وتوی روسیه به نفع پیونگ‌یانگ، کمکی به آرام شدن اوضاع در شبه‌جزیره کره نمی‌کند

به گزارش مردم سالاری آنلاین، پروفسور «توماس والن» استاد علوم اجتماعی در دانشگاه بوستون است. حوزه تحقیقات وی تاریخ اجتماعی و سیاسی آمریکا در قرن ۱۹ و ۲۰ و همچنین سیاست خارجی مدرن را در بر می‌گیرد. 

توماس والن با اشاره به وتوی اخیر روسیه در شورای امنیت در رابطه با تحریم‌های کره‌شمالی از سوی روسیه به خبرنگار ایلنا گفت: اقدام روسیه مبنی بر وتوی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید نظارت کمیته کارشناسان این نهاد بر تحریم‌های بین‌المللی علیه پیونگ‌یانگ، واکنش تندی را از جانب آمریکا و کره جنوبی به دنبال داشت. از یاد نباید برد که روسیه در حالی این قطعنامه را وتو کرد که هیأت کارشناسان سازمان مل چند هفته پیش اعلام کرد که در حال تحقیقات درباره گزارش‌های تبادل سلاح بین مسکو و پیونگ‌یانگ است. 

کره‌شمالی برای سال‌ها تحت شبکه گسترده و پیچیده تحریم‌های سازمان ملل به دلیل برنامه‌های ممنوعه تسلیحات هسته‌ای و موشک‌های بالستیک این کشور قرار داشته است و تخلفات آن به‌دقت توسط کارشناسان ردیابی و نظارت می‌شود. اما روسیه با یک وتو، بسیاری از این کارها را متوقف کرد. البته این وتو نه به معنای لغو تحریم‌ها، بلکه پایان دادن به نظارت سازمان ملل است که یک پیروزی بزرگ برای کیم جونگ اون و کره‌ شمالی محسوب می‌شود.

وی افزود: پس از آزمایش دومین سلاح هسته‌ای کره شمالی در سال ۲۰۰۹ و اعمال تحریم‌های سازمان ملل علیه پیونگ‌یانگ، هیئتی از کارشناسان - با حمایت روسیه و چین - برای نظارت و گزارش هر گونه فعالیت‌های نقض تحریم‌ها تشکیل شد. ماموریت این هیئت هر ساله در پایان آوریل به پایان می‌رسد و امسال روسیه از تمدید آن جلوگیری کرد. هفته‌ها قبل، این هیئت اعلام کرد که در حال بررسی گزارش‌های مربوط به انتقال تسلیحات بین مسکو و پیونگ‌یانگ است.

بدیهی است که وتوی روسیه بر منافع دیپلماتیک پیونگ‌یانگ تاکید کرده و روابط کره شمالی با کرملین را تعمیق می‌کند. این رأی قابل‌توجه بود و نقطه عطفی بزرگ در سازوکار تحریم‌های بین‌المللی علیه کره شمالی است. وتوی روسیه، همراه با نقض آشکار تحریم‌ها با خرید تسلیحات متعارف از کره شمالی، سابقه چندین ساله نادیده گرفتن تعهدات آن‌ها و حداقل حمایت ضمنی چین نشان می‌دهد که آینده برای سازوکار تحریم‌های کره شمالی تاریک است. 

وی در رابطه با دلیل وتوی روسیه عنوان کرد: روسیه مدعی است که این سازمان وظیفه خود را انجام نداده است. «واسیلی نبنزیا» سفیر مسکو در سازمان ملل، با متهم کردن آن به «بازنشر اطلاعات مغرضانه» گفت که کار این هیئت به طور فزاینده‌ای به بازی با رویکردهای غربی تنزل یافته است. خوب می‌دانیم که مسکو در سال‌های اخیر به پیونگ‌یانگ نزدیک‌تر شده است، به‌ویژه از زمانی که روسیه به دلیل حمله به اوکراین تحت تحریم‌های غرب قرار گرفت. روسیه مخالفت خود را با تحریم‌ها علیه خود از طریق وتوی قطعنامه شورای امنیت در رابطه با کره‌شمالی آشکار کرده است.  

وی افزود: با این همه، دهن‌کجی روسیه کمکی به آرامش در شبه‌جزیره کره نمی‌کند. پایان نظارت شورای امنیت می‌تواند منجر به همکاری‌های سه‌جانبه‌ بیشتر میان واشنگتن، سئول و توکیو شود. این در حالی است که کره شمالی و رهبری این کشور بارها مخالفت خود را با این همکاری‌های نزدیک نشان داده است. بنابراین، به نظر من این قضیه در بلندمدت به تنش‌زایی بیشتر در منطقه می‌انجامد، بدون آنکه بتواند مشکلات اصلی این شبه‌جزیره را از میان برده یا قدمی به سوی صلح دو کره بردارد. البته بعید می‌دانم رهبری روسیه اصولا علاقه چندانی به بهبود وضعیت در این منطقه داشته باشند. 

در این زمینه نقش چین را هم نباید از یاد برد. پکن در جلسه رأی‌گیری شورای امنیت در رابطه با کره شمالی حاضر نبود که این بدان معناست که گرچه پیونگ‌یانگ را متحد خود می‌داند اما حاضر نیست تا پای منافعش این همکاری را ادامه دهد. پیشتر از اتحاد بیشتر ژاپن، کره جنوبی و آمریکا در پی وتوی روسیه حرف زدم. به نظرم این مسئله برای چین نیز به مثابه زنگ خطر است، چراکه این کشور همین حالا هم سر اوضاع دریای چین جنوبی و موضوع تایوان با آمریکا دچار تنش است و بی‌تردید ترجیح می‌دهد وضعیت را از چیزی که هست پیچیده‌تر نکند.

این تحلیلگر در خاتمه گفت: تمام کارشناسان واقع‌بین، متحدالقول معتقدند که تنها اهمیت وتوی روسیه این بود که دست آخر موضع واقعی روسیه (و چین) در قبال هیئت و سازوکار تحریم‌های گسترده‌تر مشخص شد. حتی به نظر من عجیب بود که این اتفاق زودتر از این نیفتاد. دست آخر، کاخ سفید اما خوب می‌داند که بدون همکاری روسیه و چین نمی‌تواند منطقه شبه‌جزیره کره را آرام کند و سال‌ها تحریم بی‌اثر علیه پیونگ‌یانگ به‌خوبی درستی این فرضیه را ثابت کرده است.