دادههای مرکز آمار از تورم سالانه سبد مصرف خانوارها نشان میدهد که در اردیبهشت امسال، بالاترین تورم سالانه هم برای اقلام خوراکی و هم برای اقلام غیرخوراکی به دهک دهم اصابت کرده است. این دهک نماینده ثروتمندترین خانوارهای جامعه است. در مقابل، کمترین تورم خوراکی در دهک اول و کمترین تورم سالانه غیرخوراکی در دهک دوم دیده شده است. این دو دهک نماینده فقیرترین خانوارهای جامعه هستند.
به طور کلی نیز سطح تورم سالانه اقلام غیرخوراکی از خوراکی بالاتر است. یکی از علل این مسئله میتواند به پاییننگهداشتن قیمت اقلام خوراکی از کانالهایی مثل قیمتگذاری دستوری و تنظیمبازار باشد.
سبد مصرف خانوار از دو نوع کالای خوراکی و غیرخوراکی تشکیل شده است. دادههای مرکز آمار نشان میدهد که در اردیبهشت امسال، تورم سالانه اقلام خوراکی در کل کشور 33.7 درصد بوده است. این نرخ برای اقلام غیرخوراکی نیز 38.8 درصد برآورد شده است. این نرخ، میانگینی از تغییر قیمت این اقلام در کل کشور است و وضعیت برای دهکهای مختلف متفاوت است.
اگر همه خانوارهای کشور را بر اساس هزینه سالانه از کم به زیاد مرتب کرده و هر 10 درصد را در یک گروه قرار دهند، دهکهای هزینهای ایجاد میشود. بر این اساس، دهک اول نماینده 10 درصد از فقیرترین و دهک دهم نماینده 10 درصد از ثروتمندترین خانوارهای جامعه است.
در اردیبهشت سال جاری، تورم سالانه خوراکیها در دهک اول 27.4 درصد بوده که از سایر دهکها پایینتر است. به عبارت دیگر، میانگین تغییر قیمت اقلام خوراکی فقرا در دوازده ماه منتهی به اردیبهشت امسال، نسبت به این میانگین در دوازده ماه منتهی به اردیبهشت سال قبل 27.4 درصد افزایش یافته است.
تورم 39 درصدی سبد غیرخوراکی اغنیا
هر چه به سمت دهکهای ثروتمند حرکت کنیم، تورم اقلام خوراکی نیز افزایش مییابد. یکی از علل این اتفاق میتواند به قیمتگذاری دستوری و تنظیم بازار اقلام خوراکی فقرا مربوط باشد. به عبارت دیگر، سبد خوراکی فقرا متفاوت از سبد خوراکی اغنیا است و به همین دلیل تورم به شکل متفاوتی به سبد این اقشار وارد میشود. برای مثال، تورم سالانه خوراکیها در دهک دهم 36.1 درصد است.
بررسیها نشان میدهد که تورم سالانه کالاهای غیرخوراکی نیز طی اردیبهشت امسال در دهکهای ثروتمندتر بالاتر بوده است. برای مثال، این نرخ در دهک اول برابر با 37.9 درصد و در دهک دوم برابر با 37.6 درصد بوده اما تورمی که در طول 12 ماه گذشته به سبد غیرخوراکی اغنیا برخورد کرده برابر با 39 درصد است.