، بلكه به دليل تلاش و پشتيباني دائم تمام كشورهاي عضو بوده است .
وي همچنين گفت: از طريق دفتر جنبش در نيويورك و همكاريها و هماهنگيها با كشورهاي عضو توانستهايم كه اهداف را به پيش ببريم بدون اينكه اهداف جنبش را فراموش كنيم.
وي همچنين به موارد مطرح شده در اسناد نشست سران در شرمالشيخ مبني بر خلع سلاح و امنيت بينالمللي و صلح در خاورميانه اشاره كرد و گفت:ما براي صلح همه جانبه در خاورميانه تلاش ميكنيم تا ساختارهاي نهادهاي خاورميانهاي بيش از پيش دموكراتيك باشد، همچنين شوراي امنيت اصلاحاتي انجام دهد و شوراي اجتماعي و اقتصادي سازمان ملل فعالتر باشد.
وي با اشاره به تلاشهاي نلسون ماندلا براي فعال كردن نقش جنبش عدم تعهد در سازمان ملل گفت: روز ۱۲ژوئن روز جهاني تمجيد از نلسون ماندلا است كه در اين باره بسيار تلاش كرد.
مرسي افزود: مصر تلاشهاي خود را همچنان ادامه ميدهد و هماهنگي با كشور برادر ايران در طول رياست سه ساله را دنبال ميكند تا بتوانيم دستاوردهاي خود را در ۵۰ سال گذشته بيش از پيش تقويت كنيم، مطمئنيم رياست ايران در اين جنبش در سه سال آينده با موفقيت همراه خواهد بود و خواهد توانست اهداف و خواستههاي ملتها را محقق كند، ملتهاي جهان چشم اميدشان به ملتهاي ما است.
مرسي در ادامه حاضران را خطاب قرار داد و گفت: آيا آقاي احمدينژاد رييس شانزدهمين دوره اين جنبش است؟ آيا موافق اين ضيافت هستيد كه در اين هنگام حاضران با تشويقهاي خود پاسخ مثبت به اين پرسش دادند.
مرسي ادامه داد:بنابراين همه با اجماع موافقت خود را اعلام كردند در نتيجه ايران رياست اين جنبش را بر عهده ميگيرد و آن را بر عهده خواهند داشت .
در ادامه مرسي و احمدينژاد از جايگاه برخواستند و با يكديگر روبوسي كردند.
مرسي درپايان سخنان خود براي احمدينژاد به عنوان رييس اجلاس آرزوي موفقيت كرد.