مهم‌تر از واردات بنزینِ با کیفیت، توقف تولید بنزین تقلبی است!

می‌شود به آمار و ارقام هم تکیه کرد و از پاک شدن هوای تهران، کرج و برخی دیگر از شهرهای کشور به نسبت مشابه سال گذشته گفت؛ اما بهتر از آن تکیه به این مثل عامیانه است: «چیزی که عیان است، چه حاجت به بیان است؟».

به فاصله کمتر از ده ماه از بر سر کار آمدن دولت یازدهم، اقدام وزارت نفت برای توقف تولید بنزین در پتروشیمی‌ها و جایگزین کردن آن با بنزین‌های وارداتی برای رفع نیاز بازار مصرف این محصول مهم، کاهش آلودگی هوا، بهترین شاهد اثرگذاری تصمیم مسئولان نمودار شده است.

بنا بر این گزارش، آن گونه که آمار و ارقام ثبت شده در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، از آلودگی هوا به نسبت مشابه سال گذشته، تا اندازه بسیاری کاسته شده و به رغم گرم شدن هوا در ماه‌های اخیر، خوشبختانه هنوز شاخص آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و مشهور در کشور به داشتن این مشکل، در هیچ روزی از محدوده «سالم» نگذشته و حتی به مرز شرایط «ناسالم برای گروه‌های حساس» نیز نزدیک نشده است.

نسبی (بخوانید کاهش آلودگی) در پایتخت و شهرهای پیرامون ‌آن، جای خوشحالی فزاینده دارد، زیرا بنا بر آمار جمعیتی، بخش بزرگی از جمعیت کشور در این محدوده جغرافیایی گرد هم آمده و افزون بر آن، شاخصه‌های جغرافیای سیاسی تهران‌ بر حجم رفت و آمد و اهمیت آن به شدت افزوده است.

کافی است، چرخی در پایتخت بزنیم تا دریابیم مرکز کشورمان، آکنده از افرادی است که به آن مهاجرت کرده و سکونت در آن را به هزار و یک دلیل به ماندن در ولایت خود ترجیح داده‌اند تا از این شهر، نقشی پر‌رنگ در ذهن بستگان خود به جای گذاشته و موجبات رونق رفت و آمد از ولایت خود به این شهر و بالعکس را فراهم آورده و خواسته یا ناخواسته نقش بسزایی در سرایت مشکلات این خطه به دیگر نقاط کشور داشته باشند.

اما جدای از این موضوع که به یاری مشکلاتی چون متمرکز شدن امکانات در تهران تقویت می‌شود، انباشت نیمی از خودروهای موجود در کشور در این شهر و شهرهای اطراف آن، از سال‌های سال پیشتر تا کنون، همواره آلودگی هوا را ‌به عنوان چشم اسفندیار پایتخت و حتی کشور مطرح ساخته که طرح‌های زیادی برای رفع آن به رشته تحریر در‌آمده است؛ طرح‌هایی که کمتر مجال اجرا یافته و بیشترشان بر کاغذ ‌جا مانده‌اند.

بدین ترتیب، می‌توان به هر طرحی که برای مهار آلودگی پایتخت کارساز است‌، به چشم راه نجاتی برای فرار از این آلودگی در کشور نگریست، ولو این طرح در حد اصلاح تصمیمی نادرست باشد؛ تصمیمی مانند آنچه در دولت پیش گرفته شد و مقابله با واردات بنزین را به تولید این محصول در پتروشیمی‌ها سپرد تا مصرف این شبه بنزین، آلودگی هوا را به سرعت به اوج رسانده و ضمن پدید آوردن آلودگی بی‌سابقه در بسیاری شهرهای کشور، موج بیماری‌های ناشی از تنفس آلاینده‌های موجود در هوا را تشدید کند.

تکیه بر این مخاطرات روز‌افزون و راهکار دولتمردان در مقابله با آن، ما را بر آن داشت تا کارآمدترین عامل کاهش نسبی آلودگی هوا در تهران و کرج را به نسبت مشابه سال‌های گذشته به نظر‌سنجی ‌گذاریم و دیدگاه کاربران را در این باره جویا شویم.

نظرسنجی

بر پایه نتایج ثبت شده در این نظرسنجی، از حدود چهل هزار تنی که در آن شرکت کرده‌اند، (۳۹۷۵۶ رأی)، نزدیک ۶۰ درصد ایشان (کمی بیش از ۲۳ هزار رأی)، نقش توقف تولید بنزین در پتروشیمی‌ها را در کاهش آلودگی هوا مؤثر‌تر از بنزین‌های وارد شده به چرخه حمل و نقل و عوامل دیگر دانسته‌اند تا آشکار شود، هر چه برخی در نکوهش واردات بنزین و دفاع از پاکی بنزین‌هایی که یک شبه تولیدشان در پتروشیمی‌ها کلید خورده بود، تلاش می‌کنند، مردم در قیاس بین هوای این روز‌ها و آنچه در سال‌های گذشته، نفسشان را به شماره می‌انداخت، حقیقت را جور دیگری دریافته‌اند.

اما هر چه بیشتر مردم اصلاح عملکرد غلط دولت گذشته را کارساز‌ترین راهکار کاهش آلودگی هوا ارزیابی کرده‌اند، کم نیستند‌ کسانی که از مداخله مؤثر دولت یازدهم در بهبود وضعیت می‌گویند و «واردات بنزین با کیفیت بالا» را کارآمدترین عامل در کاهش آلودگی هوا می‌دانند.

بنا بر این گزارش، ۳۰ درصد کاربران (حدود ۱۲ هزار رأی) بر این باورند که بهبود نسبی هوا‌ در سایه واردات بنزین با کیفیت بالا پدید آمده و بنابراین، بسیار روشن است، ‌احتمالا بسیاری از افرادی که به این گزینه رأی داده‌اند، بر این باور بوده‌اند، برای بهبود اوضاع آلودگی هوا باید ملاحظات را کنار گذاشت و راهی را برگزید که سودش ‌بیش از زیانش است و بر این اساس، تکیه به واردات بنزین، بسیار بر‌تر از تولید نوع آلاینده آن در داخل است که معلوم نیست چه بلایی بر سر مردم می‌آورد.

جدای این رویکرد‌ها، نباید از این دیدگاه مغفول ماند که برخی بهبود نسبی حاصله در آلودگی هوا را ناشی از گران شدن نرخ فروش این محصول و کاهش رفت‌وآمد خودروهای بنزین سوز پیرو آن می‌دانند و می‌گویند گزینه سوم نظر‌سنجی، کارآمد‌ترین عامل در کاهش آلودگی هوا را نشانه رفته است.

در پایان باید یادآور شویم، به رغم بارندگی‌های رقم خورده در روزهای گذشته در تهران، آمارهای ثبت شده از میزان بارندگی سالانه در این شهر، به ویژه بارندگی بهاری، حکایت از کاهش شدید میزان نزولات جوی به نسبت سال‌های گذشته دارد و افزون بر آن، آمار‌ها حکایت از افزوده شدن حدود نیم میلیون خودرو در سال به ترافیک پایتخت دارد که هر دو این عوامل، می‌توانند به تقویت آلودگی هوا کمک کرده و به همین دلیل، از آوردنشان در نظرسنجی صرف‌نظر شده است.