; ?>; ?>
به گزارش ایلنا، نکته مهمی که درباره تصادفات استان تهران باید به آن توجه داشت، این است که بخش زیادی از مساحت این استان شامل محدودههای شهری بخصوص محدوده شهر تهران است و برخلاف بسیاری از استانهای دیگر که تصادفات برونشهری تاثیر بالایی در آمارهای مربوط به حوادث رانندگی دارند، در استان تهران نقش اصلی در این آمارها را تصادفات درونشهری ایفا میکند. این مساله باعث شده است که سهمبندی جانباختگان تصادفات در استان تهران بهویژه در محدوده پایتخت نسبت به سایر مناطق کشور متفاوت باشد و با وجود این که در اغلب نقاط ایران، رانندگان و سرنشینان خودروهای سواری بیشترین آمار فوتشدگان تصادفات را تشکیل میدهند، براساس اعلام مسئولان پلیس راهور تهران بزرگ، در سال ۱۴۰۲، ۴۶ درصد از آمار جانباختگان حوادث رانندگی پایتخت به موتورسیکلتسواران و ۴۱ درصد دیگر به عابران پیاده اختصاص داشته است.
در همین راستا «سرهنگ عینالله جهانی» معاون پیشین پلیس راهور فراجا، مدرس دانشگاه و کارشناس تصادفات در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل علل بروز حوادث رانندگی و جانباختگان ناشی از آن در شهر و استان تهران، توضیح داد: اساسا سه عامل اصلی شامل راه، وسیله نقلیه و خطای انسانی در وقوع تصادفات نقش دارند که البته کارشناسان در سالهای اخیر عامل چهارمی تحت عنوان شرایط محیطی را نیز به سه عامل قبلی اضافه کردهاند. بررسیها نشان میدهد که در تمام کشورها از جمله در ایران، خطاهای انسانی دارای بیشترین سهم در بروز سوانح رانندگی هستند، یعنی بیاحتیاطی و عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی توسط انسانها که میتوانند راننده، موتورسوار، سرنشین وسیله نقلیه، عابر پیاده و ... باشند، اصلیترین دلیل وقوع تصادفات است.
وی افزود: در تصادفات درونشهری یکی از مهمترین شکلهای بروز حوادث، برخورد وسایل نقلیه اعم از خودروهای سواری، خودروهای سنگین و موتورسیکلتها با عابران پیاده است که در بعضی از این تصادفات، خود عابران پیاده مقصر هستند و در برخی دیگر، تقصیر برعهده رانندگان و راکبان وسایل نقلیه است. در ماده ۲۱۵ آییننامه راهنمایی و رانندگی و همچنین ماده ۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مقرراتی برای عبور و مرور عابران پیاده از معابر وضع شده است که اگر رعایت نشود، مقصر تصادف شناخته میشوند و اینطور نیست که در تمام تصادفاتی که با عابران پیاده انجام میشود، صرفا رانندگان وسایل نقلیه مقصر باشند.
نقش مهم زیرساختهای شهری غیراستاندارد در تصادفات عابران پیاده
جهانی با بیان این که ضعف در ایمنسازی معابر برای تردد امن عابران پیاده، میتواند به افزایش احتمال وقوع تصادفات این گروه از کاربران ترافیکی دامن بزند، اظهار داشت: یکی از عواملی که باعث رشد آمار تصادفات عابران پیاده در شهر تهران و سایر شهرهای استان میشود، عدم وجود زیرساختهای شهری استاندارد است که عابران را در معرض خطر قرار میدهد؛ به عنوان مثال، در بزرگراههای درونشهری باید پلها و زیرگذرهای عابر پیاده به اندازه کافی و با فاصلههای مناسب از یکدیگر وجود داشته باشد تا هیچ شخصی به عبور از عرض بزرگراه تشویق نشود، این در حالی است که در بزرگراههای درونشهری استان تهران، عموما تعداد پلها یا زیرگذرهای عابر پیاده کافی نیست.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر این که عبور عابران پیاده از عرض بزرگراه را میتوان به شنا کردن در برکه کروکودیلها تشبیه کرد، عنوان کرد: هر عابری که میخواهد از عرض بزرگراه عبور کند، باید احتمال بدهد که بالاخره در یکی از خطوط عبور خودروها، امکان برخورد او با وسیله نقلیه وجود دارد، به همین دلیل به عابران پیاده اکیدا توصیه میشود که ریسک نکنند و حتما یک پل هوایی یا زیرگذر را پیدا کنند و به هیچ وجه از عرض بزرگراه عبور نکنند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: یکی از عوامل مهم دیگری که باعث وقوع تصادفات عابران پیاده در معابر شهری میشود، بیاحتیاطی رانندگان به دلایل مختلفی مثل عدم توجه به جلو در حین رانندگی به واسطه استفاده از تلفن همراه و یا تخطی از سرعت مطمئنه در معابر شهری است. بارها مشاهده شده است که انجام حرکات مارپیچ، داشتن سرعت غیرمجاز یا ارتکاب به دیگر تخلفات توسط رانندگان خودروهای سبک و سنگین یا راکبان موتورسیکلت، جان عابران پیاده را به خطر انداخته و باعث بروز تصادفات فوتی و جرحی شده است.
تاثیر بالای موتورسواران در آمار تصادفات درونشهری استان تهران
جهانی با تاکید بر این که موتورسیکلتسواران جزو مهمترین گروههایی هستند که بیشترین آمار تصادفات فوتی و جرحی در شهر و استان تهران را به خودشان اختصاص میدهند، گفت: متاسفانه تردد موتورسواران در معابر شهری به اندازه کافی تحت کنترل و نظارت هوشمند نیست و این مساله باعث میشود که راکبان موتورسیکلت، خودشان را رهاشده بپندارند و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نکنند. همچنین متاسفانه در کشورمان فرهنگسازی لازم برای آموزش رعایت مقررات توسط موتورسوران انجام نشده است و به همین سبب، شاهد آن هستیم که بسیاری از راکبان موتورسیکلت حتی بدون داشتن گواهینامه از این وسیله نقلیه استفاده میکنند.
معاون پیشین پلیس راهور فراجا با بیان این که خانوادهها نباید اجازه دهند که نوجوانان و جوانان آنها بدون داشتن گواهینامه مبادرت به رانندگی با موتورسیکلت کنند، تصریح کرد: تاثیر بالای موتورسواران در آمارهای مربوط تصادفات درونشهری بخصوص تصادفات فوتی و جرحی استان تهران بر هیچکس پوشیده نیست و در بسیاری از موارد شاهد آن هستیم که راکبان موتورسیکلت که عمدتا بین ۱۷ تا ۳۴ ساله هستند، به دلیل نداشتن کلاه ایمنی و تجهیزات دیگری نظیر آرنجبند، زانوبند یا کفش مناسب متحمل شدیدترین صدمات در سوانح رانندگی میشوند؛ به نحوی که در موارد متعددی چون ضربه به سر وارد شده است، راننده یا سرنشین موتورسیکلت جان خود را از دست دادهاند.
این کارشناس تصادفات تاکید کرد: ریشه بیمبالاتی و بیقانونی رانندگان موتورسیکلت را باید در مسائل فرهنگی بهویژه ضعف در فرهنگسازی جستوجو کرد؛ زیرا در نظام آموزشی و رسانههای ملی و محلی ما، قوانین راهنمایی و رانندگی و فرهنگ ترافیک به اندازه کافی و اثرگذار آموزش داده نمیشود و آموزشهای ارائهشده در این زمینه در طول سالهای اخیر نیز بسیار مقطعی، جزیرهای و غیرهدفمند بوده است. این در حالی است که آموزش فرهنگ ترافیک باید به صورت مستمر و از دوران کودکی آغاز شود، اما در کشورمان مشاهده میکنیم که افراد بدون دریافت آموزشهای شهروندی لازم، به سن دریافت گواهینامه میرسند و در نهایت با بیاحتیاطیهایشان، با جان خود و دیگران بازی میکنند.
موتورسوران چون از اعمال قانون میگریزند، برای ارتکاب تخلف جَریتر میشوند
جهانی با بیان این که متاسفانه برخی موتورسواران خودشان را تافته جدابافتهای میدانند و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نمیکنند، یادآور شد: متاسفانه چون موتورسواران میتوانند از اعمال قانون بگریزند، معمولا بیشتر تخلفات آنها بدون کیفر باقی میماند و این مساله راکبان موتورسیکلت را برای ارتکاب تخلفات بعدی، جَریتر میکند؛ بنابراین تخلفات موتورسیکلتسواران به عنوان یکی از عوامل مهم بروز تصادفات در سطح شهر و استان تهران، در درجه اول ریشه فرهنگی دارد و تا زمانی که فرهنگسازی مورد نیاز انجام نشود، هرچقدر موتورسواران متخلف جریمه شوند یا وسیله نقلیه آنها توقیف شود، بازهم تخلفات موتورسیکلتها ادامه خواهد داشت.
این مدرس دانشگاه همچنین به ضعف سیستمهای کنترل هوشمند در ثبت تخلفات موتورسواران اشاره کرد و گفت: در گذشته دوربینهای ترافیکی نصبشده در سطح شهر، امکان ثبت تخلفات موتورسیکلتها را نداشتند و اکنون هم که این دوربینها نسبت به قبل پیشرفت کردهاند، بازهم بسیاری از موتورسواران میتوانند از ثبت تخلفات خود توسط دوربینها بگریزند، چون بسیاری از دوربینهای شهر و استان تهران هنوز برای ثبت تخلفات رانندگان موتورسیکلت طراحی نشدهاند. همچنین شاهد آن هستیم که بسیاری از افراد متخلف، پلاکهای موتورسیکلت خود را میپوشانند، در حالی که هر نوع مخدوش کردن پلاک جرم محسوب میشود و با وجود این که تا کنون با هزاران موتورسیکلت پلاک مخدوش در سطح استان تهران برخورد شده است و بسیاری از افراد متخلف به مراجع قضایی معرفی شدهاند، اما همچنان ارتکاب این تخلف ادامه دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: با توجه به این که در حال حاضر کنترل موتورسیکلتسواران صرفا توسط پلیس انجام میشود و همچنان امکان نظارت سیستمی بر تخلفات راکبان این وسیله نقلیه وجود ندارد، عملا بستر ارتکاب تخلف برای موتورسواران فراهم است. طبق نظریه جرمشناسی «پنجرههای شکسته» نیز هر کجا که بستر ارتکاب تخلف یا جرم فراهم باشد، شاهد تکرار وقوع جرم خواهیم بود که این مساله موجب افزایش تخلفات راکبان موتورسیکلت شده است.
تعداد دوربینهای نصبشده، متناسب با حجم وسایل نقلیه استان تهران نیست
جهانی با بیان این که اشکالات موجود در ایمنسازی معابر از جمله دیگر عواملی است که به افزایش احتمال وقوع تصادفات در شهر و استان تهران دامن میزند، عنوان کرد: کمبود دوربینهای ثبت تخلفات در سطح استان تهران نسبت به نیاز معابر درونشهری و برونشهری استان از جمله ضعفهای موجود در بخش ایمنی راههای این استان محسوب میشود که میتواند شرایط را برای ارتکاب تخلف توسط رانندگان فراهم کند و در نتیجه، احتمال وقوع تصادفات را بالا ببرد. این در حالی است که پلیس در سالهای اخیر بارها هشدار داده است که تعداد دوربینهای نصبشده در استان تهران از لحاظ کمی و کیفی به هیچ وجه متناسب با معابر و حجم تردد وسایل نقلیه در استان نیست.
معاون اجتماعی پیشین پلیس راهور فراجا ادامه داد: مشکل کمبود دوربین صرفا مربوط به استان تهران نیست و در سراسر کشور با این معضل مواجه هستیم؛ به همین دلیل، اخیرا پلیس راهنمایی و رانندگی کشور طرحی را بهمنظور جلب مشارکت بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان برای نصب و بهکارگیری دوربینهای هوشمند ثبت تخلفات در سطح معابر درونشهری و برونشهری در سراسر کشور ارائه داده است تا پس از اخذ مصوبات قانونی اجرایی شود؛ براساس این طرح، قرار است شرکتهایی که توان مالی و فنی لازم برای تهیه، نصب و راهاندازی دوربینهای هوشمند را دارند، با هماهنگی پلیس راهور دوربینهای مورد نظر را تهیه و در معابر تعیینشده مستقر کنند و با نظارت پلیس زمینه پیشگیری و کاهش تخلفات را فراهم کنند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با اجرای طرح پیشنهادی پلیس راهور، کمبود دوربینهای ثبت تخلفات در مناطق مختلف کشورمان از جمله استان تهران تا حد زیادی جبران خواهد شد. همچنین با توجه به این که اخیرا مشکلاتی در پشتیبانی از دوربینهای نصبشده مشاهده شده است، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی میتواند به پلیس کمک کند که هم اشکالات موجود در دوربینهای مستقرشده رفع شود و هم دوربینهای بیشتری در معابر درونشهری و برونشهری نصب شوند تا رفتهرفته شاهد بهبود وضعیت سیستم نظارت و کنترل هوشمند تخلفات در سطح کشور باشیم.
افزایش تصاعدی خسارتهای تصادفات با ارتکاب تخلف سرعت غیرمجاز
جهانی در بخش دیگری از صحبتهای خود به سرعت غیرمجاز به عنوان یکی دیگر از عوامل مهم وقوع حوادث رانندگی بهویژه تصادفات فوتی و جرحی در استان تهران اشاره کرد و گفت: از سرعت غیرمجاز همواره به عنوان یکی از تخلفات حادثهساز در تمام معابر درونشهری و برونشهری یاد میشود و نکته قابل توجه این است که وقتی سرعت یک وسیله نقلیه افزایش پیدا میکند، خسارتهای ناشی از تصادفات احتمالی به صورت تصاعدی و نه به صورت خطی تشدید میشود؛ زیرا در علم فیزیک، نیروی واردشده به یک جسم در صورت برخورد با جسم دیگر، مساوی با جرم ضربدر سرعت به توان دو است؛ بنابراین وقتی به طور مثال سرعت دو برابر شود، میزان نیروی وارده و در نتیجه خسارت ناشی از وقوع تصادف، چهار برابر خواهد شد نه دو برابر.
این کارشناس تصادفات با تاکید بر این که بسیاری از رانندگان از رابطه تصاعدی میان افزایش سرعت وسیله نقلیه با خسارتهای ناشی از حوادث رانندگی آگاه نیستند، اظهار داشت: یکی از توصیههای همیشگی پلیس به رانندگان این است که دفتر زندگی را با سرعت نبندید؛ یعنی کاری نکنید که سرعت غیرمجاز، باعث به خطر افتادن جان خودشان یا عزیزانشان و یا دیگران شود. همچنین سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که اگر کشورها بتوانند متوسط سرعت عبور وسایل نقلیه در معابر درونشهری و برونشهری را تنها ۱۰ کیلومتر بر ساعت کاهش بدهند شاهد کاهش محسوس آمار مرگومیر تصادفات خواهیم بود؛ وقتی به طور مثال، یک خودرو با سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت با یک عابر پیاده تصادف میکند، احتمال فوت عابر بیش از ۸۰ درصد است، اما وقتی همین تصادف با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت رخ میدهد، احتمال فوت عابر بهشدت کاهش مییابد.
وی در همین راستا تاکید کرد: عموم رانندگان باید توجه داشته باشند که در تصادفات ناشی از سرعت غیرمجاز علاوه بر این که احتمال بروز خسارتهای مادی و جانی به صورت تصاعدی افزایش مییابد، امکان واژگونی وسیله نقلیه و آتش گرفتن آن نیز وجود دارد. همچنین وقتی سرعت وسیله نقلیه بیش از حد بالا میرود، امکان قرار گرفتن آن وسیله در «موقعیت عدم فرار» نیز افزایش مییابد، یعنی ممکن است شرایط راه و دیگر وسایل نقلیه عبوری، کار را به جایی برسانند که وقتی سرعت حرکت یک خودرو از حد مجاز بیشتر شود، دیگر امکان کنترل آن وسیله توسط راننده وجود نداشته باشد و تصادف کردن اجتنابناپذیر شود.
سرعت غیرمجاز از نظر مالی و جانی هیچ صرفهای ندارد
جهانی با تاکید بر این که حرکت با سرعت غیرمجاز ممکن است باعث شود که یک راننده تنها چند دقیقه زودتر به مقصد خود برسد، در حالی که این اقدام احتمال وقوع تصادفات فوتی، جرحی و خسارتی را بهشدت افزایش میدهد، عنوان کرد: با توجه به احتمال وارد شدن خسارتهای شدید مالی و جانی به وسیله نقلیه و سرنشینان آن، رانندگان اگر کمی هوش و دقت به خرج دهند، متوجه خواهند شد که حرکت با سرعت غیرمجاز که در بهترین حالت به آنها کمک میکند که تنها دقایق اندکی زودتر به مقصد برسند، به هیچ وجه بهصرفه نیست، زیرا حتی اگر سرعت غیرمجاز آنها باعث فوت یا مجروح شدن خود یا عزیزانشان نشود، ممکن است هزینههای سنگینی به وسیله نقلیه آنها وارد کند.
این مدرس دانشگاه با بیان این که تخطی از سرعت مجاز جزو اصلیترین دلایل وقوع تصادف در تمام محورهای مواصلاتی کشور از جمله معابر درونشهری و برونشهری شهر و استان تهران است، یادآور شد: سرعت غیرمجاز باعث میشود که احتمال ثبت جریمه رانندگی توام با نمره منفی در طول مسیر و بار مالی ناشی از آن برای راننده افزایش پیدا کند. ضمن این که حرکت با سرعت بالا، مصرف سوخت را نیز افزایش میدهد. همه این مسائل نشان میدهد که اگر رانندگان محاسبه دقیقی داشته باشند، خودشان متوجه خواهند شد که نه از نظر مالی و نه از نظر جانی، به هیچ وجه به صلاح نیست که در هیچ مسیری با سرعت غیرمجاز حرکت کنند و نباید به خاطر چند دقیقه زودتر رسیدن به مقصد، با جان و مال خود و دیگران بازی کنند.
وی در پایان تصریح کرد: پیشگیری از ارتکاب تخلف سرعت غیرمجاز نیز مانند جلوگیری از تخلفات موتورسیکلتسواران، صرفا با فرهنگسازی مستمر و کنترل های هوشمند امکانپذیر است و این آموزش باید از سنین ابتدایی کودکی یعنی از مهدهای کودک و پیشدبستانیها به خردسالان ارائه شود؛ زیرا سطح آموزشپذیری کودکان از سایر گروههای سنی بالاتر است و اگر از همان سنین ابتدایی فرهنگ استفاده از راه و وسایل نقلیه و اهمیت رعایت مقررات را به افراد آموزش دهیم، میتوانیم انتظار داشته باشیم که وقتی آنها به سن رانندگی میرسند، در تمام شرایط اعم از این که به عنوان عابر پیاده، موتورسوار و راننده یا سرنشین خودرو مشغول تردد در خیابانها باشند، قانون را رعایت کنند.