محمدرضا عارف درباره انگیزه خود برای ورود به انتخابات ریاست جمهوری گفت: من احساس خطر و نگرانی کردم. من نگران آرمانهایی هستم که برای آن انقلاب کردهام. من نگرانی یکپارچگی کشور و گسست نسل اول و سوم هستم.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، گفت: در ابتدا به همه هموطنان زرتشتی، یهودی، مسلمانان شیعه و سنی، همه اقوام ایرانی و به همه عزیزان خارج از کشور سلام عرض میکنم و خوشحالم که بعد از چهار سال، یکی از اعضای کابینه اصلاحات فرصت یافت که در رسانه ملی حضور یابد.
وی در برابر این پرسش که "چرا وارد عرصه انتخابات شدید؟"، اظهار کرد: من احساس خطر و نگرانی کردم. من آمدهام چون نگران آرمانهایی هستم که برای آن انقلاب کردهام و اکنون نمیتوانم درباره سوالاتی که فرزندم میپرسد، جواب دهم. من نگرانی یکپارچگی کشور، نگران گسست نسل اول و سوم و نگران پیشرفت کشور هستم.
معاون اول دولت هشتم در ادامه با بیان اینکه "من معتقدم انقلاب اسلامی مردمیترین انقلاب دنیا بود"، خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) در بهشت زهرا گفت که من به نمایندگی از مردم دولت تشکیل میدهم. این جمله جایگاه مردمسالاری در نظام جمهوری اسلامی ایران را نشان میدهد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه "در طول انقلاب اسلامی به طور متوسط هر سال انتخابات داشتهایم که با مشارکت حداکثری همراه بوده است"، تصریح کرد: ما باید سعی کنیم انتخابات با حداقل عیب برگزار و شبههها رفع شود. نگرانی از تخلف و تقلب در انتخابات پیش میآید و ما باید سعی کنیم یک انتخابات پرشور و با اعتماد کامل برگزار شود.
وی در ادامه با بیان اینکه "وضعیتی که در آن قرار داریم به دلیل حاکمیت یکپارچه اصولگرایان در طول هشت سال گذشته است"، اظهار کرد: قرار بود سیاست، اخلاقی شود اما اخلاق، سیاستزده شد و انتخاباتی که قرار بود به جشن ملی تبدیل شود، به یک بازی باخت - باخت تبدیل شد و جناح پیروز در انتخابات برای اینکه به رقیب برای حضور در انتخابات تبریک بگوید، مردم را خس و خاشاک نامید.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان این اعتقاد که "فضای امنیتی در کشور حاکم شده است"، تصریح کرد: به عنوان یک ناظر و منصف اعلام میکنم که فضای دانشگاهها امنیتی شده است و این فضا با روح حاکم بر قانون و انقلاب منافات دارد. امام خمینی (ره) گفتند که دانشگاهها کارخانه آدمسازی است اما اکنون چه اتفاقی در دانشگاهها افتاده است؟ دانشجو به دلیل پرسشگری، ستارهدار و استاد، بازخرید شده است. تشکلهای صنفی و دانشجویی و انجمنهای اسلامی نیز منحل شدهاند.
عارف در ادامه با بیان اینکه "ما یک فرهنگ غنی داریم که با آن میتوانیم با فرهنگ الحادی مقابله کنیم"، ابراز عقیده کرد: در بخش فرهنگ، نگاه امنیتی حاکم شده است. من برای اینکه تکلیف خود را انجام دهم تصمیم گرفتم در دانشگاهها حضور پیدا کنم. دانشویان ما مطالبات جدی دارند و پرسشهای جدی درباره یاران امام(ره) داشتهاند. قرار بود در انقلاب اسلامی «الگوسازی» کنیم اما «الگوسوزی» کردیم که این فضا با شئونات انقلاب، جهتگیری انقلاب و سند چشمانداز سازگاری ندارد.
وی با بیان اینکه "در حوادث سالهای گذشته، همه ما مقصریم و نمیتوانیم پاسخگوی نسل سوم انقلاب باشیم"، گفت: ما نسل اولیها مدیون نسل سوم هستیم. اکنون در هر خانهای که بحث سیاسی مطرح میشود، بین نسل اول و سوم دعوا میشود و مقصر، نسل اول هستند. ما باید نسل اول را با جدیت در میدان قرار دهیم تا نسل سوم در مسیر صحیح انقلاب قرار بگیرد.
معاون اول دولت هشتم همچنین گفت: ما در دهه عدالت و پیشرفت قرار داریم اما چرا از توانایی بسیاری از کارشناسان خود استفاده نمیکنیم؟ اصولگرایان به صورت یکپارچه به مدت هشت سال اداره کشور را بر عهده داشتند و مطمئنا به این نتیجه رسیدهاند که بدون اصلاحطلبان نمیتوانند کشور را اداره کنند.
عارف با بیان اینکه "من آمدهام اخلاق و تدبیر را در همه شئون کشور پیاده کنم، عقلانیت را برگردانم و کشور را در ریل صحیح پیشرفت قرار دهم"، اظهار کرد: آمدهام با نفت بشکه ۱۰۰ دلار، پدر، شرمنده فرزند نباشد. آمدهام تا دانشجو ستارهدار نشود و استاد اخراج نشود. آمدهام کشور را در ریل پیشرفت قرار دهم. آمدهام و تا آخر خواهم ماند. آمدهام تا به مطالبات بر حق همه مردم پاسخگو باشم. آمدهام تا ۳۰ سال تجربه مدیریت کلان در بخشهای مختلف کشور و هشت سال در کابینه دولت اصلاحات را در اختیار کشور و مردم قرار دهم.
در ادامه، مجری برنامه این پرسش را مطرح کرد که "آیا به نفع کاندیدای دیگر کنارهگیری خواهید کرد؟"، که عارف پاسخ داد: این سخنان بیشتر از اردوگاه مخالفان من به گوش میرسد. فکر میکنم از تنها کاندیدایی که این سوال را پرسیدید من بودم. در ائتلاف ۱+۲ بنا بود یکی از آنها بماند ولی از آنها هم این سوال را نپرسیدید و این بیانگر ترفندی که است که جریان مقابل، علیه من به راه انداخته است. من آمدهام و با توکل به خدا تا آخر میایستم و انشاءالله میمانم.
وی در پاسخ به اینکه "منظور شما از شعار معیشت، منزلت و عقلانیت چیست؟"، گفت: این شعار من نیست بلکه ایده و گفتمانی است که برای کشور داریم. برنامهام را در ۱۵۰ صفحه تنظیم کردهام و بر روی سایت شخصی من قرار دارد. من پنج حوزه را با اولویت مطرح کردم که در زمینه معیشت اولین مساله، گرانی است.
عارف با بیان اینکه "کنترل دولت و کنار گذاشتن بیانضباطی دولت، اولین کار ماست"، افزود: ما استقراض از بانک مرکزی را قطع خواهیم کرد، تورم را تلاش خواهیم کرد به زیر ۱۰ درصد برسانیم و تکرقمی کنیم. اشتغال، برنامه دوم من است. ما تلاش خواهیم کرد هر سال یک میلیون فرصت شغلی ایجاد کنیم. طرح مسکن مهر را که دارای مشکلات و ایرادهایی است در قالب طرح مسکن ماندگار اجرا خواهیم کرد که با اولویت برای جوانان با زمینهای داخل شهری که در داخل دولت است آغاز خواهد شد و تلاش خواهیم کرد رشد اقتصادی کشور را بر اساس برنامهریزی به هشت درصد برسانیم.
وی ادامه داد: ما تک نرخی کردن ارز را دنبال میکنیم، همچنان که از سال ۸۲ تا حدود سال ۸۶ برای چندین سال نرخ ارز ثابت ماند. سیاستهای کلی اصل ۴۴ را راه نجات کشور میدانیم و به طور جدی دنبال خواهیم کرد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره بحث منزلت نیز گفت: این آرزوی همیشگی تفکر اصلاحطلبی است. اصلاحطلبی یعنی منزلت و منزلت یعنی آبرو و شرافت همه ایرانیان. ما حقوق همه ایرانیان بویژه اقوام و اقلیتها را به طور کامل رعایت خواهیم کرد و من اگر دولت تشکیل دهم، معاونت اقوام را ایجاد خواهم کرد.
عارف در ادامه اظهار کرد: موضوع دیگر درباره منزلت، جلوگیری از توهین به شهروندان است. اخلاق وضعیت نامناسبی پیدا کرده است. من جلوی توهین به مسئولان به رییسجمهور و دیگر مسئولان ارشد را خواهم گرفت. من جلوی توهین به آقای هاشمی، آقای موسوی، آقای خاتمی و آقای احمدینژاد را خواهم گرفت و البته اگر به من توهینی شود، هیچ نخواهم گفت اما مقابل توهین به دیگران میایستم.
وی ادامه داد: عقلانیت نیز به معنای مملکتداری با استفاده از عقل به جای شعار است. عقلانیت یعنی ثبات در مدیریت کشور ما نباید سلیقهای برخورد کنیم. چگونه در یک استان ممکن است در طول چهار سال، شش بار استاندار عوض شده باشد؟ چطور استاندار میتواند با این روش برنامههای توسعهای را عملی کند؟ عقلانیت یعنی با توهین، هزینههای کشور را بالا نبریم. یعنی اگر نمیتوانیم درآمد کشور را بالا ببریم، هزینهها را هم افزایش ندهیم. گاهی با موضعگیریهایی که میکنیم، هزینههایی میدهیم که از جیب نسل آینده است.
عارف درباره اینکه چگونه شعار خود مبنی بر ایجاد یک میلیون فرصت شغلی را عملی خواهد کرد، گفت: ما تجربه موفقی در این زمینه در دولت اصلاحات داشتیم. بالاترین رشد جمعیت در دهه ۵۵ تا ۶۵ بود و متولدین این دهه در دوران اصلاحات به سنین بالای ۱۵ رسیدند اما با وجود همه مشکلات درآمدی و با نفت بشکهای زیر ۱۰ دلار ۷۰۰ هزار فرصت شغلی در سال ایجاد کردیم. ما به کمک این تجربه و با استفاده از کارشناسان یک میلیون فرصت شغلی ایجاد میکنیم و این دستیافتنی است. ما میتوانیم نرخ تورم را به زیر ده درصد برسانیم.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: بالاترین نرخ بیکاری بین فارغالتحصیلان دانشگاههاست و جهتگیری ما برای این قشر است. ما ثبات اقتصادی را به جد دنبال خواهیم کرد و سازمان مدیریت و برنامهریزی را احیا میکنیم. بهبود فضای کسب و کار را دنبال میکنیم. ما در این زمینه در سال ۸۴ رتبه ۱۱۳ را داشتیم که البته رتبه خوبی هم نبود اما امروز به رتبه ۱۴۵ سقوط کردهایم. ما باید در زمینه بهبود فضای کسب و کار، کار جدی کنیم و خوشبختانه مجلس در این زمینه قانون خوبی تصویب کرده است. متاسفانه در سالهای اخیر صنعت به حالت تعطیل درآمده است. در سال ۹۰ اشتغال ما منفی بوده است.
وی با بیان اینکه "جذب سرمایه را به طور جدی دنبال خواهیم کرد و برای این منظور باید اطمینان و ضمانت دهیم"، خاطرنشان کرد: سرمایههایی که برای خرید ارز استفاده میشود باید به تولید بازگردد. باید سرمایهگذاری خارجی که متاسفانه امروز کمتر از متوسط بینالمللی است، افزایش دهیم و برای این منظور چهار طرح صنعت گردشگری، توسعه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات، توسعه بخش انرژی و استفاده از موقعیت جغرافیای کشور را دنبال خواهیم کرد. پروازهای هواپیمایی بر فراز آسمان کشور ما ۵۰۰ میلیون دلار درآمد داشت که عملا در حال از دست دادن آن هستیم در حالی که از این میزان هم میتوانیم آن را افزایش دهیم.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری همچنین گفت: ایران میتواند به عنوان هاب و قطب منطقه از نظر تجارت و ترانزیت کالا مطرح شود که علاوه بر اشتغالزایی، امنیت کشور را به دنبال دارد و کشورهای همسایه را نیز به ما وابسته میکند.
وی با تاکید بر عملی بودن ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در هر سال گفت: من اگر وعده دهم، عمل میکنم. مطمئنم یک میلیون و ۲۰۰ هزار فرصت شغلی را ایجاد خواهیم کرد اما تعهدی را که میدهم یک میلیون فرصت شغلی است.
عارف با اشاره به قرار داشتن در دهه چهارم انقلاب گفت: ما دیگر نمیتوانیم روش آزمون و خطا را دنبال کنیم. باید کسانی که کار را بر عهده بگیرند که سابقه و عملکردشان نشان از توانایی آنان در اداره کشور دارد و من فکر میکنم این توانایی را دارم. من مجری برنامه سوم توسعه بودم که موفقترین برنامه بود و عموما موفقیت شاخصها بالای ۸۰ و ۹۰ درصد بود.
وی با اشاره به چند نرخی بودن ارز در دوران اصلاحات اظهار کرد: چند نرخی بودن ارز به معنای فساد و رانت است. آقای خاتمی یک روز به من گفتند که این آرزوی من است که نرخ ارز تک نرخی شود. یک روز با مرحوم نوربخش صحبت کردیم و تصمیم گرفتیم در این مورد کاری کنیم که ماندگار شود. بنابراین تصمیم بر این شد که شش میلیون دلار دولت هزینه کند و مابهالتفاوت تمام السیها، چه دولتی و چه غیردولتی، را بدهد و ما این را در بودجه دو سال مقرر کردیم. ارز تکنرخی شد و چندین سال تکنرخی ماند. این بیانگر توانایی و ظرفیت ماست.
عارف در ادامه و در پاسخ به این پرسش که "فعالیت صلحآمیز هستهیی را چگونه پیش میبرید؟"، گفت: من معتقدم که پرونده هستهیی، یک پرونده سیاسی است. همه در دنیا میدانند که ما بنا داریم از همه فناوریهای پیشرفته در جهت پیشرفت خود استفاده کنیم. موضع ما استفاده صلحآمیز از انرژی هستهیی بوده و از این حق خود به هیچوجه کوتاه نمیآییم.
وی با بیان اینکه "راهحل این پرونده، سیاسی است"، خاطرنشان کرد: باید اجماع خوبی در دنیا برای خود ایجاد کنیم و برای این کار باید وزارت خارجه را تقویت کنیم و وزارت خارجه تنها پل ارتباطی کشور با دنیا باشد. ما باید از دیپلماتها و سفرای برجسته استفاده کنیم و در کنار دیپلماسی سیاسی از دیپلماسی علمی، مبادله فرهنگی، مبادله رسانهای، دیپلماسی ورزشی و ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز استفاده کنیم.
عارف در بخش دیگری از صحبتهای خود با تاکید بر اینکه "باید تعامل نخبگان ایرانی خارج از کشور با داخل حداکثر شود"، تصریح کرد: باید رفت و آمد خارجیها را به کشور تسهیل کنیم و در این مسیر نگاه امنیتی نداشته باشیم. ما باید اجازه دهیم که به راحتی اساتید و محققان خارجی به کشور ما سفر کنند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری همچنین گفت: ما در کشور ظرفیتهای زیادی داریم که باید از آنها استفاده کنیم. آقای هاشمی از استوانههای نظام است که رابطه خوبی با کشورهای اسلامی دارد. همچنین آقای خاتمی مبتکر طرح گفتوگوی تمدنهاست. چرا از این عزیزان برای تقویت رابطه خارجی خود استفاده نکنیم؟
عارف در پاسخ به این پرسش که "میزان انتقادپذیری شما چقدر است؟"، به دو خاطره از دوران ریاستش بر دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: در زمانی که من رییس دانشگاه تهران بودم، دانشجویانی را که اعتراض داشتند یا حتی اعتصاب میکردند، هیچگاه به کمیته انضباطی معرفی نکردهام.
وی با بیان اینکه "من در مقابل تندترین انتقادها سکوتِ آگاهانه میکنم"، تصریح کرد: اگر احساس کنم منافع و امنیت ملی در خطر است، در برابر انتقادها سکوت میکنم. من از انتقاد سازنده خیلی استفاده کردهام و بنا دارم در کنار شورای مشاوران عالی، شورای منتقدین تشکیل دهم. من به منتقدان حقوق میدهم تا انتقاد کنند.
عارف در پاسخ به این پرسش که "شما چگونه با کانونهای ثروت و قدرت برخورد میکنید؟"، خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین برنامههای من مقابله با فساد است و هدف من در این مسیر، نه مچگیری بلکه پیشگیری است. من با شدت با فساد برخورد میکنم و در مقابل آقازادهها کوتاه نمیآیم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه با گردش آزاد اطلاعات و آزادی و حمایت از مطبوعات میتوان با فساد مقابله کرد، تصریح کرد: برای مقابله با فساد، برنامههایی با چهار محور طراحی کردهام و یک مرکز یا شورایی برای مقابله با فساد تشکیل میدهم.
عارف در پایان در برابر این پرسش که "بین قانون و همفکران خود، کدامیک را انتخاب میکنید؟"، پاسخ داد: من بعد از انقلاب از پست اجرایی خود که قائممقام وزیر بود، هیچگاه سوءاستفاده نکردم. در مقابل قانونشکنی نزدیکانم کوتاه نمیآیم و اگر قرار باشد برای منافع ملی از حق خود بگذرم، این کار را انجام میدهم.