بدون تحریم هم چین شریک تجاری ایران می‌شد

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عواملی که سبب شده چین تبدیل به اصلی‌ترین شریک تجاری ایران شود را تشریح کرد و گفت: کلیات سیاست رابطه ایران و چین در حوزه‌های گوناگون از جمله حوزه‌های اقتصادی و تجاری مبتنی بر سیاست‌های کلی نظام است و سیاست دولت‌ها تعیین‌کننده این امر نیست. با این حال دولت‌ها بنا بر سلیقه خود می‌توانند در مسیر سیاست‌های کلی نظام ارتباطاتشان با کشورها را مدیریت کنند اما آنچه مسلم است اینکه تغییر دولت‌ها در کشور ما تغییر سیاست‌ها در ارتباط با چین را در پی ندارد و سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی ایران موافق با تقویت ارتباط با چین است.

وی افزود: اما فارغ از مسائل سیاسی آنچه سبب تحکیم رابطه اقتصادی ایران و چین شده این است که اقتصادی مانند ایران و اقتصادی مانند چین مکمل یکدیگر هستند؛ اقتصادهایی مانند ایران، عربستان، قطر و امارات در منطقه خلیج فارس بیشتر مواد معدنی خام و انرژی به دنیا عرضه می‌کنند و چین نیز بزرگ‌ترین خریدار این مواد در جهان است و از آنجا که تجارت یک جاده دو طرفه است، ایران نیز به طور متقابل نیازهای خود را از چین تامین می‌کند و به این ترتیب چین تبدیل به شریک اصلی تجاری بسیاری از کشورها از جمله ایران شده است؛ امروز اقتصادی به بزرگی چین شریک تجاری بیش‌تر از ۱۲۰ کشور دنیاست و ایران هم یکی از این کشورها به شمار می‌آید. ارزش مبادلات ایران و چین سالانه ۴۰ میلیارد دلار است و این رقم درارتباط چین و امریکا بیش‌تر از ۶۵۰ میلیارد دلار است.

حریری خاطرنشان کرد: حتی کشورهایی مانند عربستان و امارات که از نظر سیاسی در اردوگاه غرب قرار دارند نسبت به ایران ارتباط تجاری قوی‌تری با چین دارند البته زمانی ایران در منطقه خلیج فارس شریک نخست تجاری چین بود اما اکنون علاوه بر دو کشور یادشده کشورهای قطر، عمان، عراق و کویت گوی سبقت را از ایران به دلیل تحریم‌ها و مضایقی که در تجارت با ایران وجود دارد بوده‌اند. 

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در پاسخ به اینکه تمایل ایران به بلوک شرق چقدر در تبدیل شدن چین به بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران موثر بوده، توضیح داد: ایران اگر تحریم هم نبود چین همچنان نخستین شریک تجاری ایران به شمار می‌آمد و این امر ریشه در مسائل اقتصادی و به ویژه این موضوع دارد که ایران یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر نفت و گاز و مواد معدنی جهان بوده است. بنابراین هر چند تمایل ایران به مشرق زمین هم بر تقویت رابطه تجاری ایران و چین تاثیرگذار بوده اما عامل اصلی تلقی نمی‌شود. 

وی اظهار کرد: ایران با روسیه همسایه است و روابط سیاسی ایران و روسیه نسبت به روابط ایران و چین عمیق‌تر است و دو کشور منافع امنیتی و نظامی مشترک دارند اما با وجود تاکید رهبران دو کشور بر توسعه روابط اقتصادی ارزش تجارت ایران و روسیه از ۲.۵ میلیارد دلار فراتر نرفته در حالی که این رقم درباره چین در ضعیف‌ترین حالت ۳۰ میلیارد دلار و در قوی‌ترین حالت ۵۲ میلیارد دلار بوده است، این گزاره‌ها نشان می‌دهد هر قدر رهبران کشورها هم تمایل به توسعه روابط اقتصادی داشته باشند اما چون اقتصاد ایران و روسیه دو اقتصاد همگن هستند امکان افزایش تبادلات وجود ندارد زیرا هر آنچه ایران خواهان فروش آن است روسیه هم در اختیار دارد و برعکس، بنابراین با وجود همجواری دو کشور و بزرگ بودن اقتصاد روسیه حجم تجارت نتوانسته به رقم چشمگیری برسد.  

حریری درباره آنچه مانع حذف شرط دریافت روادید در سفر ایرانی‌ها به چین شده توضیح داد: چینی‌ها برای ورود به ایران نیاز به ویزا ندارند و چین هم تا حدود دو سال پیش مناسبات حذف روادید را با هیچ کشوری نداشته و اکنون نیز برای حدود ۵۳ کشور روادید را حذف کرده و این محدودیت را به صورت پلکانی برداشته است، ایران نیز تقاضای حذف روادید را به چین ارائه کرده اما در حذف روادید موضوع جذب گردشگر در کنار دیگر مسائل اهمیت ویژه‌ای دارد و این در حالی است که چین برای ایرانی‌ها مقصد جذابی نیست؛ چین از ایران دور است و پرواز به این کشور هشت ساعت زمان می‌برد، ضمن اینکه سفر به چین چندان ارزان نیست و پروازهای اکونومی به این کشور ۴۰ میلیون تومان قیمت دارد، همچنین کلونی جمعیت ایرانی‌ها در چین قابل‌توجه نیست و ایرانی‌های زیادی برای دیدار بستگان خود به چین سفر نمی‌کنند. 

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین درباره کیفیت و کمیت حضور ایرانی‌ها در نمایشگاه بین المللی واردات چین که در ماه نوامبر برگزار می‌شود، اظهار کرد: نمایشگاه سال جاری هفتمین دوره از نمایشگاه واردات چین است و سه دوره آن در همه‌گیری کرونا و به صورت آنلاین برگزار شد و در همه شش دوره پیشین اتاق ایران و چین پاویون ایران را برقرار کرد و ایران با در اختیار داشتن مجموعه فضایی به ابعاد ۲۰۰۰ مترمربع بزرگ‌ترین شرکت‌کننده این رویداد بود. 

وی اضافه کرد: بیشتر تمرکز ایرانی‌ها در این رویداد بر معرفی کالاهای مصرفی به ویژه مواد غذایی همچون شیرینی، شکلات، پسته، زعفران و... است. فرش‌های ماشینی و دست‌بافت، صنایع دستی و سنگ‌های ساختمانی و سنگ‌های نیمه‌قیمتی ایران نیز در این رویداد عرضه می‌شود، گفتنی است این نمایشگاه در فضایی به ابعاد حدود ۵۰۰هزار مترمربع برگزار می‌شود توجه داشته باشید که کل فضای نمایشگاه بین‌المللی تهران ۴۰هزار مترمربع است.