تنش میان اسرائیل و ایران بالا گرفته است. دور دوم حمله موشکی ایران به اراضی اشغالی سه شنبه‌ شب صورت گرفت و در صورت پاسخ متقابل اسرائیل به این حملات، احتمال شعله ور شدن یک جنگ تمام‌عیار در منطقه در حال افزایش است. اما اسرائیل تا چه اندازه برای یک جنگ احتمالی چندجانبه از سوی جمهوری اسلامی ایران و متحدانش منطقه‌ای‌اش آماده است؟ در این گزارش به بررسی توان نظامی طرفین خواهیم پرداخت.

در صورت جنگ گسترده بین ایران و اسرائیل، بدون تردید متحدان نیابتی ایران نیز در این جنگ تمام عیار شرکت خواهند کرد. مهمترین متحد ایران در خاورمیانه حزب الله لبنان و حماس است. علاوه بر این، حوثی‌ها در یمن و برخی شبه‌نظامیان شیعه در عراق نیز می‌توانند وارد این درگیری شوند یا توسط ایران به عنوان حامیان نظامی استخدام شوند.

نکته بعدی که باید در نظر داشت این است به دلیل آنکه ایران و اسرائیل مرز مشترک با یکدیگر ندارند بنابراین درگیری زمینی دو طرف منتفی است. ایران برای حمله به اسرائیل به توان موشکی خود متکی است. به همین دلیل اسرائیل  گسترش سیستم‌های دفاعی به‌ویژه سامانه‌های پدافند هوایی مانند گنبد آهنین، پاتریوت، فلاخن داوود و سامانه پیکان را در دستور کار قرار داده است تا بتواند در مقابل موشک باران ایران از خود دفاع کند، هرچند که کارایی این سامانه‌ها نیز با حمله سه‌شنبه ایران به اراضی اشغالی و عبور بسیاری از موشک‌های بالستیک ایرانی از گنبد آهنین زیر سوال جدی رفته است.

همانطور که ایران برای جنگ با اسرائیل به کمک متحدان خود یعنی حزب الله لبنان، حماس، حوثی‌های یمن و شبه نظامیان شیعه عراق حساب باز کرده، اسرائیل نیز در حال کار بر روی یک اتحاد گسترده منطقه‌ای و بین المللی علیه ایران است. حملات شدید اسرائیل علیه مواضع و انبار‌های تسلیحاتی حزب الله و همچنین هدف قرار دادن رهبر این سازمان و فرماندهان درجه و دوم، از توان نظامی این گروه کاسته، اما آن را به طور کامل از بین نبرده است؛ بنابراین در صورت وقوع یک جنگ تمام عیار، موشک‌های حزب الله نیز یک چالش اساسی برای اسرائیل محسوب می‌شود.

 علاوه بر این، قابلیت‌های تهاجمی اسرائیل به‌طور مستمر در حال توسعه است. نکته مهم دیگر این است که اسرائیلی‌ها چندین بار اعلام کرده اند که دفاع به تنهایی ممکن است کافی نباشد و آن‌ها با توجه به شعار «حمله بهترین دفاع است»، به فکر ضد حمله هستند.

قدرت دو ارتش ایران و اسرائیل

بر اساس ارزیابی Global Firepower ۲۰۲۴، ارتش اسرائیل و ایران از نظر قدرت نظامی کلی، فاصله زیادی با هم ندارند. ایران در رده بندی جهانی در رده چهاردهم و اسرائیل نیز در رده هفدهم قرار دارد.

این شاخص همچنین شامل مقایسه مستقیم نیرو‌های مسلح دو طرف است. بر این اساس ایران از نظر پرسنلی برتر از اسرائیل است. همین امر در مورد تعداد تانک‌ها و وسایل نقلیه مسلح نیز صدق می‌کند. با این حال، با توجه به موقعیت جغرافیایی، این‌ها مهمترین عوامل در صورت درگیری مسلحانه بین اسرائیل و ایران نیستند.

این دو توسط کشور‌های همسایه مانند عراق و اردن از هم جدا شده‌اند و فاصله اورشلیم و تهران حدود ۱۸۵۰ کیلومتر (۱۱۴۹ مایل) است؛ لذا این یک درگیری به شکل یک جنگ کلاسیک نخواهد بود، بلکه تبادل ضربات در فواصل طولانی است و جنگ بین اسرائیل و ایران در درجه اول از طریق هوا انجام می‌شود.

نقش نیروی هوایی در برتری نظامی

بر اساس ارزیابی Global Firepower، اسرائیل  از نظر قدرت هوایی برتر از ایران است. ارتش اسرائیل در مجموع به ۶۱۲ فروند جنگنده مجهز است در حالی که ایران ۵۵۱ فروند جنگنده دارد. همچنین فراتر از ارقام، کیفیت هواپیمای نظامی نیز مهم است.

ایران در دهه ۱۹۹۰ توانسته بود تعدادی هواپیما خریداری کند، اما به دلیل تحریم‌ها به سختی امکان تجدید ناوگان وجود داشته است.

به همین دلیل است که تهران در درجه اول بر توسعه موشک‌ها و پهپاد‌ها تمرکز کرده است که در این زمینه دست برتر را دارد. تصور کنید که در یک لحظه هزاران موشک و پهپاد از سوی ایران و متحدانش به سمت اراضی اشغالی شلیک شود.

برآورد‌ها از موجودی موشک‌های حزب الله بین ۱۲۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ متغیر است و بر اساس مطالعه CSIS، ایران می‌تواند به سرعت نیرو‌های شبه نظامی حزب الله را در صورت وقوع جنگ تامین کند.

 اکثر زرادخانه‌ حزب الله متشکل از پرتابه‌های کوتاه برد هدایت نشده است، اگرچه شبه نظامیان دسترسی خود به موشک‌های دوربرد را نیز بسیار بهبود بخشیده‌اند. علاوه بر این، حزب الله لبنان می‌تواند از خاک سوریه نیز به مواضع اسرائیل حمله کند. این بدان معناست که در صورت تشدید درگیری، بخش بزرگی از اسرائیل با حملات حزب الله تهدید خواهد شد.  اینکه اسرائیل و متحدانش چگونه خواهند توانست در مقابل یک حمله سهمگین موشکی و پهپادی از سوی ایران و متحدانش بویژه حزب الله مقابله کنند یک پرسش اساسی است!