سرانجام انتقال نفت خام از گوره به جاسک؟

طبق پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود بخشی از پروژه انتقال نفت خام از گوره به جاسک، سال آینده و کل طرح در سال ۱۴۰۰ و مطابق برنامه زمانبندی، عملیاتی شود که با عملیاتی شدن این پروژه و انتقال یک میلیون بشکه نفت، امکان ایجاد منطقه آزاد تجاری در این منطقه محروم و در عین‌ حال استراتژیک در جنوب کشور و در کنار آب‌های آزاد و با محوریت صنعت نفت، قوت می‌گیرد.
به‌گزارش ایسنا، جاسک یکی از شهرهای بندری با قدمت و استراتژیک ایران در استان هرمزگان و در جنوب ایران، مقصدی است که نفت گوره برای صادرات از طریق آب‌های آزاد و اقیانوس هند با ۱۰۰۰ کیلومتر خط لوله  ۴۲ اینچ به آنجا منتقل می‌شود. از طریق بندر جاسک می‌توان با مقسط، صحار، سلاله، دبی، ابوظبی، کویت، قطر، چابهار و ... ارتباط داشت.
اما به منظور رونق‌بخشی و توسعه جاسک و سواحل مکران، طرح‌ها و پروژه‌های مختلفی تعریف شده که از میان آن‌ها می‌توان از برنامه‌ریزی برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی انرژی جاسک و تبدیل آن به قطب جدید انرژی در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه)، اجرای پروژه انتقال گاز طبیعی از طریق خط لوله به عمان، ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام و گاز، احداث پالایشگاه، مجتمع پتروشیمی و نیروگاه برق، احداث فرودگاه بین‌المللی جاسک، توسعه حمل و نقل  جاده‌ای و ریلی در امتداد ساحل بندرعباس، جاسک و چابهار، ایجاد شهرک صنعتی ایران و چین در جاسک و  ایجاد منطقه آزاد جاسک، یاد کرد.
آن‌طور که پیش‌بینی شده با توجه به طرح‌ها و پروژه‌های تعریف شده، جاسک در آینده‌ای نزدیک به هاب نفتی ایران بدل می‌شود. بندری که با اجرای پروژه‌های نفتی، امکان انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت خام سنگین از منطقه گوره به جاسک در استان هرمزگان، امکان پهلوگیری کشتی‌های بسیار بزرگ با ظرفیت ۲ میلیون تن و ذخیره سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت خام را پیدا خواهد کرد.
کاهش ریسک صادرات از تنگه هرمز
از سوی دیگر انتقال نفت خام از گوره به جاسک با بیش از ۱.۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، به نوعی تمرکززادیی از پایانه‌های صادراتی و متنوع‌سازی این روند و کاهش ریسک صادرات از تنگه هرمز را در پی دارد؛ ضمن این‌که سبب ایجاد اشتغال در منطقه مکران و توسعه پایدار می‌شود.
برای انتقال یک میلیون بشکه نفت خام سنگین از گوره به جاسک و به منظور جلوگیری از افت فشار، احداث پنج تلمبه‌خانه بین راهی برنامه‌ریزی شده که برای ساخت هر تلمبه خانه ۱۸ ماه زمان لازم است.
به گفته مسوولان، تمام فعالیت‌ها در به ثمر رسیدن طرح ملی و استراتژیک انتقال نفت از گوره به جاسک در همه جبهه‌های کاری با همکاری شرکت های توانمند داخلی انجام می شود. به عنوان نمونه، در ایجاد زنجیره تولید لوله NACE، تبدیل تختال به ورق و سپس لوله که برای نخستین بار اتفاق افتاده است، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت فولاد اکسین خوزستان، لوله سازی اهواز و ایران آروین، لوله سازی ماهشهر و لوله سازی صفا فعالیت می‌کنند.
احداث خطوط ۴۲ اینچ انتقال نفت خام از تلمبه خانه گوره به پایانه جاسک به طول تقریبی ۱۰۰۰ کیلومتر نیز از طرف شش پیمانکار ایرانی بخش خصوصی در حال انجام است که هر گستره به ترتیب شامل ۱۴۸، ۱۵۷، ۱۳۴، ۱۵۷، ۱۶۴ و ۲۳۵ کیلومتر خط لوله است.
مبداء این خط لوله منطقه گوره از توابع شهرستان گناوه استان بوشهر است که پس از عبور از استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان از ۶۰ کیلومتری غرب شهر جاسک به ترمینال و تأسیسات دریایی صادرات و واردات که احداث آن برنامه ریزی شده است، متصل می‌شود. در محل اراضی غرب جاسک نیز احداث دو پالایشگاه و سه مجتمع پتروشیمی در دستور کار است که از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی انجام می شود.
احداث مخازن ذخیره‌سازی نفت خام نیز از سوی یک پیمانکار داخلی در حال انجام است. این پروژه در چارچوب B.O.T انجام شود؛ به این گونه که سرمایه گذار برای طرح انتخاب و پس از احداث آن در طول یک دوره سه ساله، به مدت ۱۵ سال این مخازن به شرکت ملی نفت ایران اجاره داده شود. مالکیت مخازن پس از ۱۵ سال بدون هزینه به شرکت ملی نفت ایران منتقل می شود.
ساخت و تأمین۵۰ الکتروموتور غول‌آسا و بزرگ به دست سازندگان ایرانی نیز رکورد جدیدی که در اجرای این طرح ملی به ثبت می‌رسد و به گفته وزیر نفت، افزون بر ساخت، کار بهره‌برداری از آن را به مدت پنج سال نیز به عهده شرکت‌های ایرانی است تا تضمینی برای کیفیت تولید این الکتروموتورها باشد. پیش‌بینی می‌شود با هدف تشویق شرکت‌های سازنده تجهیزات داخلی در حوزه‌های مختلف، این سیاست جدید یعنی مدیریت بهره‌برداری از تجهیزات به مدت محدود به سازندگان تجهیزات تسری پیدا کند.
اعتماد به سازندگان داخلی قوت گرفت
در این رابطه، تورج دهقانی - مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت - نیز اعلام کرده که براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در طرح انتقال نفت خام از گوره به جاسک که فاز اول آن باید تا ۱۸ ماه آینده به بهره‌برداری برسد، روزانه یک میلیون بشکه نفت خام از شرق هرمز، نفت ارسال و ذخیره‌سازی می‌شود و لازم است برای اجرای این طرح تمامی اجزا هماهنگ باشند.
وی با بیان این‌که با بهره‌برداری از این طرح نفت خام تولیدی در کشور از گوره به جاسک در شرق تنگه هرمز توسط ۱۰۰۰ کیلومتر لوله ۴۲ اینچ و پنج ایستگاه تقویت فشار منتقل می‌شود، اظهار کرد: برای این منظور ۱۰ میلیون بشکه تاسیسات ذخیره‌سازی ساخته می‌شود و در بخش دریا احداث اسکله و خط لوله دریایی و گوی شناور برای بارگیری نیز در حال پیگیری است.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت، سرمایه لازم برای اجرای این طرح را ۱.۸ میلیارد دلار ارزی و ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار ریالی دانست و افزود: به دلیل تحریم‌ها تامین لوله از خارج با مشکل مواجه شد اما با تلاش متخصصان داخلی این نگرانی برطرف شده و اکنون شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه هستیم.
دهقانی با تاکید بر این مساله که اکنون تمام فعالیت‌های اجرایی در تمام نقاط طرح آغاز شده و در ۵۰ جبهه کاری مشغول به فعالیت هستند، ادامه داد: با توجه به این‌که طرح انتقال نفت خام از گوره به جاسک طرحی استراتژیک است، لازم است که این طرح در زمان مشخص به پایان برسد.
وی با بیان این‌که در این طرح به سازندگان داخلی اعتماد کرده‌ایم و امیدواریم پاسخ این اعتماد را دریافت کنیم، گفت: برای اولین‌بار برای تامین الکتروپمپ‌های ۲.۵ مگاواتی از ظرفیت داخلی استفاده شده است.