به تازگی شاهد آشکار شدن تحولات تازهای در سطح منطقه غرب آسیا بودهایم. در این راستا، گروههای تروریستی و به ویژه گروه تکفیری تحریرالشام، از چند محور حملهای گسترده را به شهر راهبردی حلب به عنوان پایتخت تجاری سوریه انجام دادهاند. موضوعی که با واکنش نیروهای ارتش سوریه و دیگر قوای متحد این کشور رو به رو شده است.
با این حال، تروریستها که به انواع و اقسام تجهیزات و امکانات پیشرفته مجهز هستند و بدیهی است که دستهای خارجی از آنها حمایت میکنند، توانستهاند پیشرویهایی را در خاک سوریه داشته باشند. موضوعی که با بازتابهای مختلفی همراه شده و صاحبنظران و تحلیلگران سعی دارند تا چشم اندازهای روشن و مشخصی را در مورد تحولات جاری در سوریه و ریشهها و ابعاد گوناگون آن ارائه کنند. از این رو، ایلنا در گفتگو با «عباد احمد» نویسنده و تحلیلگر فلسطینی روابط بین الملل، به واکاوی چند علامت سوال مهم با محوریت تحولات مذکور پرداخته است.
مشروح گفتگو با عباد احمد را در ادامه میخوانید.
به تازگی شاهد حمله گسترده گروههای تروریستی-تکفیری به شهر حلب سوریه بودهایم. به نظر شما اصلیترین محرکهای وقوع این اتفاق چه هستند؟
چندین مولفه را در این رابطه میتوان مورد اشاره قرار داد. اول اینکه اسرائیل پس از آتش بس در لبنان، عملا منافع خود را نتوانست آنطور که مطلوبش بود، علیه حزب الله به پیش برد. از این رو، به دنبال بازگشایی یک جبهه تازه است تا حزب الله و کلیت جریان مقاومت در منطقه غرب آسیا را به نحوی منفی تحت تاثیر قرار دهد. صهیونیستها و متحدان منطقهای و غربی آنها سالهاست که سعی دارند سوریه را با طرح انواع پیشنهادها و ابتکارات، از محور مقاومت جدا کنند با این حال، ایستادگی سوریه بر مواضع خود در حمایت از جریان مقاومت سبب شده تا سیلی از دشمنیها علیه این کشور به راه بیفتد.
اسرائیل بر این باور است که سوریه از موقعیتی راهبردی در تقویت جبهه مقاومت برخوردار است و این حوزه باید ناامن شود. از این رو، شاهد هستیم که اکنون تروریستها به شهر حلب حمله کردهاند و به دنبال ماجراجوییهای تازه علیه سوریه هستند. در عین حال، صهیونیستها در طی بیش از یک سال اخیر، خودشان را در مرکز سیلی از بحرانهای وجودی یافتهاند.
حال آنها با فعالسازی برخی گسلهای امنیتی دیگر در سطح منطقه به نوعی سعی دارند تا تهدیدات وجودی علیه خودشان را تضعیف و فضای تازهای را ایجاد کنند. به بیان سادهتر، آنها به دنبال به انحراف کشاندن معادلات جاری منطقهای هستند. در این رابطه نیز هم اسرائیل و هم آمریکا از انگیزههای زیادی جهت تنشآفرینی در سوریه برخوردارند. البته که نباید فراموش کنیم ترکیه نیز در پسِ ناآرامیهای جاری در سوریه است و حتی ارتش این کشور به نحوی آشکارا با حملات توپخانهای سعی در تسهیل کار تروریستها در خاک سوریه داشته است.
اردوغان رئیس جمهور ترکیه سعی دارد معادلات مطلوب کشورش را با اهرم گروههای تکفیری در خاک سوریه و به ویژه در مناطق محاور با مرز مشترک سوریه و ترکیه ایجاد و تعریف کند. وی اکنون را فرصتی قابل توجه یافته و درست به همین دلیل پشتیبان اصلی اقدامات تروریستها در خاک سوریه است. به طور کلی، آنچه اکنون در سوریه شاهد آن هستیم در راستای منافع طیف متنوعی از بازیگران و به ویژه اسرائیل و ترکیه است. البته که مهندسی غرب و مخصوصا آمریکا را هم نباید در این زمینه دور از منظر و توجه داشته باشیم.
به نظر شما محتملترین سناریو در مورد آینده سوریه چه خواهد بود؟
به نظر میرسد که شاهد تشدید هرچه بیشتر درگیریها در این کشور خواهیم بود. به هر حال، جریان مقاومت و دولت سوریه نیز قائل به پذیرش رویکردهای تجاوزکارانه تروریستها و حامیان خارجی آنها نیستند و با دستی پُر وارد میدان شدهاند.
در این میان، یکی از نکاتی که به نظر میرسد جای طرح دارد این است که شاید این بازی را جریانهای مخالف با محور مقاومت آغاز کرده باشند با این حال، هیچ بعید نیست که آنها در یک اشتباه محاسباتی بزرگ قرار گرفته باشند و در نتیجه تحولات روزهای آتی، شاهد برگشتن ورق و رقم خوردن تحولات تازهای در عرصه میدانی در سطح منطقه باشیم. محور مقاومت نیز نسبت به آنچه در منطقه میگذرد بسیار حساس است.
توجه داشته باشیم که اکنون ارتش سوریه، نیروهای روسی مستقر در خاک سوریه و البته ایران و گروههای مقاومت عراقی و حتی یمنیها، به صورت یک صدا و منسجم بر ایستادگی در برابر تروریستها تاکید دارند. هر چه به جلو حرکت کنیم به نظر میرسد که این کنشگران کارتهای تازهای را رو خواهند کرد. موضوعی که میتواند تبعات مهلکی را برای جریانهای مخالف و رقیب با آنها به دنبال داشته باشد.
نقش آمریکا را در این تحولات چگونه میبینید؟
آمریکا در طی تحولات یکساله اخیر در سطح منطقه، اصلیترین هدایت کننده کنشهای صهیونیستها و البته جریانهای متحد با خود در غرب آسیا بوده است. این تاکتیک واشنگتن است که به ظاهر خود را کنار میکشد با این حال، اتاق عملیات را فرماندهی میکند. فراموش نکنیم که همین چند روز قبل بود که در شورای امنیت سازمان ملل تنها کشوری که به آتش بس در غزه رای منفی داد دولت آمریکا بود. همین دولت مدام مدعی میشود که به دنبال برقراری آتش بس در غزه است.
آمریکا نظم مطلوب منطقهای خود در غرب آسیا را به شدت در آستانه خطر و تهدید میبیند. از این رو، با استفاده از هر حربه و اهرمی سعی دارد واقعیتها تازهای را حاکم کند و با نوعی فرار رو به جلو، ترتیباتی را ایجاد کند که حافظ منافع آن باشند. در این رابطه، واشینگتن سیاستهای منافقانه قابل تاملی را نیز در دستورکار قرار داده است.