اولتیماتوم وزارت علوم به متقلبان امتحانات

مدیر کل برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم با تاکید بر اینکه تقلب در امتحانات موضوع قابل تامل است و در این خصوص نگرانی وجود دارد، گفت: از دانشجویان می خواهیم تا با رفتار ناهنجار  به آینده خود آسیب نزنند و حتی اگر راهی برای استفاده از پاسخ دهنده یا امتحان دهنده عاریتی وجود داشته باشد، استفاده نکنند. مطمئنا این تخلفات دانشجویان را با مشکلاتی انضباطی یا عملکردی مواجه خواهند کرد.
دکتر محمدرضا آهنچیان در گفت و گو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب به تشریح برنامه‌های وزارت علوم برای مقابله با تقلب در امتحانات پرداخت و اظهار کرد: وزارت علوم همواره به موضوع تخلف یا تقلب در امتحانات حساسیت نشان داده است. برخی دانشگاه‌ها نظام‌های هوشمند طراحی و اجرای امتحان را تجربه کرده‌اند و اکنون که در بازه برگزاری امتحانات پایان ترم هستیم برخی از دانشگاه‌های بزرگتر سیستم‌های هوشمند امتحانات را طراحی و فعال کرده اند و بقیه دانشگاه‌ها نیز به این مسیر وارد شده اند. این ابزارهای هوشمند اطمینان می دهند که دانشجویان به طور مستقل پای سیستم در آزمون حضور و مشارکت دارند. علاوه بر اینها، دانشجو باید در زمان محدود و به صورت آنلاین به سئوالات آزمون پاسخ بدهد؛ اغلب سئوالات مفهومی هستند و چندان پاسخ‌های روشن از یک کتاب مشخص ندارد.
وی ادامه داد: نظام آموزش عالی ما شامل هفت زیرنظام شامل دولتی، غیرانتفاعی، پیام نور، آزاد اسلامی، جامع علمی-کاربردی، فنی-حرفه ای و دستگاهی است و وزارت علوم روی دانشگاه‌های دولتی قدرت تمرکز حداکثری را دارد. بر این اساس ادعا نمی‌کنم که ناهنجاری در امتحانات در هیچیک از زیرنظام ها و دانشگاه ها پیش نیامده و در آینده نیز پیش نخواهد آمد، اما عنوان می‌کنم که حداکثر توجه و دقت برای برگزاری سالم و امن امتحانات به ویژه در دانشگاه های دولتی صورت گرفته است.
مدیر کل برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم تاکید کرد: از ابتدای نیم سال جاری از دانشگاه‌ها خواسته شد که توجه ویژه‌ای به موضوع ارزیابی پایان ترم دانشجویان داشته باشند. بر همین اساس دانشگاه‌ها توزیع نمره را به نحوی قرار دادند که در آن اساتید موظف شوند در طول ترم نمره ای را برای فعالیت مستمر دانشجویان و انجام پروژه ها و تکالیف در نظر بگیرند تا ارزش آزمون پایان نیم سال به حداقل میزان خود کاهش یابد.
دکتر آهنچیان تاکید کرد: باید از برخی دانشجویان خواست تا با رفتار ناهنجار  به آینده خود آسیب نزنند و حتی اگر راهی برای استفاده از پاسخ دهنده قرضی و یا امتحان دهنده عاریتی وجود داشته باشد، از آن استفاده نکنند. مطمئنا این تخلفات دانشجویان را با مشکلات انضباطی یا عملکردی مواجه خواهد کرد.
وی با بیان این‌که گزارش‌های اعلام شده در خصوص تقلبات امتحانی دانشجویان در دانشگاه‌های دولتی اندک است، اظهار کرد: ما حدود ۷۰۰  هزار دانشجوی دوره کارشناسی در دانشگاه‌های دولتی داریم که موارد اعلام شده از تقلب بسیار ناچیز بوده است. در عین حال می‌پذیرم در مجموع در نظام آموزش عالی بحث تقلب به عنوان یک رفتار وجود دارد و این موضوع منحصر و محدود به روش آموزش و ارزشیابی الکترونیکی نیست.
 دکتر آهنچیان در ادامه گفت: فکر می‌کنم همگرایی بین زیرنظام‌های آموزشی برای کنترل تقلب وجود دارد، اما این‌که چقدر موفق شده‌اند موافقم که این موضوع قابل تامل است و نگرانی دارد. ضمن این‌که فکر می‌کنم تبلیغاتی که در خصوص ترویج و درآمدزایی از تقلب در شبکه‌ها و فضاهای اجتماعی صورت می‌گیرد باید از سوی مراجع ذی ربط پیگیری و با این تبلیغات خطرناک که به ضرر کشور تمام خواهد شد، برخورد شود.
مدیر کل برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم خاطر نشان کرد: در دانشگاه‌ها کمیته‌های رسیدگی کننده به موارد انتظامی دانشجویان وجود دارد که می‌تواند در خصوص امتحانات حضوری، تخلفات گزارش شده را بررسی کند، اما مستندات لازم از تقلب در آزمون‌های مجازی به سختی به دست می آید و این کمیته ها برای قضاوت درباره رفتار ناهنجار برخی از دانشجویان باید به سند دسترسی داشته باشند. بنابراین آمار گزارش‌هایی که به تقلب های اثبات شده ختم شده باشد و به وزارت علوم منتقل می‌شود، اندک است.
دکتر آهنچیان در خصوص فعالیت برخی کانال‌های مجازی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در حوزه ترویج یا تسهیل تقلب در امتحانات فعالیت می‌کنند، تاکید کرد: این کانال‌ها یقینا غیرقانونی هستند و موسساتی که به صورت رسمی به تبلیغ این کانال‌ها بپردازند اقدام غیرقانونی انجام داده‌اند.
وی در خصوص نحوه‌ برگزاری امتحانات پایان ترم دانشجویان نیز اظهار کرد: دانشگاه‌ها اختیار دارند که دروس عملی خود در مراکزی مانند فضاهای آزمایشگاهی و کارگاهی را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار کنند. دانشگاه ها الزامی به برگزاری امتحانات به شکل حضوری ندارند، مگر در مواردی که دانشگاهی ترجیح دهد امتحان دروس عملی خود را به شکل حضوری برگزار کند.
مدیر کل برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم تاکید کرد: در واقع برخی رشته‌ها مثل تربیت بدنی و علوم ورزشی رشته‌هایی است که نیازمند حضور و فعالیت دانشجویان در جلسه آزمون است. در چنین مواردی با مراعات پروتکل‌های بهداشتی و موافقت دانشگاه‌ها امتحانات می تواند به صورت حضوری برگزار شود، با این وجود تاکید بر این است که امتحانات به نحوی برگزار شود که حداقل سفر و جابه‌جایی دانشجویان را پی داشته باشد.  از نظر ما حضور دانشجویان در فضای دانشگاه با این‌شرط که پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود منعی ندارد اما جابه‌جایی‌های برون شهری ممکن است خطراتی را برای دانشجویان به همراه داشته باشد و دانشگاه باید بپذیرد اگر بخواهد دانشجویی را از شهرستانی به شهرستان دیگری برای امتحانات حضوری دعوت کند باید راهکاری برای این موضوع بیندیشد و هماهنگی‌هایی را انجام دهد که دانشجویان بتوانند در شهر محل زندگی خود امتحان شان را به شکل حضوری انجام بدهند. ضمن این‌که برخی دانشگاه‌ها مانند پیام نور، علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای به دلیل این‌که گاهی تا صد درصد دانشجویان آنها بومی هستند مشکل سفر برای حضور دانشجویان در امتحانات وجود ندارد.