مشق شب

به گزارش مردم سالاری آنلاین،انجام دادن تکالیف مدرسه توسط دانش‌آموزان، چالش جدی برخی خانواده‌ها از ابتدای سال تحصیلی است. این مسئله در مورد دانش‌آموزان کوچک‌تر که در سال‌های آغازین یادگیری قرار دارند، ‌با نگرانی بیشتری برای والدین همراه است و گاهی به همین دلیل سختگیری‌های بیشتری روی فرزندانشان اعمال می‌کنند که چاشنی حرص و جوش و عصبی شدن هم به آن افزوده می‌شود. اگر معلمان نیز دانش و تجربه کافی در این خصوص نداشته باشند، فشار روی دانش‌آموز بر سر انجام تکالیفش مضاعف خواهد شد؛ نتیجه این اتفاق مطلوب نیست، ‌در هر صورت کودک تا سال‌ها از انجام تکالیف و مسئولیت‌ها فراری خواهد بود و علاقه‌اش به آموزش و یادگیری کمرنگ می‌شود. در شیوه‌های نوین آموزشی و تربیتی که چند سالی است در بسیاری از مدارس اعمال می‌شود، نگاه متفاوتی به حوزه آموزش شده که نتایج قابل‌قبولی در پی دارد و ادامه همان روند در خانه و در تعامل با کودک بی‌علاقه به انجام امور درسی، با پیامدهای مثبتی همراه می‌شود.
نگاهت را به آموزش تغییر بده
از نخستین قدم‌ها برای علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به آموختن و انجام تمرین‌ها و یادگیری بیشتر، تغییر نگاه به موضوع آموزش است. سال‌هاست به‌کارگیری شیوه‌های خشک و یک‌طرفه تدریس به‌خصوص برای دانش‌آموزان کوچک‌تر، پاسخ نمی‌دهد و بسیاری از معلمان و مدارس به کمک شیوه‌های جدید و با توجه به علایق کودکان به آنها آموزش می‌دهند.
سیدمحمد یزدان‌شناس، کارشناس آموزشی دوران ابتدایی، در این خصوص به همشهری می‌گوید: «در امر آموزش باید میان علاقه‌مندی‌ها دوران کودکی و اصول آموزشی، پل ارتباطی ایجاد کرد و مباحث را طبق علایق کودکان و متناسب با سن آنها پیش برد. در این صورت یادگیری دانش‌آموزان افزایش یافته و آن را مشتاقانه دنبال می‌کنند.»
شیوه رایج در این نوع آموزش، معمولا غیرمستقیم و همراه با بازی و سرگرمی است. فعالیت‌هایی که در عین آموختن دروس، آموزش و ارتقای مهارت‌های مختلفی چون ارتباط‌گیری و تعامل با همسالان، حل مسئله، خلاقیت، ‌مسئولیت‌پذیری و ... را هم دنبال می‌کند.
یزدان‌شناس درخصوص روش‌هایی که معلمان می‌توانند در امر آموزش جذاب برای کودکان استفاده کنند می‌گوید:‌ «باید به روز بود و با علایق دانش‌آموزان در آن سنین آشنا شد. بهره‌مندی از کتاب‌ها، انیمیشن‌های مناسب، بازی‌ها و... در هر دوره خاص، کمک بزرگی به مربیان می‌کند تا با وام‌گیری از آنها و اعمال تغییرات مناسب، از آن در امر آموزش استفاده کنند.»
آموزش متفاوت، تکالیف را جذاب می‌کند
با تغییر در شیوه آموزش و به‌کارگیری روش‌های جذاب و خلاقانه برای آن، انجام تکالیف و مطالعه دروس نیز برای دانش‌آموزان با جذابیت بیشتری همراه خواهد شد. یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در این راه این است که از همان خلاقیت در امر آموزش نیز استفاده شود.
به‌ گفته این کارشناس آموزشی گاهی اوقات تمرین خواندن و نوشتن و حساب کردن را می‌توان در قالب فعالیت دیگری با کودک در خانه انجام داد. به‌ عنوان مثال از او بخواهیم فهرست اقلام مورد نیاز برای خرید را یادداشت کرده و قیمت حدودی آنها را با موجودی حساب بسنجد. با این کار هم تمرین نوشتن را انجام داده و هم تمرین ریاضی. روش‌های مختلفی از مثال عنوان شده وجود دارد که با هماهنگی با معلم کلاس، ‌می‌توان برای دانش‌آموزان بی‌علاقه به انجام تکلیف استفاده کرد و آرام آرام او را علاقه‌مند به انجام تکالیف و دروس  کرد.
فضای گفت‌وگو ایجاد کنید
فقط بی‌علاقگی و بی‌توجهی به انجام امور درسی و تکالیف نیست که می‌تواند به چالشی میان کودک و والدین تبدیل شود. با بزرگ‌ترشدن کودکان، چالش و مشکلات نیز رشد خواهند کرد. بهترین راهکار برای حل این چالش‌ها و کاهش آنها ایجاد فضای تعامل میان کودک و والدین است. یزدان‌شناس ایجاد این فضا را موجب شناخت بهتر نیازهای فرزند دانسته و می‌گوید:‌ «با در نظر گرفتن زمانی مشخص برای گفت‌وگوی روزانه یا هفتگی، علاقه‌مندی‌ها و بی‌علاقگی‌های کودک، بهتر شناخته خواهد شد. شرط این فضای تعاملی این است که والدین سخنان فرزندانشان را بدون قضاوت، سرزنش، نصیحت و... بشنوند و به‌خوبی به آنها توجه نشان دهند. سپس با کمک فرزندشان راهکارهایی برای رسیدن به نیازهای و علاقه‌مندی‌هایش پیدا کرده و در مقابل نیز راهکارهایی برای موارد نامطلوب و اذیت‌کننده برای کودک بیابند.»
بی‌علاقگی به انجام درس می‌تواند یکی از موارد نامطلوب و اعتراضی کودکان باشد که طی گفت‌وگوی آرام با آنها می‌توان به دلایل اصلی بی‌علاقگی و اذیت‌کننده برای آنها پی برد و برای رفع آنها تلاش کرد.
او تأکید می‌کند:‌ «ایجاد این فضا در خانواده تأثیرات بسیار مثبتی دارد. فضایی آرام و بدون قضاوت و همراه با همدلی و همراهی و البته صبوری والدین که اگر با همین روند پیش رود در دوران نوجوانی و جوانی نیز نتایج خوبی به همراه خواهد داشت.»
بار مسئولیت دانش‌آموز روی دوش خودش
در تمام مراحل آموزش و پرورش، آنچه بسیار مهم است توجه به یاد دادن و تقویت مهارت‌هایی است که تا پایان عمر برای همه افراد ضروری است و از آنها انسان‌های موفقی خواهد ساخت. مسئولیت‌پذیری یکی از این مهارت‌هاست که از آن در انجام امور درسی هم می‌توان بهره گرفت. «دانش‌آموز باید یاد بگیرد خودش مسئول تکالیف و وظایفش است، والدین نیز به هیچ عنوان نباید بار این مسئولیت‌ها را روی دوش خودشان بگذارند.» به جز امور درسی، ‌باید مسئولیت اموری که فرزند از اجرای آنها برمی‌آید نیز در محیط خانه و مدرسه به او واگذار شده و نحوه انجام آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد تا حس وظیفه‌شناسی او را تقویت کند.
منبع:همشهری