از واریانت XE چه می‌دانیم؟

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به ویژگی‌ها و منشاء واریانت XE کرونا، گفت: در موقعیت مناسب اُفت پیک ششم قرار داریم؛ در این شرایط مردم باید واکسیناسیون‌شان را تکمیل کرده و دز بوستر را هم تزریق کنند. در عین حال باید سطح واکسیناسیون محصلین را هم بالا ببریم.
دکتر علیرضا ناجی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سویه‌های جدید کرونا، گفت: از زمانیکه اُمیکرون به وجود آمده، چندین نوترکیبی از آن داشتیم که منشاء آن‌ها یا از خود اُمیکرون است یا ناشی از ترکیبی از اُمیکرون با سویه‌ای دیگر است که مهمترین آن‌ها XD، XF و XE هستند. باید توجه کرد که XD و XF ترکیبی از اُمیکرون BA۱ و دلتا بود که به نام دلتاکرون هم شناخته می‌شدند. زیرا در بازه‌ای از زمان شاهد گردش دلتا و اُمیکرون به طور همزمان بودیم و در نتیجه این نوترکیبی‌ها ایجاد شدند که XD از همه وسیع‌تر بود و در دانمارک، هلند، آلمان و آمریکا و ... مورد شناسایی قرار گرفته است. XF هم در بریتانیا شناسایی شد. XE سومین نوترکیبی اُمیکرون است که نوترکیبی دو زیر شاخه  اُمیکرون؛ یعنی BA۱ و BA۲ ایجاد شده است و سه موتاسیون اضافه هم دارد که از ۱۹ ژانویه در انگلستان شناسایی شد و بیش از ۶۰۰ مورد ابتلا به سویه XE در انگلستان گزارش شده است.
از XE چه می‌دانیم؟
وی افزود:  درباره خصوصیات سویه XE اطلاعات زیادی وجود ندارد. با این حال گزارشات اولیه نشان می‌دهد که ۱۰ درصد سرعت انتشار XE از BA۲ بیشتر است. بنابراین تاکنون آنچه که درباره XE می‌دانیم، این است که احتمالا سرعت انتشار بالاتری دارد، اما اینکه وضعیت بیماری‌زایی آن چگونه است یا چقدر گریز از ایمنی دارد، فعلا نمی توانیم درباره‌اش اظهارنظر کنیم و باید صبر کنیم تا اطلاعات بیشتری از آن ارائه شود.
ناجی ادامه داد: در عین حال باید توجه کرد که گزارش‌های مربوط به سویه‌های جدید، مربوط به کشورهایی است که کارهای ژنتیکی انجام داده و گزارش می‌دهند. بنابراین ممکن است این عدد واقعی نباشد و موارد دیگری هم در کشورهای دیگر باشد که شناسایی نشده است.
توان پایش کووید ۱۹ در کشور قوی‌تر شد
وی درباره شرایط ایران و احتمال ورود سویه‌های جدید به کشور، گفت: ممکن است این سویه‌ها وارد کشور ما هم شوند و هم در کشور ما ایجاد شوند. زیرا در کشور ما هم شاهد چرخش همزمان اُمیکرون و دلتا بودیم و احتمال نوترکیبی وجود داشته، اما گزارشی در این باره نداشته‌ایم. در عین حال باید مطالعه بر روی سویه‌ها در کشور بیشتر شود. شاید به صورت وسیع کار توالی‌یابی را انجام نمی‌دهیم و اطلاعی از آن نداریم. باید به صورت یک برنامه مدون و منظم بحث توالی‌یابی برای شناسایی سویه‌های جدید انجام شود. خوشبختانه با مساعدت وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت چندین دستگاه NGS که سیستم‌های جدید توالی‌یابی هستند، وارد کشور شده و دارند عملیاتی می‌شوند. بر این اساس توان علمی و تجهیزاتی پایش کووید در کشورمان قوی شده است و به نظر می‌آید که از این به بعد در این حوزه شرایط خوبی خواهیم داشت. در عین حال درباره خطرناک بودن این سویه‌ها باید صبر کرد تا ببینیم گزارش‌ها به چه صورت خواهد بود.
اُفت پیک ششم و موقعیت طلایی برای تکمیل و افزایش سطح واکسیناسیون
ناجی در ادامه درباره وضعیت کرونا در کشور، گفت: ما در اُفت پیک ششم هستیم. رفت‌وآمدها و مسافرت‌های نورزی هم تاثیراتی داشت و احتمال افزایش در میزان شیوع کرونا وجود دارد. در عین حال بازگشایی مدارس هم می‌تواند در کنار این موضوع باشد. معتقد بودم که باید صبر می‌کردیم و مدارس را یکی دو هفته بعد از عید باز می‌کردیم تا ببینیم وضعیت کووید به چه صورت خواهد شد و اگر در حال افزایش بود، بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها در این افزایش ندمد. با این حال بازگشایی اتفاق افتاد و انتظار داریم که افزایش داشته باشیم.  
پیشنهاد گسترش تزریق دز چهارم واکسن کرونا
وی گفت: ما در موقعیت مناسبی هستیم. زیرا در زمان اُفت پیک هستیم و تشویق به واکسیناسیون بسیار مهم است. مردم باید واکسیناسیون‌شان را تکمیل کرده و دز بوستر را هم تزریق کنند. افرادی هم که تاکنون واکسن تزریق نکردند، حتما واکسن تزریق کنند. در عین حال باید سطح واکسیناسیون محصلین را هم بالا ببریم. در حال حاضر تکمیل واکسیناسیون و تزریق دزهای بوستر بسیار مهم است. موقعیت مناسبی هم هست. زیرا شیوع بالایی از ویروس را نداریم و راحت‌تر می‌توانیم واکسیناسیون را انجام دهیم. پیشنهادم این است که تزریق دز بوستر را برای افراد ۱۲ تا ۱۸ سال به بالا هم آزاد کنیم. همچنین تزریق دز چهارم واکسن را هم وسیع‌تر کنیم. در حال حاضر دز چهارم برای افراد بالای ۶۰ سال که ایمنی ضعیف دارند، تزریق می‌کنند که بسایر خوب است. ما با این اقدامات و با استفاده از این موقعیت‌ها می‌توانیم سطح پوشش ایمنی را بالا بریم.
ناجی گفت: در عین حال باید بررسی‌هایمان را انجام دهیم، تعداد تست‌هایمان را افزایش دهیم تا بتوانیم اطلاعات لازم درباره روند بیماری را داشته باشیم تا بتوانیم افزایش‌ها را در راستای انجام اقدامات لازم پیش‌بینی کنیم.  
در آینده پیک بزرگی از کرونا خواهیم داشت؟
وی درباره احتمال مواجهه با پیک شدید دیگری از کرونا در کشور، گفت: این موضوع به واریانت‌هایی که می‌آید و میزان واکسیناسیون‌مان بستگی دارد. پیک پنجم با دلتا نسبت به پیک ششم با اُمیکرون از نظر تعداد کشته‌ها تفاوت داشت، اما از نظر شیوع و گسترش بیماری پیک ششم بسیار بالاتر از بقیه بوده است. در پیک ششم هیچ خانواده‌ای نداریم که مبتلا نشده باشند، بسیار شیوع بالا بود. اینکه پیک‌های آینده چقدر می‌تواند بلند باشد و ... بسته به میزان واکسیناسیون است و همچنین وابسته به این است که چه واریانتی با چه خصوصیاتی بیاید. باتوجه به میزان واکسیناسیونی که در کشور صورت گرفته و اگر مردم دزهای بوسترشان را تزریق کنند، می‌توانیم امیدوار باشیم که خیلی پیک‌های بلندی در آینده وجود نداشته باشد و در صورت بروز پیک هم می‌توان کنترل بهتری انجام داد.