نورد میلگرد چیست + همه چیز درباره نورد میلگرد

منظور از نورد میلگرد چیست؟

به زبان ساده، نورد میلگرد، یک فرایند صنعتی است که در آن شمش‌های فولادی پس از اعمال تغییرات خاصی با کمک غلتک‌های قدرتمند (دستگاه rolling) به میلگرد تبدیل می‌شوند. در این فرایند، شمش‌های فولادی را از بین چنیدن غلتک عبور می‌دهند تا به فرم و حالت مورد نظر برسند. نورد میلگرد به دو صورت نورد گرم و نورد سرد انجام می‌شود.

برای اینکه میلگردهای تولید شده در فرایند نورد میلگرد، از کیفیت مطلوبی برخوردار باشند، باید ماده خام یا همان شمش فولادی کیفیت بالایی داشته باشد. در حال حاضر، کارخانه فولاد ثامن، یکی از معدود تولیدکنندگان میلگرد با شمش فولادی مرغوب و باکیفیت در کشور است که محصولات آن قیمت مناسبی دارند.

شمش‌های فولادی حاصل فرایند ریخته‌گری در صنعت بوده و معمولا دارای یک سطح مقطع مربعی هستند. طول شمش فولادی متفاوت است؛ بااین‌حال میلگردهای تولید شده را در نهایت در اندازه‌های 6 یا 12 متری برش می‌دهند. میلگردهای تولید شده با روش نورد میلگرد پس از تولید در دسته‌های چندتایی بسته‌بندی می‌شوند. هر بسته میلگرد که در آن چند شاخه میلگرد قرار دارد، بندیل میلگرد گفته می‌شود.

نورد گرم میلگرد

برای اینکه شمش‌های فولادی را به استوانه‌های باریک با قطر و طول متفاوت تبدیل کنند، ابتدا باید آنها را تغییر شکل دهند. برای تغییر شکل بهتر، شمش فولادی را قبل از مرحله عبور از غلتک، در دمای تقریبا 1200 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند تا انعطاف‌پذیر و خمیری شکل شود. این دما باعث می‌شود که ساختار کریستالی فولاد نرم‌تر شود و به راحتی تغییر شکل دهد.

پس از آن، شمش‌های فولادی از غلتک‌های تحت فشار و قدرتمند عبور داده می‌شوند تا به شکل استوانه در آیند. در نهایت آنها را با کمک دستگاه پرس مخصوص و ضربات مداوم به شکل نهایی با طول مناسب تبدیل می‌کنند. در نورد گرم، به دلیل اینکه نیازی به اعمال فشار بالا برای تغییر شکل دادن به میلگردها نیست، فرایند تولید میلگرد سریعتر است.

نورد سرد میلگرد

نورد سرد میلگرد یکی دیگر از روش‌های تولید میلگرد است که در آن، شمش‌های فولادی بدون گرمایش قبلی و در دمای محیط، از بین غلتک‌های قدرتمند عبور می‌کنند و به شکل میلگردهای با ابعاد دقیق در می‌آیند.

در این روش، برخلاف نورد گرم، شمش فولادی گرم نمی‌شود و در دمای محیط یا نزدیک به آن نورد می‌شود. نورد سرد، بیشتر برای تولید انواع میلگرد و ورقه‌های فولادی کاربرد دارد. خوب است بدانید که میلگردهای تولیدشده با این روش، کیفیت و مقاومت خیلی بهتری دارند. به همین دلیل معمولا زیبایی و قیمت آنها بالاتر از میلگردهای تولیدشده با نورد گرم است.

نورد سرد بهتر است یا نورد گرم؟

شاید بپرسید برای تولید میلگرد، کدام روش بهتر است، نورد سرد یا گرم؟ در پاسخ باید گفت، هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایب و همچنین کاربرد خاص خود را دارند؛ برای مثال:

• به دلیل عدم تغییر دما و کنترل دقیق فشار، ابعاد میلگردهای تولید شده با روش نورد سرد بسیار دقیق است
• در نورد سرد، سطح میلگرد سخت‌تر و مقاوم‌تر از نورد گرم می‌شود و خواص مکانیکی آن بهبود می‌یابد.
• در نورد سرد به فشار بیشتری برای تغییر شکل فولاد نیاز است، به همین دلیل، هزینه تولید در این روش بیشتر است.
• به دلیل سختی بیشتر فولاد سرد، فرایند نورد کندتر انجام می‌شود.
• با وجود محدودیت‌های فنی، تولید میلگردهای با قطر بسیار بزرگ با روش نورد سرد دشوار است.

نکته مهم این است که روش تولید میلگرد تاثیر مستقیمی روی قیمت آن دارد، برای مثال، قیمت میلگرد 8 با روش نورد گرم، معمولا کمتر از میلگرد 8 با نورد سرد است.

نورد گرم	نورد سرد	پارامتر
بسیار بالا (حدود 1200 درجه سانتی‌گراد)	دمای محیط	دمای فرآیند
بسیار بالا	پایین‌تر	شکل‌پذیری فلز
کم	زیاد	نیروی مورد نیاز
بالا	پایین	سرعت تولید
کم	بالا	دقت ابعادی
ممکن است اکسید شده باشد، زبری بیشتر	صاف و یکنواخت، خواص مکانیکی بهتر	خواص سطحی
کم	بیشتر	تنش‌های داخلی
پایین‌تر	بالاتر	هزینه تولید
سازه‌های بتنی، قطعات بزرگ	قطعات با دقت بالا، صنایع خودروسازی، الکترونیک	کاربردها
ممکن است نیاز به عملیات حرارتی داشته باشد	معمولاً نیاز به عملیات حرارتی ندارد	عملیات تکمیلی

مراحل نورد میلگرد چیست؟

نورد میلگرد شامل چندین مرحله کلی است که در ادامه به طور مختصر به آن‌ها می‌پردازیم.

1. آماده‌سازی شمش

ماجرای تولید میلگرد با شمش‌های فولادی آغاز می‌شود. این شمش‌ها قطعات بزرگ و مستطیلی شکلی هستند که از طریق ریخته‌گری تولید می‌شوند.

1. گرمایش و نرم شدن فولاد

شمش‌ها برای شکل‌پذیری بهتر و آسان‌تر شدن فرآیند نورد، در کوره‌های مخصوص تا دمای بسیار بالا گرم می‌شوند. این حرارت باعث می‌شود فولاد نرم و شکل‌پذیر شود، درست مثل خمیری که آماده پخت است.

1. نورد و شکل‌دهی

شمش‌های داغ به سمت دستگاه‌های نورد هدایت می‌شوند. در این دستگاه‌ها، شمش‌ها بین غلتک‌های قدرتمندی قرار می‌گیرند و با هر عبور، نازک‌تر و بلندتر می‌شوند. این فرآیند تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که شمش به شکل میلگرد مورد نظر درآید.

1. عملیات تکمیلی و خنک‌سازی

پس از شکل‌گیری اولیه، میلگردها تحت عملیات‌هایی مانند اسیدشویی، پوسته‌زدایی و عملیات حرارتی قرار می‌گیرند تا سطح آن‌ها تمیز و یکدست شود و خواص مکانیکی آن‌ها بهبود یابد. در نهایت، میلگردها به آرامی خنک می‌شوند.

1. برش و بسته‌بندی

میلگردهای خنک شده بر اساس نیاز مشتریان به طول‌های مشخص برش داده شده و بسته‌بندی می‌شوند تا برای حمل و نقل آماده شوند.

نتیجه‌گیری

در این مطلب سعی کردیم به بسیاری از سوالات شما درباره نورد میلگرد پاسخ دهیم و انواع آن را بررسی کنیم. بنظر شما در کشور ایران، میلگردها بیشتر با کدام روش تولید می‌شوند؟ خوب است بدانید که میلگردهای تولیدشده با روش نورد سرد از کیفیت و قیمت بیشتری برخوردار هستند و معمولا از آنها در سازه‌های سنگین که به مقاومت بالا نیاز دارند استفاده می‌شود.

سوالات متداول

نورد گرم و سرد چه تفاوتی با هم دارند؟

در نورد گرم، شمش فولادی قبل از نورد تا دمای بسیار بالا گرم می‌شود تا شکل‌پذیری آن افزایش یابد. در نورد سرد، شمش بدون گرمایش اولیه نورد می‌شود. نورد گرم معمولاً برای تولید انبوه و نورد سرد برای تولید قطعات با دقت ابعادی بالا استفاده می‌شود.

در فرایند نورد میلگرد، چه عواملی بر کیفیت میلگرد تاثیرگذارند؟

کیفیت میلگرد به عوامل مختلفی از جمله نوع فولاد اولیه، نوع فرآیند نورد (گرم یا سرد)، عملیات حرارتی، وجود ناخالصی‌ها و کنترل کیفیت در مراحل مختلف تولید بستگی دارد.

چه عواملی باعث کاهش کیفیت میلگرد می‌شود؟

عواملی مانند وجود ناخالصی‌های زیاد در فولاد اولیه، نوسانات دمایی در فرآیند نورد، سرد شدن ناگهانی میلگرد، عملیات حرارتی نادرست و همچنین آسیب‌های فیزیکی در حین حمل و نقل می‌توانند بر کیفیت میلگرد تأثیر منفی گذاشته و باعث کاهش مقاومت، شکل‌پذیری و دوام آن شوند.