چرا موزه ها گران شدند؟

از فردا بهای ورودی موزه‌ها، کاخ‌ها و آثار تاریخی برای بازدیدکنندگان ایرانی حداکثر پنج‌هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر ۵۰ هزار تومان می‌شود. معاون گردشگری درباره این افزایش بها می‌گوید: معاونت میراث فرهنگی نظر نهایی معاونت گردشگری را درباره بهای وردی موزه‌ها و سایت‌های تاریخی دریافت نکرد. آن‌چه در دولت تصویب شده پیشنهاد معاونت میراث فرهنگی و اداره کل موزه‌ها بوده است.
به گزارش ایسنا، هیات وزیران در ۲۳ تیرماه تصویب کرد: ورودیه موزه‌های ملی، منطقه‌ای، کاخ‌موزه‌ها و آثار تاریخی (غیرمنقول) ثبت جهانی و شاخص برای بازدیدکنندگان داخلی حداکثر به مبلغ ۵۰ هزار ریال (۵.۰۰۰ تومان) و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به مبلغ یک میلیون ریال (۱۰۰.۰۰۰ تومان) و ورودیه موزه‌های محلی، استانی و سایر آثار تاریخی - فرهنگی (غیرمنقول) برای بازدیدکنندگان داخلی حداکثر به ۴۰ هزار ریال (۴.۰۰۰ تومان) و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به ۵۰۰ هزار ریال (۵۰.۰۰۰تومان) افزایش می‌یابد.

نرخ جدید موزه‌ها

ورودیه موزه‌ها و اماکن فرهنگی طبق این تصویب‌نامه که از سوی اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابلاغ شده، به سه درجه تقسیم شده که بر این اساس بهای ورودی محوطه‌های جهانی و ملی برای ایرانی‌ها پنج‌هزار تومان و برای خارجی‌ها ۵۰ هزار تومان، ورودیه موزه‌های منطقه‌ای و استانی برای ایرانی‌ها چهارهزار تومان و برای خارجی‌ها ۳۰ هزار تومان و  ورودی موزه‌های محلی برای ایرانی‌ها سه‌هزار تومان و برای خارجی‌ها ۲۰ هزار تومان نرخ‌گذاری شده است.

بنابراین بهای بازدید از مجموعه جهانی «تخت جمشید» که شامل محوطه و موزه می‌شود برای ایرانی‌ها ۱۰ هزار تومان و برای خارجی‌ها ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده است.

نرخ بلیت مجموعه جهانی «چغازنبیل» در استان خوزستان از سه‌هزار تومان برای ایرانی‌ها به پنج‌هزار تومان و برای خارجی‌ها از ۲۰ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان افزایش یافته است.

همچنین بازدید از مجموعه جهانی «کاخ گلستان» در تهران برای ایرانی‌ها مجموعا ۳۵۰ هزار تومان و برای خارجی‌ها دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان هزینه برمی‌دارد. معمولا بازدید از این مجموعه به محوطه و بخش اصلی کاخ محدود می‌شود که مجموع هزینه آن برای ایرانی‌ها ۱۴ هزار تومان و برای خارجی‌ها ۱۰۰ هزار تومان تمام می‌شود.

مجموعه موزه ملی که موزه مادر ایران محسوب می‌شود و شامل سه بخش موزه دوران اسلامی، ایران‌ باستان و پیش از تاریخ است، براساس این تصویب‌نامه بهای بازدید از آن برای ایرانی‌ها ۱۳ هزار تومان و برای خارجی‌ها ۱۱۰ هزار تومان تعیین شده است.

بهای بازدید از مجموعه میدان «نقش جهان» اصفهان نیز که شامل مسجد شیخ‌لطف‌الله، مسجد امام و عالی قاپو می‌شود مجموعا برای ایرانی‌ها ۱۵ هزار تومان و برای خارجی‌ها ۱۵۰ هزار تومان شده است. ورودیه هر یک از این مجموعه‌ها به ترتیب برای ایرانی‌ها و خارجی‌ها پنج‌هزار و ۵۰ هزار تومان است.

جزئیات بهای ورودی سایر محوطه‌های تاریخی از این‌جا قابل دسترس است.

محمدرضا کارگر ـ مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در واکنش به اعتراض‌هایی که نسبت به افزایش نرخ بلیت موزه‌ها، کاخ‌ها و سایت‌های تاریخی شده، گفته است: آخرین افزایش بهای موزه‌ها مربوط به سال ۹۴ بوده و امسال نیز حداقل افزایش قیمت اتفاق افتاده است.

به گفته او، قانون اجازه داده تا براساس تورم سالانه و نرخ دلار، هر سه سال یک بار، قیمت ورودی موزه‌ها بازبینی شود، بر این اساس طرحی تنظیم و برای تصویب به هیات دولت فرستاده شد.

ولی تیموری ـ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در این‌باره به ایسنا گفت: کلیت موضوع افزایش ورودیه موزه‌ها، مصوبه دولت است. این پیشنهاد از سوی معاون میراث فرهنگی و مدیرکل موزه‌ها به دولت فرستاده شد. البته یک دور با آن‌ها صحبت کردیم که درباره مبالغ تعیین‌شده و افزایش درنظر گرفته‌شده به توافق نرسیدیم. قرار بود جلسه دیگری داشته باشیم اما بعد از مدتی شنیدیم آن پیشنهاد در دولت تصویب شده است. متاسفانه با وجود تاکید آقای مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گرشگری و صنایع دستی ـ، معاونت میراث فرهنگی نظر نهایی معاونت گردشگری را درباره بهای وردی موزه‌ها و سایت‌های تارخی دریافت نکرد.

او ادامه داد: این ورودیه‌ها درآمدی برای سایت‌ها، موزه‌ها و کاخ‌های تاریخی است و از این حیث نظری درباره افزایش بهای بازدید از آن‌ها نداریم. توجیه دوستان میراث فرهنگی نیز بر این بود که اگر بهای ورودی موزه‌ها و سایت‌ها با نرخ ارز محاسبه شود مبلغ به ۵ یا ۱۰ دلار می‌رسد، بنابراین ضرورتی ندارد یارانه‌ای که به شهروندان ایرانی تعلق می‌گیرد به خارجی‌ها نیز داده شود.

تیموری بیان کرد: روی کلیت موضوع، تفسیرها معقول است. نباید ارزش سایت‌های تاریخی و جهانی ایران را پایین آورد.  

او همچنین گفت: اگر این قیمت‌ها غیرمعقول افزایش یافته باشد و بازدید گردشگران خارجی از این محوطه‌ها کم شود، قطعا تصمیم‌گیران متوجه خواهند شد که افزایش بهای ورودی موزه‌ها و سایت‌ها چگونه باید اتفاق بیافتد و بر اساس چه استانداردی باید باشد. الکترونیکی شدن بلیت‌ها این اجازه را می‌دهد که رفتار مشتری و گردشگر قابل تحلیل باشد.

معاون گردشگری درباره زمان اجرای این مصوبه از اول آبان‌ماه که با فصل توریستی ایران و پیک ورود گردشگران خارجی همزمان شده و همین مساله اعتراض راهنمایان و تورگردانان را برانگیخته است، بیان کرد: معاونت میراث فرهنگی و اداره کل موزه‌ها مایل بودند از شهریورماه این مصوبه را اجرا کنند که معاونت گردشگری مانع از ابلاغ زودهنگام آن شد. تقاضای ما این بود که زمان ابلاغ و اجرای این مصوبه با فصل توریستی کشور تداخل نداشته باشد، برای همین اجرای آن را تا آبان‌ماه به تعویق انداختند.

او در پاسخ به اعتراض‌هایی که به زمان اجرای این مصوبه وارد شده است، اظهار کرد: معمولا شرایط خاص در توافق‌های گردشگری درنظر گرفته می‌شود و مقرراتی اضافه می‌شود که بر آن اساس اگر شرایطی پیش آمد و نرخ‌ها با افزایش مواجه شد، گردشگر مابه‌التفاوت آن را بپردازد، این مقررات قبل از سفر به اطلاع گردشگر و آژانس خارجی می‌رسد. بنابراین آژانس‌های ایرانی از ابلاغ چنین مصوبه‌ای و افزایش بهای ورودی موزه‌ها متضرر نمی‌شوند.

وی اضافه کرد: هرچند اگر دلایل منطقی برای تغییر زمان ابلاغ این مصوبه وجود داشته باشد، می‌توانیم پیگیری کنیم. این قابلیت وجود دارد.

موزه‌ها گران شدند اما وضعیت توالت‌ها، تجهیزات و دستمزد کارگران چه می‌شود؟

در تصویب‌نامه هیات وزیران، بالا رفتن هزینه نگهداری، مرمت و تجهیز موزه‌ها و بناهای تاریخی در سال‌های اخیر، علت افزایش قیمت ورودی موزه‌ها اعلام شده است. درحالی که سال ۱۳۹۱ وقتی به این بهانه موزه‌ها و محوطه‌ها گران شدند، تغییرات محسوسی در تجهیز آن‌ها اتفاق نیافتاد، به طوری که حتی یافتن یک بروشور به زبان فارسی در این موزه‌ها و محوطه‌ها گاه غیرممکن می‌شود. وضعیت امکانات رفاهی و بهداشتی در برخی از محوطه‌های جهانی جای بحث دارد، با توجه به این‌که بیشتر توریست‌های خارجی در ایران کهنسال هستند، ولی این اماکن با نیاز بازدیدکننده همسان‌سازی نشده‌اند، افراد ناتوان جسمی نیز از این حیث مجزا نیستند. سرویس‌های بهداشتی در بیشتر این اماکن همواره مورد نقد بوده‌ است. از سوی دیگر با وجود افزایش بهای ورودی‌ها، اما پرداخت به‌موقع دستمزد و حقوق کارگران و کارشناسان فعال در محوطه‌های باستانی که درحال مرمت و نگهداری آثار هستند همواره با چالش مواجه است.

ولی تیموری ـ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ درباره انتقال و پیگیری اعتراض‌های گردشگران و بازدیدکنندگان موزه‌ها درباره کمبود تجهیزات و امکانات در این اماکن، گفت: منبع درآمد موزه‌ها و سایت‌های تاریخی مشخص است. اولویت‌ها برای هزینه‌کرد و توسعه و تجهیز هم مشخص است. در نتیجه  از این منبع درآمدی، مصرف دیگری نمی‌توانند داشته باشند و درامد حاصل‌شده عملا باید صرف تجهیز، توسعه و نگهداری موزه‌ها شود. غیرممکن است از این پول‌ها سهمی به موزه‌ها و محوطه‌ها نرسد.

او در ادامه بیان کرد: اگر در موزه‌ها نقایصی گزارش شود و به دست ما برسد، برای معاون میراث فرهنگی می‌فرستیم و پیگیری می‌کنیم اما در شکل کلی از منظر گردشگری باید روی محوطه‌ها و موزه‌ها بیشتر کار شود. اتفاقا اخیرا بحثی در جهان مطرح شده درباره توسعه گردشگری سایت‌های تاریخی که مطالعات متمرکزی نیز روی آن‌ها آغاز شده است و چندین سمینار درباره آن‌ها برگزار شده است تا مدیریت گردشگری در سایت‌های تاریخی و موزه‌ها ارتقا یابد. توصیه‌هایی شده که اتفاقا در سایت‌های تاریخی ایران کمتر به آن‌ها پرداخته شده و جای کار بیشتری وجود دارد. به دنبال این هستیم که به سایت‌ها و محوطه‌های تارخی صرفا نگاه مرمت و حفاظت نشود و برای گردشگر هم امکانات بازدید فراهم شود.