جایزه بدون برنده!

این مراسم پس از ۱۰ روز برپایی جشنواره، طبق اعلام قبلی قرار بود از ساعت ۲۰ امشب، ‌ ۱۲بهمن ماه برگزار شود که با ۳۰ دقیقه تاخیر، سرانجام مراسم به شکل رسمی شروع شد.

در این مراسم برگزیدگان بخش مرور تئاتر ایران به شرح ذیل معرفی شدند:

هیات داوران بخش مرور تئاتر ایرانِ جشنواره فجر،‌ متشکل از ایرج راد، ناصر آقائی و رحمت امینی، آرای خود را به شرح زیر اعلام کرد:

در بخش موسیقی، ضمن تقدیر از حسین اصیلی و علی اسدی برای موسیقی نمایش «آقای قاضی صدایم را می‌شنوید؟» از بوشهر، احسان آنالویی برای موسیقی نمایش «هزار شلاق» از خرم آباد به عنوان نفر برتر معرفی شد.

در بخش طراحی صحنه، فاتح بادپروا برای نمایش «رقصی برای بازگشت عروس» از مریوان تقدیر شد و هادی حجازی‌فر برای طراحی صحنه نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» عنوان برتر را از آن خود کرد.

در بخش بازیگری مرد، از فرید قبادی برای بازی در نمایش «سایه سار سکوت» از تهران و سعید محبی امین برای بازی در نمایش «چهار نمایشنامه منتشر نشده از مهران صوفی» از تهران تقدیر شد، در این بخش، هیئت داوران هیچ کس را به عنوان برگزیده معرفی نکرد.

در بخش بازیگری زن،‌ طیبه نیک آزاد برای بازی در نمایش «بهشت پنجاه درجه بالای صفر» از آبادان، ژیلا آل رشاد برای بازی در نمایش «ترانه‌های تلخ تارا» از تبریز و بیتا آزادی برای بازی در نمایش «ترانه‌های تلخ تارا» از تبریز موفق به دریافت تقدیرنامه شدند.

در این بخش هم هیئت داوران برگزیده‌ای را اعلام نکرد.

در بخش نمایشنامه نویسی، هیات داوران ضمن تقدیر از محمدرضا عطایی‌فر برای نگارش نمایشنامه «سایه‌سار سکوت» از تهران و ابراهیم عادل‌نیا برای نگارش نمایشنامه «کافه سایه» از اردبیل، جایزه اثر برتر را ناصر حبیبیان برای نگارش نمایشنامه «هزار شلاق» از خرم آباد اهدا کرد.

در بخش کارگردانی، علی شفیعی برای کارگردانی نمایش «کسی دست به عصا توی شکمم راه می‌رود» از گچساران و احسان ملکی برای کارگردانی نمایش «هزار شلاق» از خرم‌آباد تقدیر شدند.

همچنین هادی حجازی‌فر برای کارگردانی نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» از تهران، جایزه کارگردان برتر این دوره از جشنواره را دریافت کرد.

مهم‌ترین و اولین اتفاقی که حاشیه‌های مراسم اختتامیه را کلید زد پرشدن جایگاه ویژه خبرنگاران بود که زودتر توسط میهمانانی ویژه تر اشغال شده بود، به همین دلیل تمام خبرنگاران رسانه ها که برای پوشش این مراسم به تالار وحدت آمده بودند خواستار قرارگیری در جایگاه خود شدند که این اتفاق سرانجام پس از بحث و رایزنی فراوان و درنهایت منتقل کردن میهمانانی که در جایگاه آن‌ها نشسته بودند، محقق شد.

به این ترتیب خبرنگاران که پس از حدود ۴۰ دقیقه وارد سالن برگزاری اختتامیه شدند به سخنرانی دبیر جشنواره رسیدند که البته همزمان با آن حاضران در سالن مرتب مشغول تشویق همزمان با سخنرانی او بودند.

اردشیر صالح‌پور هم خطاب به آنها گفت: یک اصل در تئاتر این است که وقتی بازیگری دیالوگی را می‌گوید، تماشاگران به او احترام می‌گذارند و حرف‌هایش را می‌شنوند!

دبیر جشنواره سی و سوم تئاتر فجر در بخشی از سخنانش با اشاره به اینکه امسال حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد نسبت به سال گذشته متقاضی شرکت در جشنواره وجود داشته است، گفت: به دلیل دیر انتخاب شدن دبیر و جابجایی‌هایی که پیش آمد فرصت بازنگری در فراخوان نبود.

اردشیر صالح پور همچنین گفت:‌شورای عالی تئاتر فجر با تدبیر و اراده اندیشه‌ورزانه این بار شاکله‌ای را در میان مدرسان، مدیران دلسوز، پیشکسوتان و فرزانگان به هم پیوند داده است.

وی از مسئولان کشور به ویژه رییس جمهور تقاضا کرد که در راستای دیپلماسی فرهنگی و به یمن سالی که به نام فرهنگ مزین شده حمایت بیش از پیش از تئاتر را در دستور کار قرار دهد.

صالح پور اضافه کرد: تئاتر ایران مراحل رشد و توسعه یافتگی خود را در این دوران طی می‌کند و باید به منزلت‌های شایسته‌تری برسد.

بنا بر این گزارش، ظرفیت هر ۳ بالکن تالار وحدت علاوه بر طبقه همکف تکمیل شده و در راهروهای کناری هم جمعیت زیادی ایستاده مراسم را تماشا می‌کنند.

علاوه بر میهمانان خارجی جشنواره تئاتر فجر که از کشورهای عراق ، کویت و ... به ایران آمده‌اند، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علی مرادخانی معاون هنری ، سید احمد محیط طباطبایی، نوش‌آبادی سخنگوی وزارت ارشاد نیز در این مراسم حضور دارند.

حضور فریماه فرجامی بازیگر سینما و تئاتر که چند سالی از محافل هنری فاصله گرفته بود، در این برنامه قابل تامل است.

اجرای این مراسم را عباس سجادی بر عهده دارد در حالیکه پیش از این دبیر جشنواره اعلام کرده بود که فرزاد حسنی اختتامیه تئاتر فجر را اجرا خواهد کرد.

در این دوره از جشنواره، بنیاد شهید و امور ایثارگران، انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نمایش‌های اجرا شده را از نظر موضوعی مورد ارزیابی قرار دادند که جوایز آثار برتر در اختتامیه جشنواره اهدا شد.

بر این اساس، تندیس، دیپلم افتخار و مبلغ ۳۰ میلیون ریال از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران به گروه نمایش «آسمان روزهای ابری» به کارگردانی محمد رسائلی از رشت تعلق گرفت.

جایزه انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس شامل حمایت از اجرای عمومی، لوح تقدیر و هدایای نقدی به دو نمایش صحنه‌ای و دو نمایش خیابانی (بدون اولویت) زیر اهدا شد:

نمایش «آقای قاضی صدایم را می‌شنوید؟» به کارگردانی حسن سبحانی مینابی از میناب

نمایش «بهشت ۵۰ درجه بالای صفر» به کارگردانی علی حیدری از آبادان

نمایش «چرخ روز افزا» به کارگردانی علی‌محمد رادمنش از تهران

نمایش «صفر مرزی» به کارگردانی آرش سبحانی و علی بنائیان از اهواز

جایزه پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم شامل حمایت از اثر آینده گروه نمایشی با مضامین مرتبط با فرهنگ ایرانی و اسلامی، تندیس و هدیه نفیس از صنایع دستی کشور به نمایش «بوقلمون» به کارگردانی خیراله تقیانی‌پور از تهران اهدا شد.

حواشی صحنه پایانی جشنواره‌ی تئاتر فجر
اختتامیه‌ی جشنواره تئاتر فجر در حالی برگزار شد که فریماه فرجامی مهمان ویژه آن بود و بخش پایانی آن هم با گلایه یکی از برگزیدگان به خاطر متهم شدن به کپی‌کاری همراه شد.

در این مراسم که با حاشیه‌هایی هم همراه بود، بسیاری از میهمانان حاضر در سالن که از اهالی جوان تئاتر بودند نسبت به سخنرانی‌های طولانی مراسم اعتراض داشتند و این نارضایتی خود را با کف زدن‌های ممتد نشان می‌دادند.

اردشیر صالح‌پور دبیر جشنواره یکی از سخنرانان بود که به دلیل طولانی شدن صحبت‌هایش واکنش‌های زیادی را از میهمانان گرفت.

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم یکی دیگر از کسانی بود که در این جلسه صحبت کرد و اگرچه بخشی از سخنانش را کوتاه کرد اما با تأکید بر اینکه تئاتر ایران شایسته بی‌مهری نیست در عین حال تاکید کرد که تئاتر آن‌طور که شایسته است در سال‌های گذشته حمایت نشده است.

او همچنین از همه نهادها خواست تا آستانه تحمل خویش را از شنیدن نقدهای بجا و نابجا ارتقاء دهند و پاسخگوی اهالی تئاتر باشند.

در این مراسم از سعید سهیلی، قدر‌ت‌الله طاهری بروجنی، احمد مقدم‌منش و غلامرضا کشتکار به عنوان شهدای تئاتر یاد شد و از خانواده‌های آن‌ها تقدیر به عمل آمد.

در این بخش، یکی از اعضای خانواده شهید طاهری بروجنی با اشاره به اینکه از سال‌ها قبل به یاد می‌آورد که هنرمندان از کمبود امکانات می‌نالیدند و هنوز هم این شرایط ادامه دارد از علی جنتی خواست تا به هنر تئاتر شهرستان‌ها بها بدهد.

یکی از بخش‌های ویژه مراسم اختتامیه، مراسم تئاتر بزرگداشت چهار هنرمند این هنر بود.

در این بخش با حضور علی جنتی، علی مرادخانی، رویا تیموریان، حمید مظفری و اردشیر صالح‌پور از بدرالسادات برنجانی، احمد سپاسدار، حسینعلی طباطبایی و جعفر والی تقدیر شد که البته لوح تقدیر و تندیس جعفر والی را یکی از اعضای خانواده‌اش دریافت کرد.

همچنین برگزارکنندگان این مراسم کلیپی را از درگذشتگان تئاتر آماده کرده بودند تا به این شکل از آن‌ها یادی شود.

در این کلیپ به هنرمندان مختلفی از جمله انوشیروان ارجمند، علی اکبر رزم‌آرا، مجید بهرامی،‌مرتضی احمدی، حمید مهر‌آرا، جواد ثریا، سیدعلی صالح، صمد پل‌سنگی و... اشاره شد.

هنگام اهدای جوایز بخش عکس، مسعود فروتن که به عنوان یکی از داوران روی سن آمده بود، بیان کرد: به عنوان کارگردان تلویزیون این را می‌گویم که جای تله‌تئاتر خالی است، به همین دلیل درخواست می‌کنم کاری کنیم تا تله‌تئاتر دوباره راه بیفتد چون آبروی تئاتر و تلویزیون است.

در بخش اهدای جوایز طراحی گریم هم که برای اولین بار اهدا می‌شد، ماریا حاجی‌ها پس از دریافت جایزه‌اش گفت: بعد از ۳۰ سال کار در این حوزه هیچ‌گاه طراحی لحاظ نمی‌شد به همین دلیل تشکر می‌کنم که جایزه‌ای هم برای بخش گریم در نظر گرفته شد اما شنیده‌ام که در بخش بین‌الملل جایزه طراحی گریم حذف شده و می‌خواهم آقای صالح‌پور در این مورد توضیح دهند.

او همچنین تأکید کرد که جایزه‌اش به واحد گریم تئاترشهر، تالار سنگلج، تالار وحدت و... تعلق دارد.

محمد مساوات هم به عنوان یکی از برگزیدگانی که در بخش‌های انتهایی مراسم،جایزه‌اش را دریافت کرد با بیان اینکه خدا از کسانی که به او تهمت زدند، نگذرد،‌صحبتش را آغاز کرد.

کارگردان نمایش «خانه‌.واده» در این باره توضیح داد: ۴۰ سال در شهرستان ایرانشهر اجرا رفتیم و هیچ حرف و حدیثی نبود اما یک روز در جشنواره فجر نمایش خود را اجرا کردیم اما آنقدر حرف و تهمت زدند و گفتند از یک کار مزخرف کپی کرده است که باعث شد از این شرایط ناراحت شوم.

او از کسانی که نمایش او را کپی دانستند خواست اثری که کپی می‌دانند تماشا کنند و بعد گفت: از همه کسانی که تهمت زدند ناراحتم.

ستاره اسکندری هم که برای بازی در نمایش «هم هوایی» به همراه الهام کردا برگزیده شد، یادآوری کرد که جای باران کوثری خالی است و اگر او نبود این جایزه در دستان او و الهام کردا قرار نمی‌گرفت.

مسعود رایگان هم به عنوان یکی از داوران بخش بین‌الملل پس از اهدای جایزه به محمد مساوات گفت: اولین بار است که او را می‌بینم و بابت نمایشنامه‌اش دست مریزاد می‌گویم.

او همچنین تقدیر ویژه هیأت داوران را برای گروه بازیگران نمایش «خانه.واده» اعلام کرد.

یکی از نکات قابل توجه اختتامیه جشنواره تئاتر در نظر گرفتن جایزه‌ای با عنوان جایزه بزرگ بود که پیش از این سابقه نداشت و پس از اعلام چند کاندیدا برای آن مشخص شد که هیأت داوران هیچ اثری را برای این بخش انتخاب نکرده است.