نقش سوغات در بازاریابی مقصد گردشگری

سوغاتی برای بازدیدکنندگان، یادآور تجربه‌ها و خاطرات فراموش‌نشدنی در طول سفر است و برای مقصد نیز اهمیت زیادی دارد.
به نقل از نیوز، در بسیاری از سفرها و فعالیت‌های تفریحی شاهد خرید سوغاتی هستیم. در گردشگری، سوغاتی به عنوان مرحله‌ای از تجربه سفر گردشگر است، اما نتیجه آن در مرحله بعد از سفر و زمانی است که گردشگران به مبدا بازگشته‌اند و درباره اقلام خریداری شده خود فکر، خاطرات و تجربیات خود از سفر را مرور می‌کنند.
بر اساس تعریف فرهنگ لغت کمبریج، سوغات چیزی است که افراد برای یادآوری لحظات خاص در مورد شخص، مکان، یک تجربه در طول سفر یا یک رویداد خریداری و سپس آن را نگهداری می‌کنند و به عنوان یک شی مادی برای ارتباط افراد با مکان‌ها و خاطرات سفر است.
این تحقیق درک جدیدی از جنبه‌های رفتار خرید مصرف کننده در رابطه با سوغاتی ارائه می‌دهد. به طور خاص، تفاوت‌های جنسیتی قابل توجه، چه در سوغاتی‌های خریداری شده و چه انگیزه‌های خرید، بینش جدیدی را فراهم می‌کند و این اطلاعات برای خرده‌فروشان در مقاصد گردشگری اهمیت دارد.
تحقیقات نسبتا کمی در مورد تفاوت‌های جنسیتی در خرید محصولات مسافرتی و گردشگری انجام شده است و نتایج تحقیقات قبلی نیز نشان داده است که زنان نسبت به مردان، تمایل بیشتری برای خرید سوغاتی دارند. مردان بیشتر به دنبال محصولات تخفیف‌دار و برند هستند، در حالی که زنان به خرید انواع دیگر سوغاتی و به ویژه محصولات خاص مقصد توجه دارند.
دکتر هیو ویلکینز از دانشگاه گریفیت استرالیا درباره اینکه چه چیزی را و چرا خرید می‌کنیم، عنوان کرد: نزدیک به ۶۰ درصد از زنان و بیش از ۴۳ درصد از مردان در این نظرسنجی اعلام کردند که عکس‌ها، کارت‌پستال‌ها و نقاشی‌های منطقه گردشگری معمولا به عنوان محبوب‌ترین سوغاتی‌هایی هستند که در سفر خریداری می‌شوند و دومین مورد محبوب برای زنان، هنرها و صنایع دستی خاص منطقه و برای مردان، سایر محصولات محلی و بعد از آن عطر، کالاهای الکترونیکی، دوربین و سایر کالاهای مشابه است.
نتایج بررسی نشان داد که افراد به جای خرید کالاهای عمومی بیشتر سوغاتی‌های منعکس‌کننده ویژگی‌های منطقه را خریداری می‌کنند و در نتایج کمی و کیفی به‌طور واضح اهمیت ارتباط منطقه‌ای با سوغات مشهود بود.
برخی از سوغاتی‌ها فقط ارزش معنوی  و برخی دیگر ارزش کاربردی دارند، اما به‌طورکلی، همه آن‌ها یک یا برخی از ارزش‌های متمایز مقصد را بیان می‌کنند. سوغاتی علاوه‌بر تحریک بازدیدکنندگان برای هزینه بیشتر در مقصد و افزایش درآمد گردشگری، می‌تواند برای بازاریابی مقصد به عنوان یک محصول کامل عمل کند و از این طریق یک تصویر هماهنگ و یکپارچه از مقصد ایجاد می‌کند.
ارائه محصولات سوغاتی برای رضایت گردشگران، به مقصد کمک می‌کند تا به‌ویژه هنگامی که محصولات سوغاتی ازنظر کاربردی بسیار ارزشمند هستند، وفاداری نسبت به مقصد ایجاد کنند. به‌عنوان‌مثال، هنگامی که بازدیدکننده به‌عنوان یادگاری یک فنجان با الگوی منحصربه‌فرد از تصویر مقصد را خریداری می‌کند، می‌تواند روزانه برای تهیه چای یا قهوه از آن استفاده کند و با هربار استفاده خاطرات سفر را به‌یاد آورد و تقریبا علاقه‌مند به بازگشت دوباره خواهد شد.
اکثر گردشگران، سوغاتی را به عنوان هدیه برای دیگران خریداری می‌کنند. خرده‌فروشان سوغات باید بدانند که سوغاتی برای خریدار تهیه نمی‌کنند بلکه برای مصرف‌کننده دیگری آماده می‌کنند و این موضوع، درک مهمی را برای خرده فروشان فراهم می‌کند زیرا محصولی که گردشگران ممکن است برای مصرف خود خریداری کنند با کالاهایی که برای هدیه تهیه می‌کنند، متفاوت خواهد بود. درنتیجه، خرده‌فروشان برای بازتاب نقش سوغات به‌عنوان هدیه، باید محصولات متفاوت ارائه کنند و  برای شناسایی و خرید هدیه درمیان محصولات، انگیزه گردشگران را افزایش دهند. البته تاثیرات جنسیتی در این موضوع مهم است، اما حمایت و شناخت بالا از سوغات به‌عنوان هدیه نیز اهمیت دارد.

اگرچه برخی از تاثیرات جنسیتی وجود دارد، اما حمایت و شناخت بالایی از سوغات به‌عنوان هدیه نیز مورد توجه است. سوغاتی برای ثبت سفر گردشگر و به عنوان وسیله‌ای برای برقراری ارتباط تجربیات با دیگران اهمیت دارد.
علاوه بر این، هنگامی که سوغاتی به عنوان هدیه خریداری می‌شود، سفیران تبلیغات برای مقصد و اولین برداشت از مقصد برای گردشگران هستند. از این‌رو،   مقاصد با سرمایه‌گذاری در محصولات سوغاتی، به ویژه آنهایی که ارزش‌های سنتی و فرهنگی دارند، شناخت تصویر مقصد را بهتر ارائه و به احتمال زیاد گردشگران احساس کنجکاوی خواهند کرد و اصرار بیشتری برای کشف این مقاصد دارند.
ارائه محصولات سوغاتی سنتی و فرهنگ بومی در ایجاد مشاغل بیشتر برای جامعه محلی و حفظ ارزش‌های فرهنگی که پس از گذشت زمان به‌راحتی از بین می‌روند، موثر است و راهی به‌سمت توسعه پایدار خواهد بود. برخی از کشورها همانند ژاپن با عروسک های داروما و شیرینی واگاشی، روسیه با عروسک ماتریوشکا یا کره با جنسینگ معروف، سوغاتی‌های خاصی دارند، اما برخی مانند ویتنام با تاریخ و فرهنگ غنی هنوز سوغاتی خاصی ندارد.
بنابراین در آینده، برای ارتقاء موقعیت گردشگری در کشورها سوغاتی‌هایی با ایده‌های متنوع و جالب توجه ایجاد کنیم.