جزئیات اجرای گام اول و نهایی در توافق ژنو

سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین الملل وزیر امورخارجه و عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه پس از یک ماراتن طولانی توانستیم به راه حل مشترک دست یابیم، گفت: گام اول شش ماهه برای اعتمادسازی بین دو طرف ما و ۵+۱ اجرایی می شود تا از این طریق به گام نهایی دست یابیم.

عراقچی با بیان اینکه در برنامه اقدام مشترک ۲ اتفاق می افتد، اول اینکه تحریم های جدید وضع نمی شود و تحریم ها در همین سطح باقی می ماند، دوم اینکه ساختار کیفی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در سطح کنونی ابقا می شود، بیان کرد: هیچ ساختار هسته ای ایران برچیده نمی شود و غنی سازی ادامه می باید و همچنین بخش کیفی و تحقیقات هسته ای توسعه خواهد یافت.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه کانال‌های جدید برای تبادل بانکی درباره اقلام غیر تحریمی مشخص می‌شود،‌تصریح کرد که مواد غذایی،دارویی و تجیهزات پزشکی از این مسیر انجام می‌شود، مسیری که پیش از این در ظاهر تحریم نبود ولی در واقع هیچ بانکی با ایران کار نمی‌کرد باز خواهد شد.

وی در ادامه گفت: تجارت قانونی ما با اتحادیه اروپا تا ۱۰ برابر وضع موجود یعنی حدود یک میلیون یورو آزاد خواهد شد و ۴.۲ میلیارد دلار از پول‌های ایران که در خارج از کشور محدود شده آزاد می‌شود.تمام این موارد در روز اولش یعنی روز ۲۰ ژانویه اجرا می‌شود به جز مورد آخر یعنی از روز ۲۰ ژانویه تحریم‌های مربوط به نفت و پتروشیمی و مسائل مربوط به طلا و خودرو برداشته می‌شود، مقدمات این کار فراهم شده و بانک‌هایی در نقاط مختلف مشخص شده و به اینها کشورهای ۵+۱ به طور مشخص آمریکا و اروپا مجوز لازم را دادند تا بلافاصله وارد تعامل با ایران شوند و تنها موردی که در روز اول روی نمی‌دهد آزاد شدن ۴.۲ میلیارد است که قرار است این مبلغ را در روندی ۶ ماهه در نوبت‌های مختلف(۸ نوبت) این پول در تاریخ‌های مختلف آزاد می‌شود و در مقابل ماهم تبدیل مواد ۲۰ درصد را که قرار است نیمی به اکسید و نیمی دیگر رقیق شود در طول ۶ ماه تقسیم کرده‌ایم.

عراقچی تصریح کرد: اکسید سازی هر ماه به میزان ۱۵ کیلو خواهد بود،‌ابراز داشت که این اقدام در ۶ ماه انجام می‌شود ولی رقیق سازی به دلیل مسائل فنی در طول سه ماه انجام می‌شود و تناسبش برقرار شده است. برای ما اصل توازن و تعادل بین اقدامات دو طرف را مهم است و ساختار برنامه هسته‌ای ما حفظ خواهد شد و جمع آوری نمی‌شود و همه چیز غیر از دو مورد مطرح شده سر جای خودش است و آن دو مورد در یک روز قابل برگشت است.

وی ادامه داد: هر زمانی که طرف مقابل تحت فشار کنگره اقدامی انجام دهد و تحریم جدید وضع کند، ما بلافاصله به وضع فعلی باز خواهیم گشت و دوباره برنامه هسته‌ای را به شکل کنونی ادامه می‌دهیم که این در طرف مقابل صادق نیست و علی رقم ادعاهایی که انجام می‌شود یک شکاف بزرگ در ساختار تحریم‌های شکل می‌گیرد به خصوص که بار روانی تحریم‌ها برداشته می‌شود.

معاون وزیر امور خارجه در واکنش به بیانیه منتشر شده از سوی رئیس جمهور آمریکا گفت: اینکه تفسیرهای مختلفی از هر سند وجود داشته باشد ، طبیعی است . البته به هر حال باید مراقب بایم جلوی تفاسیر مختلف و یک جانبه را بگیریم . در مذاکرات کارشناسی نیز مشکل همین بود که جلوی تفسیرهای یک جانبه را بگیریم به همین دلیل مذاکرات یکی دوبار متوقف شد و به سطوح بالاتر کشیده شد.

وی با اشاره به بیانات اوباما گفت: مشکلات آقای اوباما در کنگره را درک می کنیم و نمی خواهیم چیزی بگوییم که دچار مشکل شود . اما استفاده از عبارت dismantled کمال سوء استفاده از یک کلمه است و برچیده شدن اصلا در برنامه ما اتفاق نمی افتد.

عراقچی با بیان اینکه در عمل آبشارهای سانتری فیوژ ایران متوقف نمی شوند و تولید ۵ درصد خواهند داشت، خاطرنشان کرد: ایشان برای اینکه بتواند کنگره و دوستان خود در منطقه را توجیه کند و یا اینکه توجیه کند که چرا غنی سازی ایران را پذیرفته این عبارات را بیان کرده.

وی تصریح کرد: من به گفته کارشناسان سازمان انرژی اتمی اعلام می کنم که اتصالات در عرض یک روز برداشته می شود و دوباره وصل می شودو اصلا چنین اتفاقی به عنوان dismantled نمی افتد.

وی با بیان اینکه همه می دانند لابی ها در کنگره به دنبال جنگ افروزی در منطقه و ایجاد تحریم ها برای قطع توافق ژنو هستند، بیان کرد: البته اوباما در دنبال همین حرف می گوید که به دنبال وتو هست . اگر کمگره آمریکا به دنبال تحریم و فشار برعلیه ایران است بداند که موفق نمی شود و اگر هر تحریم جدید وضع شود توافق ژنو متوقف خواهد شد.

عراقچی گفت: با قاطعیت می گویم که اگر بخواهند به ایران فشار بیاورند مذاکره نمی کنیم و به آمریکا و غرب توصیه می کنم با ایران باید با احترام مذاکره کنند و ما تنها در شرایط مساوی مذاکره خواهیم کرد.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا این انکان وجود دارد که دو سال در گام اول توافق باقی بمانیم ، اظهار داشت : بعد از اجرا گام اول مذاکرات گام آخر آغاز می شود و برای اینکه گرفتار مذاکرات طولانی نشویم گفته ایم که گام نهایی باید تا یک سال جمع بندی شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای گام نهایی دارای یک دوره است و ممکن است که توافق کنیم که اجرای گام نهایی در یک دوره چند ساله باشد، اظهار داشت : مهم این است که اگر برای گام نهایی هر چیزی را قبول کنیم ابدی نیست . دور گام اول نیز ۶ ماهه است . اگر در کمتر از ۶ ماه مذاکرات گام نهایی به نتیجه برسد که وارد اجرای گام نهایی می شویم ، در غیر این صورت ممکن است توافق کنیم گام اول ادامه یابد یا یک گام میانی در نظر بگیریم و یا اینکه ممکن است اصلا دعوا شوم به همین گام فعلی بازگردیم.

وی گفت: مسلما گام اول یک بار بیشتر تمدید نخواهد شد چون مذاکرات گام نهایی حتما باید در یک دوره به اتمام برسد .

وی درباره مدت زمان اجرا گام نهایی با بیان اینکه طرفین ایده هایی را مطرح کردند، اظهار داشت: بهتر است اکنون اعداد مطرح شده را اعلام نکنیم چون باید مذاکرات در آینده صورت گیرد. مذاکراتگام نهایی چند موضوع سخت دارد که یکی از آنها همین مسئله است .

عراقچی بیان کرد: خیلی نمی توان به نتیجه مذاکرات گام نهایی مطمئن بود. آقای اوباما نتیجه را ۵۰، ۵۰ دانسته . من با وجود آنکه دیپلمات ها خوش بین هستند همین ۵۰ درصد را نیز خوش بینانه می دانم و باید یک وفاق و اجماع ملی در این باره صورت گیرد. اگر به همین شکل وارد شویم امیدواریم با عنایت خداوند موفق باشیم.

معاون وزیر امور خارجه بیان داشت: وجود کلمه address در گام میانی به معنای پرداختن به آن گام است، کشورهای دنیا با عبارتی بسیار ضعیف نسبت به قطعنامه خود برخورد می‌کنند که به نوعی دستاورد ما در توافق ژنو است.
گام نهایی اگرچه مشکل است، اما در صورت رسیدن به آن این قطعنامه‌ها نادیده گرفته می‌شود.

عراقچی در پاسخ به سئوالی درباره اختلاف بر سر موضوع تحقیق و توسعه با اشاره به این که از نظر جمهوری اسلامی ایران متن توافق نامه ژنو از حیث تحقیق و توسعه روشن است گفت: ایران باید به تحقیق و توسعه خود ادامه دهد.ورود یک سانتریفیوژ جدید از سوی سازمان انرژی اتمی در همین ایام به چرخه سوخت و این پیشرفت سبب تشدید تفسیرهای ۱+۵ شده بود. .

وی با اشاره به این که کار بر روی ماشین های جدید حق ایران است ادامه داد: این موضوع سبب حساسیت ۱+۵ شده بود به طوری که آن ها دست به انجام تفسیرهای تنگ نظرانه ای در خصوص توافق نامه ژنو زدند.مشاجرات بسیار تندی حتی در همین مذاکرات اخیر در این باره صورت گرفت و در پنج شنبه و جمعه گذشته موضوع اصلی در خصوص همین تفسیرهای تنگ نظرانه بود.