شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با دخانیات چه هستند؟

دکتر سید محمد طباطبایی، با اشاره به اینکه ذغال قلیان دارای منوکسیدکربن است و خطرات مصرف آن را افزایش می‌دهد، گفت: سوخت ذغالی حاوی آهن، منوکسیدکربن و مواد شیمیایی است که سرطان‌زا هستند. درجه حرارت و دود ناشی از سیگار حدود ۶۰۰ درجه و در قلیان بسیار بالاتر است و ذغال‌های نیمه سوخته گاز منوکسیدکربن را مستقیم به ریه منتقل می‌کنند.

نفوذ دود قلیان تا انتهای ریه

وی افزود: در مصرف قلیان، مکش ریوی است و باید ریه‌ها را پر کرد؛ در حالی که در کشیدن سیگار مکش دهانی است و دود آن قورت داده می‌شود بنابراین؛ دود قلیان تا انتهای ریه نفوذ می‌کند.

هر وعده قلیان معادل مصرف تا ۱۰۰ نخ سیگار

وی با تاکید بر اینکه مصرف دخانیات مهم‌ترین عامل مرگ‌های قابل پیشگیری است، اظهار کرد: دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۴هزار ماده شیمیایی است و بیش از ۴۰ نوع از آنها مواد محرک یا سمی و سرطان‌زا دارند. قلیان نیز ۴۰۰ ماده سمی و سرطان‌زا دارد. از طرفی تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر این ۴۰۰ نوع، مواد مضرتری نیز دارند که از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودنی تهیه می‌شود؛ به شکلی که هر وعده قلیان معادل ۵۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار است.او با اشاره به اینکه استعمال دخانیات شایع‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ و ناتوانی است، ادامه داد: تعداد زیادی از زیان‌های بهداشتی شامل بیماری‌های تنفسی، زخم‌های گوارشی و عوارض حاملگی نیز قابل استناد به استعمال دخانیات هستند.

وی افزود: براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، در کشور ما سالانه ۳۶ هزار مرگ به علت بیماری‌های وابسته به دخانیات رخ می‌دهد و در صورت تداوم روند جاری در ۲۰ سال آینده به میزان ۲۰۰ هزار مرگ در سال افزایش خواهد یافت.

به گفته وی، انتقال عفونت‌هایی از قبیل سل، ویروس تبخال، میکروب هلیکوباکترپیلوری (عامل زخم معده)، هپاتیت و وویروس‌های عامل عفونت‌های تنفسی سرماخوردگی و بیماری‌های روده‌ای از طریق مصرف قلیان نیز صورت می‌گیرد.

شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با سیگار

طباطبایی تاکید کرد: از میان شایع‌ترین بیماری‌هایی که با استعمال دخانیات در ارتباط هستند می‌توان به سرطان‌ها، بیماری‌های آترواسکروتیک قلبی _ عروقی، بیماری‌های انسدادی مزمن ریه، حملات مغزی، بیماری‌های گوارشی و پوستی اشاره کرد. همچنین مصرف دخانیات در زنان خطر ناباروری، یائسگی زودرس، سرطان دهانه رحم، پوکی استخوان، زایمان زودرس و سقط جنین و در مردان ناباوری مردان را به همراه دارد.

وی افزود: مواجهه کودکان با دود سیگار نیز باعث آسم، عفونت ریه و گوش میانی و مرگ ناگهانی می‌شود. همچنین خطر ابتلا به بیماری دیابت در بین افراد مصرف کننده دخانیات ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر است. مصرف دخانیات همچنین خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و سکته مغزی را ۲ تا ۴ برابر افزایش می‌دهد.

او با بیان اینکه افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری‌ها به میزان بیشتری به عفونت و التهاب لثه‌ها مبتلا می‌شوند، اظهار کرد: این امر موجب بوی بد دهان و پسرفت لثه‌ها و در نتیجه لق شدن دندان‌ها، افتادن خود به خود دندان‌ها در سنین جوانی و بزرگسالی می‌شود. همچنین استعمال دخانیات موجب کاهش جریان خون لثه شده و ترمیم محل زخم ناشی از کشیدن دندان را به تاخیر می‌اندازد.

لزوم اجرای کامل قوانین مبارزه با دخانیات

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه در حوزه تقنین، مقررات و قوانین مناسبی در زمینه مبارزه با دخانیات وجود دارد، گفت: اما در بعد فرهنگی لازم است همسویی بیشتر محقق شود تا خواست قانون به عنوان مطالبه اجتماعی و با پشتوانه مردمی زمینه ساز اجرای شایسته مقررات باشد. بر این اساس، در سالیان اخیر در حوزه قضایی نیز شاهد صدور آرای متناسب‌تر و بازدارنده بودیم؛ اما، همچنان حلقه مفقوده اجرای کامل قوانین، به‌رغم تلاش‌ها و پیگیری‌های همکارانم، مطالبه اجتماعی همه توده‌های مردم است.

او در خاتمه با اشاره به اینکه افزایش مالیات بر دخانیات به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر کاهش مصرف مؤثر است، تاکید کرد: با افزایش هزینه، شاهد کاهش مصرف در بخشی از مصرف‌کنندگان خواهیم بود و در صورت تخصیص مالیات‌های وصولی برای اموری همچون فرهنگ‌سازی، افزایش اوقات فراغت و مبارزه با استعمال دخانیات، می‌توان برنامه‌ریزی و از استمرار برنامه اطمینان حاصل کرد؛ بنابراین افزایش مالیات یک راهکار اجرایی است.