این معافیت اجازه دسترسی ایران به ۱۰ میلیارد دلار از درآمد صادرات انرژی به عراق را میدهد که در حال حاضر، این وجوه در حسابهای امانی در عراق نگهداری میشود.
دولت آمریکا، شامگاه سهشنبه، معافیت از تحریمهای ایران را برای یک دوره چهار ماهه دیگر تمدید کرد که به عراق اجازه میدهد به خرید برق از ایران ادامه دهد و تهران نیز قادر خواهد بود بهطور محدود به میلیاردها دلار از وجوه مسدود شده خود در عراق دسترسی پیدا کند.
در چند روز گذشته، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا تمدید معافیت تحریمی ایران را برای یک دوره ۱۲۰ روزه امضا کرد که روز سهشنبه (به وقت محلی) به کنگره ارسال شده است.
این معافیت به بغداد اجازه میدهد تا واردات انرژی خود را بدون ترس از مجازاتهای آمریکا برای نقض تحریمهای ایران ادامه دهد.
همچنین این معافیت چهار ماهه مقرراتی را حفظ خواهد کرد که بر اساس آن، بخشهایی از درآمدهای برق میتواند به حسابهایی در عمان منتقل و سپس به یورو یا سایر ارزهای رایج مبادلهشده برای ایران برای خرید محصولات غیرتحریمی تبدیل شود.
مقامات رسمی آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، گفتند که آنتونی بلینکن به این دلیل که دولت در واشنگتن نمیخواهد دسترسی عراق را به یک منبع حیاتی انرژی قطع کند، این معافیت را امضا کرده است.
به گفته این مقامات، اما دولت آمریکا مطمئن است که ایران نمیتواند از هیچ یک از این پول ها برای اهدافی که واشنگتن آنها را مخرب میخواند، استفاده کند. آنها خاطر نشان کردند که اکنون یک فرآیند بررسی دقیق در جریان است تا اطمینان حاصل شود که این پول نقد تنها برای تهیه کالاهای بشردوستانه شامل غذا، دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای کشاورزی قابل استفاده است.
روزنامه نیویورک پست با پرداختن به واکنش جمهوریخواهان به این رخداد که بیشتر آنها مدعی نقش ایران در عملیات غافلگیرانه «طوفان الاقصی» توسط جنبش مقاومت فلسطین به رژیم صهیونیستی هستند، ادعایی که از سوی ایران رد شده است، نوشت که «ران دیسانتیس» نماینده فلوریدا در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس در این باره نوشت: «در همان روزی که بزرگترین تجمع طرفداران اسراییل در تاریخ آمریکا برگزار میشود، دولت بایدن یک معافیت تحریمی دیگر برای دسترسی به ۱۰ میلیارد دلار به ایران داد، همان رژیمی که تامین مالی حمله هولناک حماس به اسراییل در ۷ اکتبر را انجام داد و اسراییل شجاعانه در حال مبارزه با آن است و گروگانهای آمریکایی و اسراییلی هنوز در دست آنها(حماس) هستند.»
دیسانتیس در ادامه نوشت: «بیملاحظه و خطرناک برای توصیف ویرانهای که بایدن پشت سر بر جای میگذارد کم است.»
«نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل در دولت دونالد ترامپ نیز که او هم کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری پیش روی این کشور شده است، از تمدید این معافیت برای عراق به شدت انتقاد کرده و گفت که این اقدام باعث میشود آمریکا «احمق به نظر بیاید.»
هیلی با ادعای مرتبط بودن ایران با حملات علیه نظامیان و پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه از سوی نیروهای مقاومت، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نیروهای نیابتی ایران در حال هدف قرار دادن نظامیان آمریکایی در خارج از کشور هستند و دهها نفر از شهروندان ما را در اسراییل کشتهاند. جو بایدن باید بیدار شود. ما با پول دادن به نیروهایی که به ما حمله میکنند و شعار مرگ بر آمریکا سر میدهند، احمق جلوه میکنیم.»
این در حالی است که «متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری اخیرش در پاسخ به سوالی درباره معافیت تحریمی تمدید شده برای عراق در زمینه تحریمهای ایران گفت: تا کنون، ۲۰ معافیت برای پرداخت هزینه برق از سوی عراق به ایران صادر شده است. این معافیتها به زمان دولت دونالد ترامپ و سال ۲۰۱۸ برمیگردد.
میلر افزود: در تمامی این معافیتها قرار بوده است که هیچ بخشی از این پولها به ایران نرسد. پولها در حسابهای بانکی محدود شده باقی میمانند تا تنها برای مصارفی مانند غذا، دارو و اهداف بشردوستانه مورد استفاده قرار بگیرند. این موضوع با چند سیاست ما منطبق بوده است، یکی این که تلاش کنیم اهرم فشار عراق بر ایران را کاهش دهیم و دیگر این که وابستگی عراق به ایران در زمینه انرژی را کاهش دهیم. ما برخی سیاستهایی داشتهایم که روی آنها کار کردهایم تا از استقلال عراق در زمینه انرژی اطمینان بیابیم اما در این میان، آنها به خریداری برق ایران ادامه میدهند. بنابراین، ما هم مانند دولت ترامپ معافیتهایی صادر کردیم تا این پولها به حسابهای بانکی محدود شده منتقل شوند و برای مصارف بشردوستانه و دیگر امور غیرتحریمی مورد استفاده قرار بگیرند.
میلر در ادامه نشست خبری خود در پاسخ به این که آیا دولت آمریکا نگران برداشت عمومی از این اقدام با توجه به همزمان بودن آن با ادعای مورد حمله قرار گرفتن نظامیان و پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه توسط نیروهای نیابتی وابسته به ایران نیست، گفت: ما نگران برداشت عمومی نیستیم. نگران واقعیت هستیم. واقعیت این است که این پولها تنها میتواند برای امور بشردوستانه و دیگر امور غیرتحریمی مورد استفاده قرار بگیرد.
او همچنین درباره صدور این معافیت گفت: ما فکر میکنیم افزایش پولهایی که به نفع مردم ایران استفاده شود، ارزشمند است. البته این پول بدهی عراق به ایران برای واردات برق از ایران بوده است.
نیویورک پست در ادامه گزارشش آورده است: سناتور «تاد یانگ» این اقدام دولت بایدن را «غیرمعقول» تلقی کرده و سناتور «بیل هگرتی» نیز آن را «دیوانگی» دانست.
سناتور «مارشا بلکبرن» نیز با ادعای تامین مالی جنبش حماس و ادعای تروریسم علیه این گروه از مقاومت فلسطین در این باره گفت: «ایران از حماس حمایت مالی میکند. چرا دولت بایدن باید ۱۰ میلیارد دلار دیگر به تهران بفرستد؟»
این ادعا در حالی مطرح میشود که ایران موضوع «دستور دادن» یا «کنترل» نیروهای مقاومت منطقه برای حملات تلافیجویانهشان به منافع آمریکایی در منطقه و ادعای نقش داشتن در حمله حماس به رژیم صهیونیستی را رد کرده و گفته است که تصمیمگیرنده خودشان هستند.
اگرچه، ایران نسبت به گسترش درگیریها در جنگ غزه و تبدیل شدن آن به جنگی منطقهای هشدار داده است.
سناتور «تام کاتن» نیز در پیامی در صفحه خود در ایکس نوشت: «دولت پس از خودداری از مسدود کردن دائمی ۶ میلیارد دلار برای گروگانها به ایران، ۱۰ میلیارد دلار دیگر را نیز آزاد کرد. این اقدام فقط موجب جسورتر کردن حکومت ایران و نیروهای نیابتی آن برای تداوم حملاتشان به نظامیان آمریکا و متحدان ما میشود.»
اشاره کاتن به ۶ میلیارد دلار پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی است که به عنوان بخشی از توافق تهران و واشنگتن برای تبادل زندانیان در ماههای گذشته، آزاد شد. این پولها به دلیل تحریمهای ایران در بانکهای کره جنوبی مسدود شده بود. دولت آمریکا معافیتی به منظور انتقال این پولها به سوییس، سپس به حسابهای بانکی محدودشدهای در قطر صادر کرد. قطر به عنوان میانجی این توافق، قرار است بر هزینه شدن این پولها نظارت کند و از طرف ایران هزینه اموری درخواستی غیرتحریمی آن را بپردازد.
آزادسازی پولهای بلوکهشده ایران از کره جنوبی نیز واکنشهای تندی را از سوی جمهوریخواهان آمریکا در پی داشت که مدعی شده بودند این پولها به وقوع حمله حماس به رژیم صهیونیستی کمک کرده اما مقامات رسمی آمریکا، در این باره گفتند حتی یک دلار از این پولها هنوز هزینه نشده است و آمریکا بر آن نظارت دارد. از این گذشته، دولت آمریکا تاکید کرد که این پولها درآمد نفتی ایران بود که به دلیل تحریمها در کره مسدود شده بود.