سازه های پیش ساخته به سازه هایی اطلاق می شود که بخش های مختلف آن ها در کارخانه تولید شده و سپس به محل نصب منتقل می شود. این فرآیند باعث می شود که مراحل ساخت و ساز در محل پروژه کاهش یافته و در نتیجه زمان اجرای پروژه نیز به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند. سازه های پیش ساخته فلزی به دلیل مقاومت بالا، انعطاف پذیری و امکان اجرای پروژه در شرایط آب وهوایی نامساعد، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
سازه های پیش ساخته فلزی در انواع مختلفی عرضه می شوند که هر یک از آن ها برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. در ادامه به برخی از مهم ترین انواع سازه های پیش ساخته فلزی اشاره خواهیم کرد.
ال اس اف (LSF) که مخفف عبارت Light Steel Frame است، به سازه هایی با اسکلت فلزی سبک اشاره دارد. این نوع سازه ها از پروفیل های فولادی گالوانیزه ساخته می شوند که به دلیل وزن کم، انعطاف پذیری و سرعت بالای نصب، در پروژه های مختلف ساختمانی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. در سال های اخیر، سازه های ال اس اف به دلیل مزایای چشمگیری که دارند، به عنوان یکی از سیستم های نوین در صنعت ساخت و ساز معرفی شده اند.
این نوع سازه ها بر پایه قاب های فولادی استوار هستند. ستون ها و تیرهای این سازه ها از فولاد ساخته می شوند که با استفاده از پیچ و مهره به یکدیگر متصل می شوند. این سازه ها برای پروژه هایی با بارهای سنگین یا ساخت و سازهای بلندمرتبه مانند ساختمان های تجاری و برج ها استفاده می شوند. یکی از مزایای بزرگ این نوع سازه ها، انعطاف پذیری بالا و امکان استفاده در طرح های معماری پیچیده است.
سازه های مدولار شامل بخش هایی هستند که به صورت ماژول های از پیش ساخته در کارخانه آماده شده و سپس به محل نصب منتقل می شوند. این سازه ها بیشتر برای پروژه های مسکونی و تجاری کوچک یا متوسط مانند خانه های پیش ساخته یا مدارس استفاده می شوند. سرعت نصب بالا و هزینه کمتر از جمله مزایای این نوع سازه ها محسوب می شوند.
این نوع سازه ها با استفاده از پانل های ساندویچی ساخته می شوند که از دو لایه ورق فلزی و یک هسته عایق بین آن ها تشکیل شده اند. سازه های ساندویچ پانل عایق خوبی در برابر گرما و صدا هستند و در پروژه هایی که نیاز به عایق بندی حرارتی و صوتی دارند، مانند سردخانه ها و سالن های صنعتی، به کار می روند.
این نوع سازه ها بیشتر در ساخت انبارها، سالن های ورزشی و سوله ها استفاده می شوند. در این نوع سازه، تیرها و ستون ها از فولاد ساخته شده و به یکدیگر متصل می شوند. نصب ساده و قابلیت اجرا در پروژه های بزرگ از جمله مزایای این نوع سازه است.
استفاده از سازه های پیش ساخته فلزی دارای مزایای متعددی است که باعث شده این نوع سازه ها در سال های اخیر به شدت مورد توجه قرار گیرند. برخی از این مزایا عبارتند از:
به دلیل اینکه بخش های مختلف سازه در کارخانه ساخته می شوند، عملیات نصب در محل پروژه بسیار سریع انجام می شود. این ویژگی به ویژه در پروژه هایی که زمان بندی مهم است، بسیار حیاتی است.
سازه های پیش ساخته به دلیل کاهش نیاز به نیروی کار و مواد اولیه در محل پروژه، هزینه های کلی ساخت و ساز را به طور قابل توجهی کاهش می دهند. همچنین، کاهش زمان پروژه نیز به کاهش هزینه ها کمک می کند.
سازه های فلزی به دلیل ماهیت مواد به کار رفته در آن ها، مقاومت بالایی در برابر زلزله، باد و سایر عوامل محیطی دارند. این ویژگی باعث می شود که این سازه ها برای مناطق زلزله خیز و یا مناطقی با شرایط جوی نامساعد گزینه ای مناسب باشند.
سازه های پیش ساخته فلزی به دلیل انعطاف پذیری بالایی که در طراحی دارند، امکان ایجاد طرح های معماری پیچیده و خاص را فراهم می کنند. این ویژگی به معماران اجازه می دهد که طرح های خلاقانه و منحصر به فردی را اجرا کنند.
با وجود مزایای متعدد، سازه های پیش ساخته فلزی نیز دارای معایبی هستند که باید به آن ها توجه کرد:
از آنجایی که قطعات سازه در کارخانه ساخته شده و به محل نصب منتقل می شوند، نیاز به تجهیزات حمل و نقل خاص و گاهی سنگین دارند که ممکن است هزینه های اضافی به پروژه تحمیل کند.
نصب سازه های پیش ساخته فلزی به نیروی کار ماهر نیاز دارد. اشتباه در نصب قطعات می تواند منجر به کاهش مقاومت سازه و مشکلات ساختاری شود.
هرچند هزینه کلی پروژه با استفاده از سازه های پیش ساخته کاهش می یابد، اما هزینه های اولیه ممکن است به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و نیروی کار ماهر بیشتر باشد.
سازه های پیش ساخته فلزی در طیف گسترده ای از پروژه ها کاربرد دارند. برخی از مهم ترین کاربردهای آن ها عبارتند از:
سازه های پیش ساخته فلزی به دلیل سرعت ساخت و مقاومت بالا در ساخت ساختمان های تجاری و اداری کاربرد فراوان دارند. این سازه ها امکان ایجاد فضاهای بزرگ و باز را فراهم می کنند.
سازه های فلزی تیر و ستون به دلیل ساختار مقاوم و ساده ای که دارند، برای ساخت انبارها و سالن های صنعتی مناسب هستند.
سازه های مدولار و ساندویچ پانل به دلیل عایق بندی مناسب و سرعت بالا در نصب، برای ساخت خانه های پیش ساخته و واحدهای مسکونی ایده آل هستند.
سازه های پیش ساخته فلزی به دلیل مزایایی همچون سرعت بالا، کاهش هزینه ها، دوام و مقاومت بالا، و انعطاف پذیری در طراحی به عنوان یکی از بهترین راه حل ها در صنعت ساختمان سازی شناخته می شوند. هرچند ممکن است معایبی همچون نیاز به نیروی کار ماهر و هزینه های اولیه بالا وجود داشته باشد، اما مزایای این سازه ها به مراتب بیشتر است. استفاده از این سازه ها به ویژه در پروژه های تجاری، اداری و صنعتی می تواند به بهینه سازی زمان و هزینه کمک کند و نتیجه ای با کیفیت و ماندگار را به همراه داشته باشد.