تالاب شادگان زیر آوار پسماند

به گزارش ایرنا تالاب شادگان، بزرگ‌ترین تالاب بین‌المللی کشور، هنوز از زخم زباله‌ها رها نشده است. مدفن زباله‌ی شهرها و روستاها، جای‌جای این تالاب باارزش را که ۲۸ سال است در فهرست قرمز تالاب‌های بین‌المللی جای دارد، آلوده کرده است.
بخشی از این آلودگی برآمده از سایت پسماند شهرداری شادگان در حاشیه‌ی این تالاب است. چندی‌ پیش شهرداری شادگان، بخشی از پسماندهای شهری را در تالاب تخلیه کرده بود که مجدمی رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شادگان مدعی شد این پسماندها جمع‌آوری و زمین‌های تالابی پاکسازی شده است.
سیدعادل مولا، معاون محیط‌زیست طبیعی حفاظت محیط‌زیست خوزستان هم در این‌باره گفت: این اقدام غیرمنطقی در زمان بارندگی در حالی رخ داده که به گفته‌ی شهرداری شادگان، مسیر رفت‌و‌آمد جایگاه موقت دفن زباله خراب شده بود.
مولا افزود: اداره محیط‌زیست شهرستان بی‌درنگ نشستی با حضور فرماندار، شهردار و بخشداران مرکزی و خنافره تشکیل داده و پس از بازدید از محل، فرماندار الزام کرده است که پسماندها هر چه سریع‌تر پاکسازی شود، هم‌اکنون پاکسازی انجام شده اما به دلیل وزش باد در زمان پاکسازی، بخشی از آن‌ها در محیط پخش شده است، به همین دلیل به شهرداری شادگان مهلت ۱۰ روزه‌ای برای محصور کردن سایت پسماند داده شده است.
وی با بیان اینکه جای تخلیه‌ی زباله‌ها در محدوده تالاب بوده، افزود: اداره‌ی محیط‌زیست شهرستان مکلف شده است که در صورت تکرار، از شهرداری شادگان به مراجع قضایی شکایت کند.
همسایگی با زباله‌دان
تالاب بین‌المللی شادگان با بیش از ۵۰۰ هزار هکتار در جنوب خوزستان، به تنهایی بیش از یک سوم مساحت تالاب‌های ثبت شده کشور در رامسر سایت (کنوانسیون بین‌المللی تالاب‌ها) را به خود اختصاص داده است. معیشت بیش از ۱۰۰ هزار تَن از مردم محلی به این تالاب که در حوزه‌ی شهرستان‌های شادگان، آبادان و ماهشهر قرار دارد، وابسته است.
آنچه تالاب شادگان را در رده‌ی نخست تالاب‌های کشور جای داده گوناگونی زیستی بی‌مانند آن است. این تالاب یک سیستم زیست‌محیطی گسترده از تالاب‌های شیرین و شور و افزون‌بر آن خلیج جزرومدی خورموسی و جزایر آن است و نقش پیوندگاه میان رودخانه‌ی جراحی و خلیج‌فارس را ایفا می‌کند. تالاب شادگان یکی از مهمترین توقفگاه‌های پرندگان مهاجر و زمستان‌گذر در جهان ست. این ویژگی‌ها اما مانع تبدیل این تالاب به زباله‌دان شهرها و روستاهای خوزستان نشده است.
فیصل عامری کنشگر محیط‌زیست گفت: مشکل تالاب شادگان، تنها به تخلیه‌ی زباله در مسیر سایت شهرداری محدود نمی‌شود، خودروهای نیسان اندکی که زباله‌های روستاها را حمل می‌کنند ممکن است این اقدام را انجام دهند، اما مساله اصلی سایت پسماند شهرداری است که از زمان انتقال به جای کنونیِ پیرامون تالاب، مشکل‌ساز شده است.
وی افزود: این سایت پسماند در جنوب خاوری (:شرقی) تالاب و کنار تالاب جای دارد که افزون‌بر اینکه چهره‌ی بسیار نامناسبی به این منطقه داده، بوی ناخوشایند دود و زباله تا شعاع چند کیلومتری آن را فراگرفته است همچنین به دلیل نبود حصارکشی مدفن زباله، وزش باد باعث می‌شود بخش بسیاری از زباله‌ها به ویژه کاغذ و پلاستیک‌ها در تالاب پراکنده شود.
عامری خواستار جابه‌جایی محل تخلیه‌ی زباله شهر شادگان از جای کنونی شد و پافشاری کرد: تنها راهکار این است که این سایت به جای دیگری که با تالاب فاصله‌ی بسیاری داشته باشد، منتقل شود.
بادهای زباله‌ای
معاون محیط‌زیست طبیعی حفاظت محیط‌زیست خوزستان همچنین تاکید کرد: دفن زباله در تالاب جرم است و باید با آن برخورد شود و ما اجازه نمی‌دهیم زباله در تالاب دفن بشود.
وی گفت: سایت پسماند شهرداری شادگان در خارج از محدوده‌ی تالاب شادگان اما در کنار این تالاب جای دارد که جانمایی مناسبی نیست اما گمان می‌رود به دلیل موقعیت شادگان به این مکان به صورت موقت مجوز داده شده است.
مولا یادآوری کرد: دفع زباله در این محل نیز همچون دیگر سایت‌های پسماند در استان، غیراصولی است و مدیریت خوبی بر آن اعمال نمی‌شود، به‌ویژه اینکه این سایت در مسیر بادهای غالب منطقه قرار دارد و با توجه به عدم حصارکشی، وزش باد باعث پراکنده شدن زباله‌ها در تالاب می‌شود.
وی همچنین درباره‌ی تخلیه زباله‌های روستاهای پیرامون تالاب، گفت: دلیل ریختن زباله روستاهای رگبه، صراخیه و حدبه، بی‌کفایتی دهیار و بخشدار است که نتوانسته‌اند پسماندها را جمع‌آوری و مدیریت کنند، دهیاران باید الگوی مردم باشند اما مشاهده می‌کنیم که نزدیک خانه‌های این افراد انبوهی از زباله‌ ریخته می‌شود.
مولا یادآوری کرد: در زمینه‌ی آموزشِ جامعه‌های بومی در گذشته کارهایی صورت گرفته و طرح مدیریت و جمع‌آوری پسماند در روستای صراخیه اجرا شده بود اما امسال به دلیل کمبود اعتبار و بیماری کرونا، فعالیت کمتری شده است، اگر چه این کارها کافی نیست.
یک تکه از تالاب جدا می‌شود
معاون حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه‌‌ی کوشش‌ها برای تعطیلی سایت پسماند شهر آبادان، در تالاب شادگان را بی‌نتیجه دانست و گفت: مدفن زباله‌ی آبادان از قدیم در تالاب شادگان جای داشته و نزدیک‌به ۲۰ سال کوشش برای جابه‌جایی این محل از تالاب، هنوز به نتیجه نرسیده است.
وی افزود: باید واقع‌بین باشیم که این محل دیگر به عنوان زمین‌های تالاب و زیستگاه تالابی قابل احیا نیست، بنابراین در حال کوشش برای جداسازی آن از نقشه تالاب شادگان هستیم.
مولا افزود: بنا داریم که دلتای بهمنشیر را به عنوان بخشی از تالاب شادگان به نقشه تالاب اضافه کنیم تا جایگزین زمین‌های سایت پسماند شود.
وی با انتقاد از باور نداشتن مدیران به مسایل محیط‌زیستی، اظهار داشت: جزیره‌ای عمل کردن آسیب بزرگی به محیط‌زیست وارد کرده است، برای نمونه آبادان زمین مناسبی برای دفن زباله ندارد اما می‌توان زباله‌های این شهر را در خرمشهر که زمین‌های مناسب فراوانی دارد، دفن کرد ولی همکاری مناسبی برای اجرای این پیشنهاد صورت نگرفته است و تاکنون موفق نبودیم.
آژیر قرمز برای تالاب شادگان
زباله‌های شهری آبادان در تالاب بین‌المللی شادگان در مساحت ۱۰۰ هکتار به صورت غیربهداشتی دفع می‌شود.
اشرفی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان پیش از این نسبت به خروج تالاب شادگان از فهرست تالاب‌های بین‌المللی هشدار داده و گفته بود: در صورت ادامه روند دفع زباله آبادان در تالاب شادگان، این تالاب بین‌المللی از فهرست کنوانسیون رامسر خارج می‌شود.
با وجود اخطار سازمان‌های بین‌المللی ولی در یک سال گذشته، نه تخلیه‌ی زباله در تالاب شادگان متوقف شده و نه حقابه‌ی این تالاب تامین شده است. این تالاب در سرشماری سالانه‌ی پرندگان کوچ‌رو (:مهاجر) زمستان‌گذر نیز شاهد کاهش شدید است و امسال تنها  ۱۱ هزار و ۶۰ قطعه از این پرندگان در شادگان سرشماری شده است.