بیانیه ایکوم و ایکوموس درباره تهدید ترامپ

در پی تهدید ترامپ برای حمله به مراکز فرهنگی ایران دو نهاد ایکوم (شورای بین‌المللی موزه‌ها) و ایکوموس جهانی (شورای بین المللی بناها و اماکن) بیانیه‌ای مشترک منتشر کردند.
متن این بیانیه به شرح زیر است: ایکوم و ایکوموس هرگونه تخریب عمدی میراث فرهنگی را به‌طور مشترک محکوم می‌کنند، در درگیری های مسلحانه و تحولات سیاسی از زمان آغاز هزاره، میراث فرهنگی به طور فزاینده ای مورد هدف قرار گرفته است. همواره میراث‌فرهنگی به منظور تأمین مالی جنگ یا تأثیر بر هویت و اعتماد به نفس دشمنان، غارت یا به عمد نابود شده است.
در بخش دیگر بیانیه آمده است: موزه ها و همچنین اماکن فرهنگی در بسیاری از کشورهای جهان تحت تأثیر قرار می گیرند. شورای بین المللی موزه‌ها (ICOM) و شورای بین المللی بناها و اماکن (ICOMOS) به عنوان نمایندگان جامعه میراث در جهان بسیار نگران این تحول و به ویژه تحولات اخیر هستند.  ایکوم و ایکوموس به همه طرفین درگیری های مسلحانه کنوانسیون لاهه در سال ۱۹۵۴ برای حمایت از اموال فرهنگی در صورت درگیری مسلحانه یادآوری می کنند، در آنجا دولت‌های عضو، موافق هستند که خسارت به میراث‌فرهنگی متعلق به هر قوم و به معنای آسیب رساندن به میراث فرهنگی همه بشریت است، زیرا هرکس سهم خود را در فرهنگ جهان می گذارد. ایالات متحده آمریکا کنوانسیون لاهه را در سال ۲۰۰۹ و ایران در سال ۱۹۵۹ تصویب کرد.  
به گزارش میراث آریا، در این بیانیه آمده است: هر دو کشور همچنین کشورهای عضو کنوانسیون میراث جهانی ۱۹۷۲ هستند که ایالات متحده آمریکا اولین کشوری بود که در سال ۱۹۷۳ تصویب کرد و نقش مهمی در ارتقای آن ایفا کرد. ایران مکان ۲۴ میراث جهانی یونسکو با اهمیت فرهنگی و طبیعی بسیار مهم، نه تنها برای ایرانیان، بلکه بشریت و حافظه جمعی آن است. علاوه بر این، در سال ۲۰۱۷، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ۲۳۴۷ را به اتفاق آرا تصویب کرد که در آن آمده است: هدایت حملات غیرقانونی علیه سایت‌ها و ساختمان‌های اختصاص داده شده به مذهب، آموزش، هنر، علم یا اهداف خیرخواهانه، یا بناهای تاریخی ممکن است تحت شرایط خاص و مطابق با قوانین بین المللی تشکیل شود. یک جنایات جنگی را قانون و عاملان چنین حملاتی را باید محاکمه کنید. 
ایکوم و ایکوموس هرگونه تخریب عمدی میراث فرهنگی را به طور مشترک محکوم می کنند. ما از همه طرف ها می خواهیم که به توافقنامه‌های بین المللی حاکم بر درگیری‌های مسلحانه احترام بگذارند و از میراث فرهنگی جهان در هر کجا که باشند، بدون توجه به عقاید مذهبی یا اهداف سیاسی، محافظت کنند.
در پی توییت تهدیدآمیز دونالد ترامپ و تکرار آن، مهدی حجت رییس کمیته ملی ایکوموس در ایران در نامه‌ای به مدیرکل ایکوموس جهانی و رؤسای کمیته‌های ملی نوشت:‌ «مطلع هستید، اخیراً رئیس جمهور آمریکا در توییتی ایران را تهدید کرده است: «۵۲ نقطۀ ایران را نشانه گرفته‌ایم، برخی با اهمیت بسیار زیاد برای ایران و فرهنگ ایرانی و این هدف‌ها و خود ایران، به سرعت و به سختی مورد حمله قرار خواهند گرفت» اگرچه این تهدید آشکارا خلاف قوانین بین‌المللی و معاهدات یونسکو است، انتشار این توییت و اصرار رئیس جمهور آمریکا بر آن در توییت‌های بعدی خود، توجه و نگرانی جهانی را برانگیخته است.
این گونه اظهارات ناگزیر پیامدهای فاجعه‌باری برای فرهنگ و میراث فرهنگی بشر در پی خواهد داشت، لذا لازم است تمام افراد و نهادهای مسئول موضعی مناسب در قبال آن اتخاذ کنید.»
ترامپ در نخستین توییت خود نوشته بود:‌ «ایران با جسارت زیاد درباره حمله به منافع آمریکا سخن می‌گوید، اگر ایران به هر آمریکایی یا منافع آمریکایی حمله کند، ۵۲ سایت ایران، با ارزش بالا و با اهمیت برای فرهنگ ایران - به نمایندگی از ۵۲ گروگان آمریکایی که سال‌ها پیش توسط ایران گروگان گرفته شدند- هدف قرار می‌گیرند.»
او یک روز بعد تهدید خود را با این جملات تکرار کرد: «آنها مجاز به کشتن مردم ما هستند. آنها مجاز هستند که مردم ما را شکنجه کرده و مورد آزار و اذیت قرار دهند. آنها مجاز به استفاده از بمب‌های کنار جاده‌ای و منفجر کردن مردم ما هستند اما ما اجازه نداریم مراکز فرهنگی آنها را لمس کنیم؟ نه اینطور نمی‌شود!.»
سفیر چین هم پاسخ ترامپ را داد: میراث فرهنگی ایران برای تمام بشریت است
سفیر تام‌الاختیار جمهوری خلق چین در ایران نیز به توییت تهدیدآمیز دونالد ترامپ خطاب به ایران واکنش نشان داد. در توییتی که چانگ هوا سفیر تام‌الاختیار جمهوری خلق چین در ایران منتشر کرده است، با ایجاد آلبوم تصویری از چهار بنای تاریخی ارزشمند ایران در کنار هم، نوشت: «میراث فرهنگی جهانی متعلق به تمام بشریت است.»
او در این پیام خود تصویرهایی از ورودی مسجد امام (ره) در میدان اصفهان، باغ فین و خانه طباطبایی‌ها در کاشان و عمارت عالی‌قاپو در میدان نقش جهان اصفهان را در کنار یکدیگر قرار داده است.
واکنش یونسکو به تهدید ترامپ برای حمله به مراکز فرهنگی ایران
اودری ازوله مدیرکل سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد روز دوشنبه در دیدار با احمد جلالی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد یونسکو نسبت به مواضع ترامپ در مورد حمله به مراکز فرهنگی ایران واکنش نشان داد و حفاظت از دارایی‌های فرهنگی را به آمریکا یادآور شده است.  
موزه ملی ایران در پی توییت ترامپ بیانیه داد/نگرانی همتایان موزه‌های خارجی از تهدید آمریکا
موزه ملی ایران از جامعه جهانی خواست تا در قبال اظهارنظر رییس جمهور امریکا، واکنش لازم را نشان دهند.
در این بیانیه آمده است: «تهدید اخیر دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا (توئیت ساعت ۱۱:۵۲ تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۲۰) مبنی بر هـدف قراردادن ۵۲ مکان در ایران از جمله مکان‌هایی که برای فرهنگ ایرانی بسیار مهم هستند؛ را محکوم می‌کند و آن را نقض آشکار قـانون مـربـوط به قرارداد حـمایت امـوال فرهنگی هنگام جنگ یونسکو مصوب ۱۴ می ۱۹۵۴ در لاهه و پروتکل ۱ کنوانسیون ژنو مـصوب ۱۲ آگوست ۱۹۴۹ می‌داند. بی‌تردید چنین اقدامی در جهت تخریب اموال فرهنگی که بخشی از میراث بشری‌اند، جنایت جنگی محسوب می‌شود و انتظار داریم که جامعه جهانی در قبال آن واکنش لازم را انجام دهد.»
پاسخ اتحادیه‌ موزه‌های آمریکا به تهدید فرهنگی ترامپ
اتحادیه‌ موزه‌های آمریکا، شورای بین‌المللی موزه‌ها و شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی هم به صحبت‌های تهدیدآمیز رییس جمهور آمریکا واکنش نشان دادند و در بیانیه‌هایی جداگانه این تهدید را خلاف کنوانسیون‌های سازمان ملل و یونسکو در حفاظت از آثار تاریخی دانستند.
اتحادیه موزه‌های آمریکا (AAM) هدف قراردادن محوطه‌های فرهنگی با هدف تخریب آنها را محکوم می‌کند؛ ملت ما سابقه‌ای طولانی در حفاظت از منابع فرهنگی به ویژه در کشورهایی دارد که ناآرامی‌های سیاسی و یا درگیری‌های مسلحانه را تجربه می‌کنند. حمله به محوطه‌های فرهنگی در هر جایی از جهان تهدیدی علیه میراث جهانی‌مان و در تعارض با معاهده امضاء شده توسط ایالات متحده آمریکا است که برای محافظت از میراث فرهنگی بشری در کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه، برای حفاظت از اموال فرهنگی در زمان جنگ و همچنین خلاف قطعنامه ۲۳۴۷ شورای امنیت سازمان ملل و کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو در رابطه محافظت از میراث ملی و فرهنگی جهان است.

•