مرگ جانوران در پی یافتن یک جرعه‌ آب

شکسالی یکی از پدیده‌های طبیعی‌ست که گاه‌گاه در دوره‌های گوناگون گریبان بخش‌هایی از زمین را می‌گیرد، این پدیده‌ی طبیعی آنجا آسیب بیشتری برای زیست‌بوم در پی خواهد داشت که دخالت و دست‌یازی انسان در آن نقش داشته باشد. دشواری‌های زیست‌بومی در جهان امروز ما بی‌گمان بیش از هر دوره‌ی دیگری در عمر زمین برآیند این دست‌یازی‌هاست. دست‌یازی‌هایی که سامان جهان را برهم زده و زمین را برای دیگر زیست‌مندان و حتا خود انسان جایی ناامن ساخته است. از همین‌‌رو خشک‌سالی‌های چند سال گذشته در کشور ما هم جانوران را برای زنده‌ماندن به تکاپو انداخته است، تکاپویی که آن‌ها را نه به مسیر زندگی که به کام مرگ می‌کشد. جانورانی که با کاهش بارندگی و خشکیدن چشمه‌ها و کاهش رویش گیاهان برای نوشیدن جرعه‌ای آب یا خوردن اندکی گیاه از زیستگاه‌های خود روانه‌ی کشتزارها و باغ‌ها می‌شوند و در این مسیر یا در تصادف‌های جاده‌ای کشته‌ و یا به‌دام می‌افتند و شکار می‌شوند.

به گزارش امرداد، خشکسالی درازمدت و دامنه‌دار اکنون سال‌هاست دامن بیشتر گستره‌های حفاظت‌شده‌ی ایران را گرفته است و بیم آن می‌رود امسال با کاهش چشم‌گیر بارندگی گسترش بیشتری پیدا کند و زندگی جانوران را با خطر جدی‌تری روبه‌رو کند.
خشكسالی و کوچ جانوران وحشی در خراسان جنوبی
چند سال پیش بهمن مودی، معاون نظارت و پایش اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی پیرامون خشکسالی در این منطقه گفته بود: خشكسالی از جمله مهمترین و قدیمی‌ترین بلایای طبیعی است كه تكرار آن در استان تبدیل به بحران شده است.
بهمن مودی با بیان اینكه خشكسالی اثرات سویی بر میزان زاد و ولد حیات وحش گذاشته و موجب تخریب زیستگاه آنان شده است، گفت: این پدیده در عرصه های زیست محیطی در كمین گونه های نادر جانوری نشسته و آنها را در معرض خطر انقراض قرار داده است.
وی ادامه داد: خشكسالی ها باعث شده كه گونه های گیاهی و جانوری استان هر سال ضعیف تر شوند و با گذر از مناطق حفاظت شده اثرات خشكسالی قابل مشاهده است.
معاون نظارت و پایش اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینكه پوشش گیاهی، بستر اصلی زنجیره غذایی در اكوسیستم است گفت: بسیاری از بوته های گیاهی به خاطر خشكسالی از بین رفته و اكوسیستم طبیعی به این سادگی ها به حالت اولیه بازنخواهد گشت.
مودی، كوچ و مهاجرت بی رویه جانوران وحشی به دلیل كمبود آب و غذا، كاهش تنوع گونه ای، تخریب زیستگاه حیات وحش، افزایش امراض و تنش در گونه‌های در معرض خطر، كاهش زاد آوری و افزایش مرگ و میر حیوانات را از جمله ضربات خشكسالی بر پیكره محیط‌ زیست استان ذكر كرد.
وی عنوان كرد: به طور مثال طی سال های گذشته تلفاتی در حیات وحش بخصوص در شهرستان بشرویه داشتیم كه پس از كالبد شكافی برخی از وحوش، سوء تغذیه ناشی از خشكسالی مفرط و هجوم آنها به سمت زباله خواری و از همه مهمتر بلعیدن پلاستیک علت اصلی مرگ این جانوران بود. (ایرنا سوم دی‌ماه 1396).
خشکسالی درازمدت و دامنه‌دار اکنون سال‌هاست دامن بیشتر گستره‌های حفاظت‌شده‌ی ایران را گرفته است و بیم آن می‌رود امسال با کاهش چشم‌گیر بارندگی گسترش بیشتری پیدا کند و زندگی جانوران را با خطر جدی‌تری روبه‌رو کند.
با جدی شدن این خطر رییس اداره‌ی حفاظت محیط زیست بجستان از خشکسالی شدید در بجستان خبر داد و گفت: این خشکسالی تهدیدی جدی برای حیات وحش منطقه است و در تلاشیم که اثرات سوء آن را به حداقل برسانیم.
مجتبی رضانژاد افزود: خشکسالی در بجستان پدیده‌ی نو و ناشناخته‌ای نیست و موقعیت جغرافیایی و شرایط طبیعی منطقه به گونه‌ای است که سال‌های زیادی است که با خشکسالی دست و پنچه نرم می‌کنیم.
به‌گفته‌ی وی داده‌های آماری بارندگی سال جاری در بجستان گویای این است که تا پایان فروردین بارندگی این شهرستان به میزان ۶۵ میلی‌متر بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۶۳ درصد و نسبت به میانگین بلند مدت ۱۰ ساله، ۳۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد و این یعنی امسال خشکسالی شدید در منطقه به وقوع پیوسته است.
رضانژاد با اشاره به اینکه بجستان دارای ۲ منطقه حفاظت شده افتخار و هلالی به مساحت نزدیک‌به ۱۵۰ هزار هکتار است، گفت: کاهش چشمگیر بارندگی‌ها باعث کاهش آب چشمه‌ها و رودخانه‌های فصلی و در مواردی باعث خشکی آن‌ها شده است که در ادامه فصل گرما، بی‌گمان تعداد زیادی از چشمه‌ها و حتی قنات‌های دیگر خشک خواهند شد.
وی همچنین کاهش بارندگی‌ها و به دنبال آن کاهش شدید علوفه مراتع نسبت به سال پیش را از پیامدهای دیگر خشکسالی در منطقه برشمرد و افزود: متاسفانه در بعضی مناطق هیچ گونه گیاهی رشد نکرده است و عدم رویش گیاهان علفی و یا رشد ضعیف آن‌ها در نتیجه خشکسالی، باعث می‌شود که حیات وحش منطقه نیز با مشکلات تغذیه‌ای و کمبود علوفه مواجه شود.
رییس اداره حفاظت محیط زیست بجستان یادآوری کرد: نبود خوراک مناسب باعث می‌شود که مواد مغذی و مورد نیاز حیات‌وحش به طور کامل در اختیار آن‌ها قرار نگیرد و این تغذیه ناقص ضعف حیوان ، حساسیت به بیماری‌ها و حتی کاهش تولید مثل را به دنبال خواهد داشت.
وی یادآور شد: کاهش منابع آبی و خشکیدگی چشمه‌ها باعث می‌شود حیات وحش مجبور شود جهت تامین آب مسافت‌های زیادی را پیموده که این خود خطراتی برای آن‌ها به همراه خواهد داشت چرا که خروج حیات وحش از مناطق امن برای دستیابی به آب و علوفه باعث می شود که توسط ساکنان محلی و شکارچیان بی‌رحم در معرض شکار قرار گیرند به طوری که تعدادی از مردم جوامع محلی با گذاشتن تله در نزدیکی منابع آبی و شکارچیان نیز با کمین در اطراف منابع آبی اقدام به شکار این حیوانات می‌کنند؛ همچنین، هجوم حیات وحش جهت تغذیه به مزارع کشاورزی حاشیه مناطق نیز علاوه برآسیب به محصولات کشاورزی و خسارت به کشاورزان باعث می‌شود تعدادی از کشاورزان جهت کاهش خسارت به محصولات کشاورزی، اقدام به شکار و یا آسیب‌رسانی به حیات وحش نمایند (خبرگزاری ایسنا، 5 اردیبهشت 1400).
اصفهان هم از پیامدهای خشکسالی درامان نمانده و جانوران در گستره‌های حفاظت‌شده‌ی آن از زیستگاه‌های خود بیرون آمده و با حادثه‌های ناگواری روبه‌رو می‌شوند.
مرتضی جمشیدیان فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان علت این حوادث و درگیری‌ها را پناه بردن جانوران علف‌خوار به کشتزارهای پیرامون مناطق حفاظت‌شده، برای دسترسی به آب و علوفه دانست که سبب شده برخی از متخلفان شکار و صید به دست‌یازی به این مناطق ترغیب شوند.
او افزود: جمعیت زیادی از حیات وحش به دلیل نبود علوفه از مناطق خارج و به مزارع و اراضی کشاورزی نزدیک شدند و به رغم اینکه تمام امکانات و توان‌مان و محیط‌بانان خود را برای آبرسانی سیار به آبشخورها بسیج کردیم اما علوفه امسال گران شده و برای آن هنوز اعتباری داده نشده است (خبرگزاری مهر1 تیر 1400).
حسین اکبری معاون پایش و نظارت حفاظت محیط‌زیست اصفهان نیز اظهار داشت: حفاظت این گونه‌ها که برای آب و غذا به خارج از مناطق و به مزارع کشاورزی می‌روند، دشوار بوده و به کمک و همراهی مردم نیاز است که در حفاظت آنها با ما همراهی کرده و مشارکت و اطلاع رسانی کنند تا بتوان از این شرایط سخت عبور کرد.
او گفت: محیط زیست اصفهان حداقل به ۱۱ میلیارد تومان اعتبار احتیاج دارد تا شرایط اولیه و نیازهای حیاتی حیوانات شامل علوفه و آب را تامین کرده و تا حدودی از برخی بیماری‌ها پیشگیری شود که برای تأمین اعتبارات مورد نیاز از طریق استانداری، سازمان مدیریت و برنامه ریزی اصفهان و سازمان حفاظت محیط زیست کشور پیگیری و با سازمان مدیریت بحران کشور مکاتباتی شده که امید است این تلاش‌ها نتیجه بخش باشد اما با وجود پیگیری‌های تاکنون ما در سطح استانی و ملی برای استفاده از هر ظرفیتی برای تامین اعتبارات، مشکل آنقدر فراگیر بوده که به شدت نیازمند همراهی مردم، نهادهای حقیقی و حقوقی هستیم و امسال شرایط به گونه‌ای است که پویش نذر طبیعت باید فعال‌تر از سال‌های قبل باشد( خبرگزاری مهر، 1 تیرماه 1400).
دست یاری دوست‌داران محیط زیست برای کمک به حیات وحش ایران
حشمت الله انتخابی دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی استان اصفهان می‌گوید: پویش نذر طبیعت اصفهان را سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ نیز که خشکسالی بود با همراهی شماری از فعالان محیط‌زیستی فعال کردیم و مبالغ جمع آوری شده صرف تهیه علوفه و مخازن آبشخور شد.
او با بیان اینکه این پویش در دو سال گذشته به دلیل بهبود بارش‌ها فعال نبود، می‌افزاید: امسال با توجه به خشکسالی فراگیر در زیستگاه‌های حیات وحش در تلاش برای فعالیت دوباره پویش نذر طبیعت بودیم که پس از خبر حمله شکارچیان به محیط‌بان غیور پارک ملی قمیشلو، محیط‌بان رضاقلی خسروی، عزم خود را برای فعالیت هر چه زودتر این پویش و کمک به محیط زیست جزم کردیم زیرا حمله به این محیط‌بان دومین درگیری در مدت کمتر از دو هفته بود که اتفاق می‌افتاد. خبرگزاری مهر 1 تیر 1400).
آغاز دوباره‌ی پویش نذر طبیعت هم‌زمان با روز ملی محیط‌‌بان
نذر طبیعت که در سال‌های گذشته در برخی مناطق به عنوان پویشی که برای فراهم‌ کردن آبشخور و علوفه برای جانوران در معرض خشکسالی فعالیت می‌کرد، امروز از نیازهای بایسته‌ی حیات وحش است که می‌تواند از به خطر افتادن جان بسیاری از این جانوران جلوگیری کند.
در سال 1396 خورشیدی، معاون نظارت و پایش اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینكه نذر طبیعت آیینی است كه در امردادماه 1395 از سوی یكی از محیط‌بانان راه‌اندازی شد، گفت: در این طرح افرادی خیر و علاقمند برای ساخت آبشخور، تامین علوفه، دارو و تجهیزات دامپزشكی برای حیات وحش مجروح و درختكاری و بوته كاری با این اداره كل همكاری می كنند.
مودی افزود: از آغاز امسال افراد خیر هفت عدد مخزن آب 10 هزار لیتری برای حیات وحش طبس و زیركوه و مقداری علوفه در راستای كاهش اثرات خشكسالی اهدا كردند (خبرگزاری ایرنا 3 دی‌ماه 1396).
اکنون دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی استان اصفهان در این باره می‌گوید: شنبه گذشته همزمان با ششمین روز از هفته محیط‌زیست که روز محیط‌بان، ایثار و محیط‌زیست نامگذاری شده بود به همراه شماری از دوستداران محیط‌زیست برای دلجویی و قدردانی به دیدار این محیط‌بان رفتیم و تصمیم گرفتیم پویش نذر طبیعت را برای تامین علوفه و آبشخورهای حیات وحش استان اصفهان دوباره فعال کنیم و همزمان با روز ملی محیط‌بان این پویش آغاز می‌شود.
حشمت‌الله انتخابی با اشاره به اینکه استان اصفهان بیش از ۲۰ منطقه تحت مدیریت محیط زیست شامل پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده و مناطق شکار ممنوع دارد، اضافه می‌کند: وسعت این مناطق به بیش از ۲ میلیون هکتار می‌رسد که بخش عظیمی از این مناطق در شمال و شرق استان یعنی مناطق بیابانی و کویری قرار دارد و همه این‌ها درگیر خشکسالی شدید هستند.
دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی استان اصفهان می‌گوید: خشکسالی امسال نه تنها دامن گیر شهرها و روستاها شده بلکه مناطق محیط زیستی و عرصه‌های طبیعی را در بر گرفته که معمولاا بودجه سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات استانی کفاف تأمین علوفه برای حیوانات را ندارند.
انتخابی می‌افزاید: با توجه به شرایط خشکی که مناطق حفاظت شده را فراگرفته نیاز است سایر سازمان‌های دولتی، شرکت‌های خصوصی و به ویژه صنایع برای کمک به محیط زیست به میدان بیایند زیرا این مناطق ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی کشور بوده و باید حفظ شوند (خبرگزاری مهر 1 تیرماه 1400).
همه‌ی جانوران به‌گونه‌ی یکسان از حق زیستن بر این کره‌ی خاکی برخوردارند. برهم خوردن سامان هستی زندگی همه‌ی جانداران را به خطر می‌اندازد و انسان به عنوان موجودی خردمند در برابر هستی مسوول است و باید پاسخ‌گوی دست‌یازی‌های خود به طبیعت باشد.

مرگ جانوران در پی یافتن یک جرعه‌ آب

مکان‌هایی که هرگز اجازه ورود به آنجا را ندارید! + تصاویر

خبر خوب برای دیابتی‌ها؛ قرص جدید انسولین با قابلیت جذب بالا در راه است

واتساپ از ماه آینده بر روی نسخه‌های قدیمی آیفون کار نمی کند