منتظریم تا رسما به ما پیام بدهند و سایتمان را جمع کنیم!

نزدیک میدان حسن آباد تهران، لا‌بلای فروشگاه‌های زمخت ابزار آلات و یراق، در طبقه زیرین یکی از پاساژها، فروشگاه ابزاری مقصد ماست؛ آدرسی که در بخش «تماس با ما» سایت «whatsapps.ir» درج شده و یافتن پاسخ پرسش های پرشمارمان ما را به آنجا کشاند.

 در روزگاری که فیلترینگ نرم افزار «واتس اپ» به تصویب کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رسیده و احتمالا به زودی اجرایی خواهد شد، به سراغ جوانانی رفتیم که سایت تجارت الکترونیکی به نام این نرم افزار دایر کرده و در کنار کار رسمی‌شان، به پرسش‌های علاقه‌مندان این نرم افزار تلفن همراه پاسخ می‌دهند، نسخه‌های به روز آن را برای سیستم عامل‌های گوناگون تلفن همراه عرضه می‌کنند و البته شارژ این نرم افزار را می‌فروشند.

بله! درست خوانده‌اید. واتس اپ بر خلاف امثال وایبر، لاین، تانگو و دیگر نرم‌افزارهای تعاملی تلفن همراه، پولی‌ است و تنها یک سال به کاربرانش خدمات رایگان عرضه می‌کند. اصلا همین ویژگی موجب شده انتقاداتی را که به نرم افزاهای مشابه وارد است، نتوان به آن وارد کرد و گفت: «هیچ می‌دانید منبع درآمد این نرم افزاها چیست که آن را رایگان در اختیار شما قرار می‌دهند؟!» و بعد به سادگی هر چه تمام نتیجه گرفت: «اینها اطلاعات مخاطبان را می‌فروشند و جاسوسند ...»!

منتظریم تا رسما به ما پیام بدهند و سایت‌مان را جمع کنیم!

همین ویژگی که خیال کاربران را تا اندازه بسیاری راحت می‌کند، این تردید را برایشان به همراه دارد که پس از پایان این یک سال، چه باید کرد و چگونه می‌توان در شرایط تحریم ـ که حتی بازارهای جهانی عرضه نرم افزارهای موبایل به کشورمان خدمت ارائه نمی‌کنند، برای تمدید واتس اپ اقدام کرد و اعتبار سالانه یا چند ساله برایش خرید؟

همین اشکال، ایده طراحی سایت واتس اپ ایران را در ذهن طراحان آن کلید زد تا بتوانند هم مشکل کاربران این نرم افزار را حل کنند و هم از این راه برای خود کار و کاسبی به راه انداخته و کسب درآمد کنند؛ البته زمان راه اندازی سایت گمان نمی‌کردند که یک سال و اندی بعد، این نرم افزار را فیسبوک به نرخ زیادی خریداری کرده و در یک شب به مهم‌ترین نرم افزار تعاملی تلفن همراه در جهان تبدیل شود.

اما مشهور شدن واتس اپ‌‌ همان گونه که به سرعت آن را به مخاطبان این دست نرم افزار‌ها معرفی کرد و بر شهرتش افزود، به‌‌ همان سرعت حساسیت‌ها درباره آن را هم افزایش داد تا اینکه خبر تصویب فیلتر شدن آن در کشورمان هفته پیش مخابره شد؛ بر این اساس که به فیسبوک متصل است و ایراداتی که به آن وارد است، به این هم وارد شدنی می‌نماید!

البته «سعید» نظر دیگری دارد. هم درباره فیلتر شدن واتس اپ، هم درباره امنیت آن و هم آینده نرم افزارهای تعاملی موبایل. شاید بد نیست از اینجای ماجرا به بعد را به روایت گفت‌وگوی خبرنگار ما با مدیر واتس اپ ایران پی بگیریم؛

* به نظر نمی‌آید که ارتباطی با واتس اپ داشته باشید. آیا این گونه است و نمایندگی آن در ایران را عهده دارید؟

خیر. ارتباطی با سایت اصلی نداریم اما مشکلاتی که کاربران این نرم افزار در کشورمان دارند، بار‌ها با ایمیل با ایشان در میان گذاشته‌ایم و رفع شده است؛ برای نمونه، واتس اپ شماره‌های آی سیم را نمی‌شناخت که مکاتبه کردیم و این مشکل را رفع کردند.

* پس بی‌دلیل نیست که در نام سایت شما، یک حرف (S) اضافه وجود دارد؟

برایمان مهم نبود که حتما نام دامنه سایتمان با سایت اصلی یکسان باشد، چون ادعای نمایندگی این نرم افزار در کشورمان را نداریم. البته دوست داشتیم نام مشابه را خریداری کنیم، ولی پیش از ما خریداری شده بود و موفق نشدیم. برای خدماتی که ما می‌دهیم، همین اندازه هم کافی است.

* آیا سایتتان را ثبت کرده‌اید و رسمی است؟

بله. از دو سال پیش تا کنون، با مجوز وزارت صنایع و تحت نظر «نماد اعتماد الکترونیک کسب و کارهای اینترنتی» یا‌‌ همان «ای نماد» فعالیت می‌کنیم و مجوز آن را در سایتمان هم قرار داده و همچنین دارای درگاه مستقل و رسمی بانکی با نام «واتس اپ ایران» هستیم.

جدای ازین در «ستاد ساماندهی سایت‌های اینترنتی» وزارت ارشاد هم تشکیل پرونده دادیم و سایت را در آنجا هم ثبت کرده‌ایم.

* پس چرا مدتی فیلتر شدید؟

برای خودمان هم سؤال بود. آن زمان که فیلتر شدیم، بار‌ها و بار‌ها با کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، چه از طریق تلفن ثابت و چه شماره تلفن همراهی که معرفی کرده‌اند تماس گرفتیم تا رفع فیلتر کنند که پاسخ نیافتیم و سرانجام سرور سایت را به درون کشور منتقل کرده و لینک به سایت اصلی واتس اپ را حذف کردیم تا رفع فیلتر شدیم.

* ایده این کار از کجا به ذهنتان رسید؟

پیش از هر چیز، وقتی با این نرم افزار کار کردیم و دریافتیم که کار کردن با آن تا چه اندازه ساده است، این ایده در ذهنمان جرقه زد که به فکر راهی برای رفع مشکل آن دسته از کاربران باشیم که نگران اتمام مدت رایگان استفاده از این نرم افزار هستند.

یکی دیگر از دلایل ما برای این کار، رعایت حریم افراد در این نرم افزار بود. واتس اپ بر خلاف دیگر نرم افزارهای مشابه، به شدت مخالف اسپم است و به همین دلیل به گونه‌ای طراحی شده که نمی‌توان با آن پیام انبوه فرستاد و کارکرد سوء از آن گرفت. با واتس اپ نمی‌توان یک پیام را برای انبوهی مخاطب نا‌شناس فرستاد و جالب اینکه اگر یک پیام تکراری را چندین بار تکرار بفرستید در حکم فرستنده اسپم شناسایی و مسدود خواهید شد.

* ولی در واتس اپ هم می‌توان به مخاطب نا‌شناس پیام داد؟

بله، ولی اگر یک پیام را همزمان برای دو مخاطب نا‌شناس (یعنی کسانی که شماره شما را در گوشی شان ذخیره نکرده باشند) بفرستید، پیام شما به رغم نشان دادن تیک ارسال، به دست آن دو نخواهد رسید و بلوکه خواهد شد.

این عامل هم نقش زیادی در ترغیب ما برای راه اندازی این سایت داشت، چراکه وجدانمان آسوده است محصول ایمن و مطمئنی را تبلیغ می‌کنیم، نه چیزی شبیه وی چت که با امثال قابلیت‌های تکان دادن (shake)، برای برخی اثرات سوء به همراه داشت.


* شارژ یک‌ساله واتس اپ در سایت آن ۹۹ سنت درج شده است. شما این خدمات را با چه نرخی ارائه می‌دهید؟

خود واتس اپ با این یک دلار اعتبار یک ساله می‌فروشد اما کسانی که با سیستم انتقال پول از طریق امثال پی پال یا گوگل ولت آشنایی دارند، می‌دانند که کارمزدی حدود ۷۵ سنت به ازای هر جابجایی اینچنینی باید پرداخت. ما با احتساب این هزینه‌ها و همچنین هزینه‌های جاری سایت و سود، شارژ یک ساله را با نرخ ۸۷۰۰ تومان انجام می‌دهیم. همه این موارد و نرخ‌های دیگر هم در سایتمان درج شده است.

به نظر ما این نرخ در برابر نرخی که صرافی‌ها برای کارمزد دریافت می‌کنند و در قیاس با راهکارهای دیگر، بسیار منصفانه و پایین است.

* چگونه می‌توان به سایت شما اعتماد کرد؟

ما برای جلب اعتماد متقاضیان، گواهی اعتبار خود را در صفحه نخست سایت گذارده‌ایم که فروشگاه اینترنتی ما توسط وزارت صنعت به تأیید رسیده و در سایت‌های نماد به نمایش درمی‌آید. بر پایه این گواهی‌نامه، ما نماد اعتبار «یک ستاره» را دریافت کرده‌ایم. البته می‌توانیم «دو ستاره» را هم بگیریم، ولی به این دلیل که برای دو ستاره باید از درگاه پرداخت https: // بهره بگیریم که نیازمند تأیید اکستنشن این درگاه در مرورگر کاربران است، ضرورتی به پیچیده کردن فرایند دسترسی متقاضیان ندیدیم.

* ولی تلفنی در سایتتان درج نکرده‌اید و آدرس سایت هم به بازار ابزار و یراق منتج می‌شود؛ آیا این ابهام آفرین نیست؟

تلفن را تازه برداشتیم، چون یک بار که واتس اپ بسته شده بود و یا هر بار که به دلایلی در کار آن خلل وارد می‌شد، بسیاری تماس می‌گرفتند و از ما توضیح می‌خواستند که طبیعتا پاسخی نداشتیم. البته برخی مشکلات را می توان با ایمیل به سایت مرجع انتقال داد و راهکار خواست که دریغ نکرده‌ایم؛ اما تصمیمات مسئولان درباره این نرم افزار قابل پاسخگویی از سوی ما نیست.

آدرس اینجا را هم برای احراز هویت توسط وزارت صنعت و ساماندهی وزارت ارشاد دادیم؛ وقتی نمی‌دانیم که آیا فیلتر خواهیم شد یا نه، آیا واتس اپ فیلتر خواهد شد یا نه و هیچ چیز معلوم نبود و نیست، طبیعی‌ است که جای جدایی برای این کار تدارک نبینیم و جدی‌تر به این فعالیت نگاه نکنیم.

البته وقتی آدرس محل کسب و کار خود را قرار داده‌ایم، یعنی چیزی برای پنهان کردن نداریم.

* سایتتان را چه کسی طراحی کرده است؟

طراحی درگاه پرداخت را برون سپاری کردیم و برخی از قسمت‌ها را هم که بار ترافیکی به بار می آورد، از سایت‌های دیگر در آن گنجاندیم و باقی امور را خودمان انجام دادیم و اداره سایت هم بر عهده خودمان است. پیش از این هم سایت‌های دیگری بالا آورده بودیم و تجربه داشتیم.

* حالا که کارگروه تصمیم به فیلتر واتس اپ گرفته، تصمیمتان چیست؟

منتظر می‌شویم و به کار ادامه می‌دهیم تا زمانی که اگر نیاز دیدند به ما اعلام کنند و ما هم بنا بر آن عمل کنیم. تا این لحظه که چیزی به ما اعلام نشده است؛ اما اگر بگویند جمع کنیم، جمع می‌کنیم و سراغ کار دیگری می‌رویم. مثلا در مورد همین نوع نرم افزار‌ها، استیکر می‌فروشیم، فروش اکانت اسکایپ را مثل خیلی‌ها انجام می‌دهیم و...؛ بیکار نخواهیم ماند.

* به نظر شما دلیل تصمیم کارگروه برای فیلتر این نرم افزار چیست؟

در سایت شما خواندم که یکی از اعضای کارگروه گفته واتس اپ را برای این فیلتر کردیم که فیسبوک آن را خریداری کرده و حدس می‌زدیم ارتباط آن با فیسبوک مشکل ساز شود. البته هنوز سر اجرا شدن و نشدن آن میان مسئولان بحث است. کاش فیسبوک واتس اپ را نمی‌خرید.

البته فیسبوک «اینستاگرام» را هم خیلی وقت است خریده، ولی مشکل فقط برای واتس اپ که به تازگی خریداری شده، پیش آمده است. البته جالب است بدانید که اینستاگرام از هنگامی که توسط فیسبوک خریداری شده، همچنان مستقل کار می‌کند و عین این تصمیم را فیسبوک در مورد واتس اپ نیز گرفته و اعلام کرده.

* یعنی زمانی که فیسبوک این نرم افزار را خرید، از اینکه مشهور و کاربرانش افزوده می‌شود، خوشحال نشدید؟

خیر. هیچ تأثیری در کار ما نداشت. البته ترجیح می‌دادم گوگل آن را بخرد.

* چرا؟

چون گوگل روی حریم خصوصی کاربرانش حساسیت بیشتری دارد و بار‌ها و بار‌ها تا کنون برای حفظ اطلاعات کاربرانش، امنیت خود را بالا برده و حتی برخی محصولاتش را که نگران امنیتشان بود، تعطیل کرده است.

افزون بر امنیت، اگر گوگل این نرم افزار را خریده بود، شبهه‌هایی که اکنون به واتس اپ در ایران و برخی کشور‌ها وارد می‌شود به مراتب کمتر می‌شد.

* فکر می‌کردید که واتس اپ فیلتر شود؟

آن موقع که وی چت را فیلتر کردند، صحبت از فیلتر بقیه نرم افزارهای ارتباطی تلفن همراه هم شد و از واتس اپ هم نام بردند اما وزیر ارتباطات مخالفت کرد. آن موقع وزیر گفت که وی چت را هم می‌شد با بستن قسمت‌های «نیربای» و «شیک»، فیلتر نکرد. این در حالی است که در قیاس با وی چت، وایبر، بی‌تاک، تانگو، لاین و ... واتس اپ کمترین نگرانی را ایجاد و حریم شخصی افراد را بسیار کمتر مخدوش می‌کند.

* حدس شما برای دلیل فیلتر کردن آن چیست؟

بیشتر از هر چیز، رواج این نرم افزار‌ها به اپراتور‌ها ضرر مالی می‌رساند و حدس می‌زنم که این عامل تأثیر گذار بوده است. واتس اپ به قدری ساده و کاربردی است که ما برای نمونه می‌گوییم حتی مادربزرگ‌ها هم می‌توانند با آن کار کنند. همین موجب شده که عده زیادی به آن رو بیاورند و با استفاده از اینترنت تلفن همراه، کمتر به سراغ استفاده از تلفن بروند.

با این نرم افزار به سادگی می‌شود با همه جای دنیا ارتباط گرفت، عکس با آن فرستاد و دریافت کرد، فیلم رد و بدل کرد و همه این ویژگی‌ها خیلی جلو‌تر از کاربری تلفن هستند.

این نکته نیز شاید خیلی مهم باشد که این نرم افزار برای بسیاری تنها راه ارتباطی با خانواده و به ویژه فرزندانشان در خارج از کشور است و بدون هزینه‌های هنگفتِ تلفن و پیامک می‌توانند در هرکجا با آن‌ها در ارتباط باشند.

گویا تصمیم به فیلتر کردن بی‌ارتباط با مسائل اقتصادی نباشد. البته امنیتی هم می‌تواند باشد و چندی قبل به همین دلیل در پاکستان یک ماه از دسترس کاربران خارج شد چراکه نگران مسائل تروریستی بودند؛ امیدوارم هر چه هست، دلیل آن سیاسی نباشد.

* آیا با فیلتر کردن آن مشکل حل می‌شود؟

شمار این نرم افزار‌ها روز به روز بیشتر می‌شوند و به نظر نمی‌آید که با فیلتر کردن بتوان جلوشان ایستاد.‌‌ همان گونه که با فیلتر وی چت خبر رسید که بسیاری فیلترشکن نصب کرده‌اند. این فیلتر شکن نصب کردن‌ها قطعا از امنیت کاربران کم می‌کند.

وقتی این نرم افزارهای پر مخاطب را فیلتر کنیم، مردم به سمت نصب انواع نرم افزارهای دیگر می‌روند که ممکن است با وی چت فرقی نداشته و امن هم نباشند. این در حالی است که به زودی استفاده از ۳g در کشورمان فراگیر می‌شود و در دسترس بودن اینترنت ناخودآگاه کاربرد این نرم افزار‌ها را افزایش خواهد داد.

جدای این، استفاده از وای فای و اینترنت به لحاظ کاسته شدن از امواجی که کاربران در استفاده از تلفن همراه و پیامک در معرض آن قرار می‌گیرند هم به صرفه است و عده‌ای را به سمت امثال واتس اپ مشتاق می‌کند.

* تا به امروز چند مشتری داشته‌اید؟

دقیق نمی‌توانم بگویم، چون حساب نکرده‌ایم اما گمانم کمتر از ده هزار تن باشد.

* عمر سایتتان تا چه هنگام ادامه خواهد یافت؟

تا زمانی که دستور بدهند تعطیلش کنیم. فعلا که تصمیمی به ما اعلام نشده و منتظریم.

* خودتان برای ارتباط چه خواهید کرد؟ آیا فیلتر شکن نصب می‌کنید؟

ترجیح می‌دهیم از فیلترشکن استفاده نکنیم. البته همه جا هم نمی‌توان از آن استفاده کرد. احتمالا سراغ نرم افزار‌های دیگر می‌رویم. نرم افزارهای موجود؛ تا بعد چه نرم افزارهای دیگری خواهد آمد که به این‌ها برتری داشته باشند.