واردکنندگان مجبور به مونتاژکاری شده اند

 اعتقاد به واردات؛ اتهامات وارده
مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو گفت: انجمن تلاش دارد با برنامه‌هایی که دارد به بازار خودرو کمک کند. نه‎فقط انجمن بلکه بعضی از مسوولان و مدیران نهادهای مرتبط هم ضرورت آن را درک کرده و به‎دنبال تسهیل  واردات خودرو هستند. امروز مبادلات تجاری و واردات یک نیاز بوده و الزامی ‌برای تنظیم بازار است، اما مشکل اینجاست که هریک از مسوولان موافق این امر بنا به‎دلایلی در بیان و پیگیری آن تعلل می‎کنند. آنها می‎ترسند با اتهاماتی مانند حمایت از  واردات و انگ رانت روبه‎رو شوند. وی افزود: در جامعه  ما به‎دلیل شرایط چون تولید به امری تابومانند تبدیل شده، موضوع تجارت و بازرگانی یک تابو است. کسانی هم که اعتقاد دارند واردات در کنار تولید می‎تواند به‎نفع مردم باشد حاضر نیستند این ریسک را بپذیرند و از موضوع دفاع کنند. ۸۰درصد مسوولانی که انجمن با آنها مذاکره و مکاتبه داشته به ضرورت موضوع اذعان دارند و واردات را بخشی از بازار می‎دانند و آگاهند نقش تاثیرگذاری در تنظیم بازار و تعیین شاخص قیمتی دارد، اما به‎دلیل اتهاماتی که پشت آن وجود دارد پیگیر موضوع نمی‎شوند.
وی ادامه داد: این عملکرد حتی در انتصاب‎های بعدی و ارتقای شغلی آنها تاثیر دارد از این‎رو ریسک نمی‎کنند. انجمن واردکنندگان خودرو مانند سال ۹۹ همچنان مکاتبات را برای آزادسازی واردات خودرو انجام خواهد داد. بر این امر به‎عنوان یک حق عمومی‌ تاکید و اصرار داریم. مردم حق دارند در انتخاب آزاد باشند و کسی نباید این حق را از آنها سلب کند.

 سرنوشت سرمایه ‎های حوزه تجارت خودرو
دادفر در پاسخ به این پرسش که شرکت‎های واردکننده در شرایط ممنوعیت واردات در حال انجام چه فعالیتی هستند، گفت: از اواسط سال ۹۵ با توجه به سیاست‎های موجود و مطالعاتی که از بازار داشتیم به این پی بردیم که کشور  تولید را به‎عنوان یک ایدئولوژی برای خودش برگزیده است نه به‎عنوان استراتژی. در نتیجه مطالعات ما نشان داد با این تفکر تمام راه‎ها ختم به تولید می‎شود. بنابراین درحال‎حاضر شرکت واردکننده‌ای نداریم که وارد موضوع تولید نشده باشد. شرکت‎ها با ۲۰درصد داخلی‎سازی تولید را آغاز کرده‎اند؛ البته نه برندهای اروپایی که وارد می‎کردند. سیاست‎گذاری خودبه‎خود به سمتی رفته  که ما «چینی‎سوار» شویم.
وی اعلام کرد: درحال‎حاضر تمام واردکنندگان، کارخانه راه‎اندازی کرده و تولید را آغاز کرده‎اند؛ البته اگر بتوان نام آن را کارخانه گذاشت، زیرا معتقدم اینکه به اجبار کسی را به سمتی ببرید که سرمایه‎گذاری کند درحالی‎که آینده آن مشخص نیست عملکرد غلطی است، اما متاسفانه در ۴ سال گذشته بر پایه این شیوه عمل شده است.
وی اضافه کرد: واردکنندگان وارد فضای تولید شدند، بنابراین موضوعی به‎نام تجارت و بازرگانی خودرو در کشور وجود ندارد. واردات خودرو از سال ۹۵ وارد چالش شد. در این زمان تعداد خودروهایی که در گمرکات کشور وجود داشت حدود ۲۰هزار دستگاه بود. ۴ سال زمان برد تا این خودروها از گمرک ترخیص شوند و همچنان حدود ۲۴۰۰ خودرو در گمرک دپو شده‎اند. زمان را از بین می‎بریم، سرمایه مردم را با خطر مواجه می‎کنیم، از تجار فرصت کسب‎وکار را می‎گیریم، دنبال چه نتیجه‎ای هستیم؟
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با بیان اینکه حدود ۶۸۷ فعال در حوزه واردات خودرو داشتیم که درحال‎حاضر ۱۴ شرکت باقی مانده است، گفت: برخی شرکت‎ها از بین رفتند بعضی دیگر سرمایه خود را از کشور خارج کردند و در کشورهای همسایه تجارت خودرو می‎کنند؛ از امارات خودرو به گرجستان می‎برند یا از آلمان خودرو خریداری و در بازار ترکیه به‌فروش می‎رسانند. همچنین شرکت‎هایی که سرمایه‎گذاری کلان‎تری داشته و نمایندگی ۱۰ برند اول جهانی را در اختیار داشتند به سمت تولید رفته‎اند. آنها نمایندگی تولید یک خودروی چینی را برعهده گرفته‎اند؛ از جمله پرشیاخودرو، رامک‎خودرو یا گروه بهمن .
او به سایر شرکت‎های واردکننده اشاره کرد و گفت: ایلیاموتور که بوگوارد وارد می‎کرد کارخانه تولید خودروی چینی را در ساوه راه‎اندازی کرده است. گروه ایرتویا در حوزه کاربری‎سازی آمبولانس بوده و میدل‎باس و اتوبوس از جمله تولیدات این شرکت است. نمایندگی میتسوبیشی وارد تولید کامیونت، میدل‎باس و مینی‌بوس شده است. دیارخودرو هم که نمایندگی هیوندای و کیا را داشته، وارد کار تولید خودروی چینی شده‎ است. او اضافه کرد: پیش از این هم این شرکت‎ها که نمایندگی برندهای معروف جهانی را در اختیار داشتند خط تولید و ماشین‎آلات برند اصلی را منتقل کرده بودند. به‎عنوان مثال آرین‎موتور برای تولید اکلیپس‎کراس قرارداد نوشته بود که ۱۰۰درصد در داخل تولیدشده و ۴۰درصد تیراژ برای بازارهای جهانی صادر شود. ماشین‎آلات خریداری و وارد شدند اما با شروع تحریم‌ها این روند متوقف شد. نمایندگی فولکس‎واگن هم همین برنامه را با خودروهای وارداتی  دنبال می‎کرد.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو از عرضه مدل‎های جدید خودرویی به بازار خبر داد و گفت: امسال این شرکت‎ها کم‎کم خودروهای خود را وارد بازار می‎کنند. در نیمه نخست سال از هر شرکتی ۴۰۰ تا ۵۰۰ خودرو به بازار عرضه خواهد شد.
وی اظهار کرد: ذائقه بازار براساس یک مهندسی در حال تغییر است. به‎این ترتیب از برندهای نخست خودروسازی جهان در بازار دیگر خبری نیست.

 راه یا بیراهه
تولید خودروهای برند چینی که انتهای هر سال فیس‎لیفت آنها تغییر می‎کند به‎طور قطع داخلی‎سازی را به بیش از ۲۰درصد نخواهد رساند و به‎عبارت بهتر همچنان صنعت خودروی کشور در امر تولید، روی خط مونتاژ حرکت خواهد کرد. این ۲۰درصد داخلی‎سازی هم شامل قطعات مهمی ‌نبوده و واردات آن صرفه ‎اقتصادی ندارد. آیا براساس سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت اگر فقط نام تولید روی محصولی گذاشته شود مشکل کشور را در خودکفایی حل می‎کند؟ دادفر در این‎باره توضیح داد: ناظر که دولت باشد، خودش در صنعت خودرو عامل و مجری است یعنی خودش عرضه‌کننده محصول است. اگر هزار برگه تشویقی برای تولید نوشته شود، ساعت‎ها از رفع موانع و پشتیبانی تا کاهش تصدیگری سخنرانی شود در نهایت این اقدامات با یک برگه A۴ با عنوان دستورالعمل به مسیر دیگری هدایت می‎شود.
وی افزود: این شیوه عملکرد غیر از انحصار نمی‎تواند باشد. وقتی سرمایه‎گذاری به‎اجبار به سویی هدایت می‎شود باز هم به‎جای حمایت، ۶ ماه قطعات مورد نیازش در گمرک دپو می‎شود؛ علاوه‎بر اینکه در پیچ‎وخم اداری زمان و انگیزه خود را از دست می‎دهد. پرسش این است حال که تاجر را به سوی تولید هدایت کردیم چرا برای تولیدش سنگ‎اندازی می‎کنیم؟ چرا باید قطعات وارد شده ۶ ماه در گمرک بماند و اجازه ترخیص داده نشود درحالی‎که کارخانه فعال بوده و باید حقوق و دستمزد کارگرش را بدهد و سایر هزینه‎های جاری را بپردازد. هزینه می‎شود درحالی‌که تولید انجام نمی‌شود. وقتی سخن از حمایت از تولید است این مانع‎تراشی‎ها چه توجیهی دارد؟
نباید سرمایه‎گذار را در گردونه‎ای‌ گیر انداخت که ترجیح بدهد سرمایه‎اش را خارج کند. بسیاری که در این حوزه فعالیت دارند، نمی‌توانند مشکلاتشان را بیان کنند، زیرا به‎نوعی کارشان گیر است و سنگ‎اندازی بیشتری برای کسانی که تازه به عرصه تولید وارد شده‎اند انجام می‎شود. همین است که برخی کارخانه را رها می‎کنند و در کشورهای همسایه مانند ترکیه کسب‎وکار را شروع می‎کنند. به‎عنوان نمونه یکی از سرمایه‎گذاران در حوزه خودرو سال ۹۶ برای راه‌اندازی کارخانه‌اش حدود ۱۲۰میلیارد تومان سرمایه‎گذاری کرد، اما امروز تعطیل است. دادفر در ادامه در مورد مشکلات و موانع بر سر راه سرمایه‎گذاران، گفت: ممکن است گام‎های زیادی برداشته شده باشد تا افراد سرمایه‎گذار بخشی از کار را به‎ سرانجام رسانده باشند، اما با یک دستورالعمل و ملغی کردن یک چیز تمام تلاش‎ها از بین می‎رود. اینکه چرا میزان رضایتمندی در کسب‎وکار پایین است، بخشی به این موضوعات برمی‎گردد.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو پیشنهاد داد: باید جلسه‎ای با حضور تمام تولیدکنندگان یک حوزه مثلا خودرو گذاشت شامل  آنهایی که از قبل فعال بودند و شرکت‎های جدیدی که تازه وارد عرصه تولید شده‎اند و مشکلات بی‎پرده گفته شود. همچنین تضمین شود در آینده همین سخنان و بیان مشکلات علیه افراد مورد استفاده قرار نگیرد و چوب لای چرخ‎شان گذاشته نشود. حتی اگر این جلسه ۲ ماه هم طول کشید باز هم ادامه داشته باشد، اما تمام مشکلات بیان و راهکارها هم اعلام شود. یک‌بار برای همیشه مشکلات حل شده و اهداف و برنامه‎ها شفاف شوند.