توپخانه «ستاد امر به معروف» علیه مسعود پزشکیان

روزنامه اعتماد نوشت: چهره‌های مختلف ستاد امر به معروف و نهی از منکر در روزهای اخیر علیه دولت پزشکیان انتقادات جدی مطرح کردند؛ از ایدئولوگ «کلینیک بی‌حجابی» که به خاطر اظهاراتی با تم خشم و ادبیاتی با چاشنی توهین، برکنار شد تا معاون اجتماعی و مطالبه‌گری این ستاد که با مقایسه موضوع بی‌حجابی و آلودگی هوا برای رییس دولت خط و نشان کشیده است.

محمدرضا میرشمسی، معاون اجتماعی و مطالبه‌گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر روز یکشنبه ۲۶ آذر در توییتی خطاب به مسعود پزشکیان نوشته است که «ممنون از شما به خاطر تقاضا از همه مردم جهت مدیریت مصرف انرژی و جلوگیری از آلودگی شهرها. جناب دکتر عزیز، بی‌حجابی نیز شهرها را آلوده کرده و بنیان خانواده را در معرض خطر قرار داده است. لطفا به خاطر خانواده و عفت جامعه در یک پویش از بی‌حجابان بخواهید حکم خدا را رعایت کنند.»

میرشمسی البته در روزهای اخیر به عنوان معاون اجتماعی و مطالبه‌گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر اظهارات دیگری نیز در دفاع از اجرای قانون حجاب و عفاف و رویکردها و برنامه‌های این ستاد در راستای این موضوع نیز داشته است.

تنها چند روز بعد از اظهارات مهری طالبی دارستانی درباره راه‌اندازی «کلینیک ترک بی‌حجابی»، میرشمسی تلویحا از این کلینیک و کارکرد آن دفاع اما تاکید کرد که بهتر است به جای «کلینیک» از واژه «محفل» استفاده شود. میرشمسی روز پنجشنبه ۲۴ آبان در گفت‌وگو با سایت دیده‌بان ایران با بیان اینکه «اخیرا محافلی برای ارایه آموزش به کسانی که «تمایل دارند بی‌حجابی را کنار بگذارند»، دایر شده است»، گفت که «راه‌اندازی محافل «ترک بی‌حجابی» با درخواست دولت صورت گرفته» و «محافل در راستای دغدغه مسعود پزشکیان درباره مسائل مربوط به گشت ارشاد و تاکید او مبنی بر اینکه باید در این زمینه، کار فرهنگی انجام شود و مساله حجاب قطعا یک موضوع تربیتی است، دایر شده است.

اظهارات این مقام مسوول در ستاد امر به معروف در شرایطی بیان شد که یک روز قبل از آن یعنی در ۲۳ آبان، زهرا بهروزآذر، معاون مسعود پزشکیان در امور زنان و خانواده، گفته بود که راه‌اندازی کلینیک‌های «ترک بی‌حجابی» در دولت چهاردهم تصویب نشده و به این دولت ارتباطی ندارد.

پیش از آن و در روز ۲۲ آبان، مهری طالبی دارستانی، رییس اداره زنان و خانواده ستاد امر به معروف استان تهران، از راه‌اندازی اولین کلینیک تخصصی مشاوره و حمایت از بازگشت به حجاب با عنوان کلینیک ترک بی‌حجابی در تهران در آینده خبر داد و هدف این مرکز را «درمان علمی و روان‌شناختی بی‌حجابی» اعلام کرد. میرشمسی اما با اظهارات خود بعد از گفته‌های طالبی دارستانی عملا توپ تاسیس و اداره و فعالیت این کلینیک را به زمین «دولت پزشکیان» انداخته بود تا دولت یا ناچار به گردن گرفتن این طرح شود یا در صورت امتناع و تکذیب درباره این موضوع محوری برای ایجاد حملات جدید علیه دولت پزشکیان و اعضای آن ایجاد شود.

ستاد امر به معروف و سربازان آماده به آتش علیه پزشکیان

میرشمسی البته تنها یکی از چهره‌هایی است که درباره موضوع حجاب و اجرای قانون حجاب و عفاف علیه دولت پزشکیان موضع‌گیری‌های جدی دارد. چهره جنجالی روزهای اخیر «مهری طالبی دارستانی» است که ادبیاتش علیه مسعود پزشکیان منجر به کنار رفتن از جایگاهش در این ستاد شد.

دو هفته پیش از این، مهری طالبی دارستانی که در روزهای قبل از آن به خاطر طرح موضوع «کلینیک بی‌حجابی» نامش در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته بود در یک توییت با ادبیاتی عجیب به انتقاد تلویحی از رییس دولت چهاردهم پرداخت. دارستانی از حامیان سعید جلیلی و البته از حلقه نزدیکان حجت عبدالملکی است که در دوران دولت سیزدهم در وزارت کار مدیرکل بازرسی این وزارتخانه بود. او پس از مواجهه با اعتراض شدید به این پست، مجددا نوشت که این «توهین به رییس‌جمهور» نبوده و «صرفا تعدادی صفت مطرح شده که هر عقل سلیمی تایید می‌کند رییس‌جمهور هیچ کشوری نباید واجد آن صفات باشد.»

او منتقدان به این توییت و حامیان پزشکیان را متهم کرد که با انتساب این توییت به رییس دولت عملا در حال توهین به او هستند. ستاد امر به معروف و نهی از منکر روز چهارشنبه ۱۴ آذر از اخراج مهری طالبانی دارستانی، رییس اداره زنان و خانواده ستاد امر به معروف استان تهران خبر داد .

در متن توضیحی ستاد امر به معروف و نهی از منکر قید شده بود که «مطلب منتشر شده صرفا بازنمود نظرات شخصی ایشان بوده و ستاد امر به معروف کشور، ضمن رد چنین مطلبی، اعلام می‌دارد که به عنوان یک نهاد فراجناحی، همواره شأن فریضتین را اجل از مسائل جناحی و دسته‌بندی‌های سیاسی رایج می‌داند. این ستاد برای رییس‌جمهور محترم که منتخب مردم است، احترام ویژه‌ای قائل است و ضمن عذرخواهی از ایشان و مردم شریف، اعلام می‌دارد فرد منتشرکننده مطلب از این پس در ستاد هیچ سمتی نخواهد داشت».

بعد از انتشار این مطلب از جانب ستاد امر به معروف، دارستانی تاکید کرد که «خودش کناره‌گیری کرده است اما کانال تلگرامی باشگاه روزنامه‌نگاران ایران در مطلبی نوشت که «از ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور با باشگاه روزنامه‌نگاران ایران تماس گرفتند و خبر دادند: خانم مهری طالبی دارستانی اخراج شده است». طالبی‌ دارستانی پیش از این نیز چهره ثابت تجمعات اعتراضی به موضوعات بی‌حجابی یا آنچه «انحرافات فرهنگی مسوول ساخته» عنوان کرده، بوده است.

براساس مطالب منتشر شده در حساب کاربری توییتر او، در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ تجمعی در مقابل ساختمان قوه قضاییه برگزار شده که طالبی دارستانی‌از چهره‌های اصلی آن بوده است. او در آن زمان با انتشار تصاویری از این تجمع نوشته بود: «دست به دامن تنها مرجع رسیدگی به تخلفات که با رسیدگی به مفاسد اقتصادی دل‌مان را گرم کرد و چشم امیدمان را اشکبار. سردار امشب شکایت می‌برم به حضرت حیدر از انحرافات فرهنگی مسوول ساخته از فضای مجازی افسارگسیخته، از محیط‌های مثلا فرهنگی مثل تئاتر و سینما، از نشر و پخش کتب مستهجن، از صدا و سیمایی که الگو ساخته از مظاهر فساد، از مدارس و مهدهایی که... از وقاحت دنباله‌دار مسوولان». وقتی شهیندخت مولاوردی تصاویری به مناسبت روز خانواده منتشر کرده بود که برخی کاربران فضای مجازی محتوای آن را تبلیغ همجنس‌گرایی می‌خواندند. این تحصن در چند روز برگزار شد و طالبی‌دارستانی با هشتگ «محاکمه مولاوردی» پیگیر موضوع بود.

طالبی دارستانی برکنار شد، روند انتقاد از دولت ادامه پیدا کرد

موضوع برکناری دارستانی از ستاد امر به معروف در ابتدا این احتمال را تداعی کرد که شاید ستاد امر به معروف تصمیم دارد برخلاف رویه گذشته خود از موضع‌گیری‌های تند علیه دولت دست بردارد. با این وجود اظهارات چهره‌های دیگر این ستاد در همان زمان نشان داد که موضوع برکناری او از شدت شور شدنش به خاطر ادبیاتش بوده است و در ستاد امر به معروف و نهی از منکر بر همان پاشنه خواهد چرخید.

شاهد اصلی این موضوع هم اظهارات هم نوشته روح‌الله مومن نسب، رییس ستاد امر به معروف استان تهران بود که در همان زمان در یادداشتی در فضای مجازی خطاب به مسعود پزشکیان، نوشت: «می‌خواستم بگم رییس‌جمهور باید ملزم بشه قانون اساسی رو اوّل بخونه بعد قسم بخوره که ازش پاسداری کنه که با شنیدن حرفای جدید پزشکیان فهمیدم برجامیون کلا عادت‌شونه که اسناد امریکایی رو نخونده امضا کنند و قوانین ایران رو نخونده رد کنند!!» پستی که مومن نسب آن را بازنشر کرد و این مطلب را ضمیمه آن منتشر کرده بود، مربوط به محمدرضا میرشمسی معاون اجتماعی و مطالبه‌گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور بود.

این مقام ستاد امر به معروف با انتشار ویدیویی از گفت‌وگوی اخیر تلویزیونی مسعود پزشکیان نسبت به آن واکنش نشان داده است. او در این نوشتار مجازی با توهین به پزشکیان نوشته است: «با این ناترازی فکری، ناترازی حکمرانی و ناترازی دینی چه باید کرد؟»

فراموش نکنیم که روح‌الله مومن نسب که بعضا به عنوان صاحب ایده «اعدام فیلترشکن‌ها» نیز شناخته می‌شود از فعالان ستاد سعید جلیلی در انتخابات جدید ریاست‌جمهوری بود و در صبح روز اعلام نتایج انتخابات در توییتی نوشت: «هر کس فقط نرم‌افزار خارجی (تله‌گرام، اینستاگرام و واتس‌آپ) داشت، به پزشکیان رای داد! هر کس فقط نرم‌افزار داخلی داشت، به جلیلی… ما کشور را به فیلترشکن باختیم». مومن نسب البته در موضوع اصرار بر ادامه فیلترینگ اجرای طرح موسوم به صیانت به اندازه‌ای پیگیر بود که از تصویر پیکر رییس دولت سیزدهم نیز برای طرح موضوع استفاده کرد و بعد از انتشار تصویری از پیکر رییس دولت سابق نوشت: «این عکس، اشکم رو جاری کرد ... از دوستانی که به رییس‌جمهور نزدیک بودند می‌خواستم که پشت ساماندهی فضای مجازی باشند! گفتم این فرمان آقاست! می‌گفتند بگذار این یک سال بگذره تا باعث ریزش آرای آقای رییسی نشه! ... چه کسی باور می‌کرد عمر رییس‌جمهور کوتاه‌تر از زمان ریاست‌جمهوری‌شان باشد؟! راستی ما تا کی زنده‌ایم؟» او یک هفته پیش نیز تلویحا از رویکرد دولت پزشکیان در شورای عالی فضای مجازی برای رفع فیلترینگ انتقاد کرد و با گره زدن سرنوشت جمهوری اسلامی به موضوع فیلتر شبکه‌های اجتماعی در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: «لغو محدودیت شبکه‌های ضدّاجتماعی صهیونیستی در ایران را به منزله سقوط تلویزیون ملی بدانید…پس هر اندازه برای‌تان حفظ جمهوری اسلامی مهمّ است، با رفع محدودیت دسترسی امثال اینستاگرام، تله‌گرام و واتس‌اپ به مردم ایران (رفع‌فیلترینگ) مبارزه کنید.»

تعییر چهره‌ها در ستاد و دری که بر یک پاشنه می‌چرخد

ستاد امر به معروف در سال‌های اخیر تغییرات مختلفی را به خود دیده که همچون برکناری طالبی دارستانی در ابتدا این احتمال را مطرح می‌کرد که سعی در جلوگیری از رادیکال شدن اظهارات چهره‌های این ستاد و سیاسی شدن این نهاد است.

خردادماه سال گذشته وقتی دبیر این ستاد تغییر کرد این موضوع در رسانه‌ها طرح شد که این تغییر در راستای جلوگیری از طرح اظهارات تند از جایگاه دبیری این ستاد است. هفتم خردادماه سال گذشته محمدحسین طاهری آکردی به عنوان دبیر جدید ستاد امر به معروف و نهی از منکر جایگزین سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی شد. محمدصالح هاشمی گلپایگانی که از خرداد ۱۴۰۰ به عنوان دبیر ستاد امر به معروف منصوب شده بود و در زمان رخدادهای پاییز سال ۱۴۰۱ دبیر این ستاد بود و اظهاراتش بعضا حتی انتقاد و موضع‌گیری رسانه‌های اصولگرا را نیز در پی داشت. ازجمله پیشنهادهای دبیر سابق ستاد امر به معروف در آن زمان استفاده از «رانندگان تاکسی‌های اینترنتی» برای مقابه با «بدحجابی» بود وقتی گفت که «اگر چهار میلیون راننده تاکسی اینترنتی بدانند که با سوار کردن فرد بی‌حجاب جریمه می‌شوند بالای ۵۰ درصد مشکل کشف حجاب در خودروها حل می‌شود.»

او اواسط ماه مهر ۱۴۰۱ ضمن انتقاد شدید از مجلس وقت و شورای عالی انقلاب فرهنگی، خواستار استفاده از حامیان حجاب برای مقابله با «بدحجابی» شد و ادعا کرد که «سه میلیون نفر تمایل به ورود به عرصه‌های مختلف عفاف و حجاب دارند.» او در این اظهارات خود همچنین به عنوان مقام مسوول در ستاد امر به معروف و نهی از منکر مدعی شده بود که « طرح جامعی را برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت فعلی عفاف و حجاب در جامعه تدوین کرده‌ایم که عدم تشکیل پرونده قضایی برای بدحجابان، دولتی نکردن موضوع عفاف و حجاب و جلوگیری از برخورد مستقیم پلیس با بدحجابان سه ویژگی پیش بینی شده در این طرح است».

اظهارات هاشمی گلپایگانی بعضا به اندازه‌ای حاشیه‌ساز بود که همچون ماجرای توییت طالبی دارستانی حتی خود ستاد امر به معروف نیز از قبول مسوولیت درباره آن سرباز می‌زد. کما اینکه بعد از نشر این اظهارات هاشمی گلپایگانی مبنی بر «تقصیر مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی» در مساله حجاب، ستاد امر به معروف در ۱۹ مهرماه سال ۱۴۰۱ در توضیحی در این باره اعلام کرد که « در پی برخی سوء برداشت‌ها از خبر نشست دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در جلسه با مسوولان عفاف و حجاب دستگاه‌های اجرایی که ناشی از اشتباه و عدم دقت کافی در پیاده‌سازی و تنظیم خبر سخنان دبیر محترم ستاد در این جلسه بوده است و متاسفانه بهانه توهین و هجمه عجولانه برخی مدعیان انقلابی‌گری به دبیر این ستاد و هم‌صدایی با دشمنان قسم خورده مردم شد،

روابط عمومی این ستاد ضمن عذرخواهی از عموم مردم بابت عدم انتقال کامل و دقیق سخنان هاشمی گلپایگانی، در پاسخ به مطالبه به حق دلسوزان برای تنویر افکار عمومی متن صحیح اظهارات وی را منتشر می‌نماید» جایگزین هاشمی گلپایگانی یعنی طاهری آکردی از همان ابتدا رویکردهای متفاوتی نسبت به مساله قانون حجاب داشت و بعد از تغییرات زیاد لایحه ارسالی دولت در مجلس دوازدهم انتقاداتی را نیز به این مساله طرح کرد. با این وجود رویه کلی ستادی که در چهار دهه گذشته بیش از هر نهاد دیگری نامش با مساله حجاب گره خورده است، پدید نیامد.

یکی از علل این موضوع شاید بافت کارکنان و مدیران این مجموعه باشد که به صورت واضح و مشخص از نیروهای نزدیک به سعید جلیلی - رقیب انتخاباتی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم- باشد. موضوعی که یک ستاد با فلسفه فعالیت فرهنگی را به یک ستاد سیاسی تبدیل می‌کند و علی‌رغم دل نگرانی‌ها درباره این موضوع و بعضا برکناری چهره‌های مختلف در این ستاد برای ممانعت از بروز چنین چهره‌ای، اظهارات جدید و مداوم آن نشان از واقعیت امر دارد.

رفتن طالبی دارستانی از ستاد امر به معروف هم درست مثل برکناری هاشمی گلپایگانی تاثیر خاصی بر رویه این ستاد در مقابله با دولت‌ها به خصوص دولت چهاردهم در حوزه قوانین حجاب و عفاف، فیلترینگ و مسائل مختلف حوزه اجتماعی ندارد. چهره‌های خبرساز این ستاد می‌آیند و می‌روند اما در بر همان پاشنه می‌چرخد.