احتمال شیوع آنفولانزا با بازگشت زائران اربعین

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: امسال هنوز شاهد طغیان آنفلوآنزا در کشور نبودیم و طغیان احتمالی این بیماری در کشور زمانی شروع می‌شود که زائران از عراق بازمی‌گردند؛ زیرا در چند سال اخیر نیز شاهد این مساله بوده‌ایم.
به گزارش ایرنا محمد مهدی گویا روز دوشنبه در سمپوزیوم کشوری آنفلوآنزا درباره همه گیری جهانی این بیماری افزود: در وزارت بهداشت در حال تهیه برنامه استقرار واکسیناسیون در حوزه آنفلوآنزا با همکاری یک تیم متخصص و کارشناس هستیم. سازمان جهانی بهداشت به همه کشورها تاکید کرده که پاندمی (همه گیری جهانی) آنفلوآنزا در آینده نه چندان دور رخ خواهد داد. آنفلوآنزا یک بیماری پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی است و نمی‌توان تفاوت‌ها و تشابه‌های هر فصل آنفلوآنزا را با فصل قبل از آن سنجید مگر اینکه فصل به اتمام برسد.

وی بیان کرد: سال ۲۰۰۹ آخرین پاندمی آنفلوآنزا رخ داد. در آن زمان همه تصور می‌کردند که پاندمی ۲۰۰۹ همچون پاندمی مرگبار سال ۱۹۱۸ که حدود ۱۰۰ میلیون کشته در جهان بر جای گذاشت یا پاندمی‌های ۱۹۵۷ و ۱۹۶۸ مرگبار خواهد بود، اما پاندمی سال ۲۰۰۹ به آن شدتی که تصور می‌شد نبود و همین موضوع انتقادات زیادی را در جهان برانگیخت و برخی عنوان کردند که پروپاگاندای صورت گرفته در مورد پاندمی آنفلوآنزا بیش از حد بزرگ بوده، در حالی که پاندمی آنفلوآنزا سال ۲۰۰۹ آن‌قدر خفیف بود که حتی برخی اسم پاندمی را هم از سوی آن برداشتند.

گویا ادامه داد: بر اساس تجزیه و تحلیل کارشناسان سازمان جهانی بهداشت پاندمی سال ۲۰۰۹ اگرچه خفیف بود، اما غیرقابل پیش‌بینی هم بود. همیشه این بدبینی بین صاحب‌نظران و به خصوص پزشکان بوده که آیا نگرانی درباره پاندمی آنفلوآنزا درست است یا خیر. پاسخ آن است که پاندمی آنفلوآنزا در هر شکل خطرناک است و می‌تواند خسارت‌های سنگینی را به جامعه تحمیل کند. در یک فصل معمولی آنفلوآنزا، حدود ۲۰ درصد مردم مبتلا به آنفلوآنزا می‌شوند که در شرایط پاندمی این رقم بسیار بیشتر خواهد بود و این یعنی بخش زیادی از مردم یک جامعه در معرض آنفلوآنزا قرار می‌گیرند که این وضعیت به خودی خود خطرناک است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: سازمان جهانی بهداشت به همه کشورها اعلام کرده که باید خودشان را برای مواجهه دوباره با پاندمی آنفلوآنزا آماده کنند و این پاندمی حتما رخ خواهد داد. به نظر می‌رسد این بار پاندمی آنفلوآنزا حتی زودتر از دوره قبل رخ دهد و شرایط ویروس آنفلوآنزا چنین موضوعی را نشان می‌دهد. انتظار می‌رود کشورهای جهان نیز این بار آماده‌تر از گذشته باشند، البته این نگرانی هم وجود دارد که برخی کشورها به دلیل خفیف بودن پاندمی سال ۲۰۰۹ بیماری آنفلوآنزا را دست‌کم گرفته باشند و برای مقابله با آن برنامه‌ریزی نکرده باشند. با این حال انتظار می‌رود پاندمی بعدی آنفلوآنزا با شدت بیشتری رخ دهد و میزان بستری و مرگ و میر ناشی از آن نیز بیشتر باشد. به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت از کشورها خواسته تا خودشان را آماده کنند و برنامه ملی پیشگیری خود را در زمینه آنفلوآنزا اعلام کنند. در این برنامه باید به وضوح اعلام شود که چه تعداد از مردم احتملا مبتلا به آنفلوآنزا خواهند شد، چه تعداد بستری خواهند شد و چه تعداد احتمالا جان خود را از دست خواهند داد.

گویا ادامه داد: مجبوریم که تنها با یک یا دو دارو به جنگ ویروسی با پیچیدگی زیاد برویم و بنابراین کوچکترین اشتباه در تصمیم‌گیری پیامدهای سنگینی در پی خواهد داشت. به هر شکلی که نگاه کنیم تامین واکسن آنفلوآنزا برای همه افراد واجد شرایط با توجه به محدودیت منابع مالی، تقریبا امکان‌پذیر نیست و به ویژه اگر پاندمی آنفلوآنزا به صورت انفجاری و غافلگیرکننده رخ دهد، حتی شرکت‌های واکسن‌سازی هم توانایی تامین واکسن برای همه افراد را نخواهند داشت. به همین دلیل از کشورهای جهان انتظار می‌رود برنامه واکسیناسیون آنفلوآنزای خود را به شکل دقیق تدوین و اجرایی کنند.

وی بیان کرد: در برنامه واکسیناسیون باید به طور دقیق مشخص شود که اگر پاندمی رخ دهد چه کسانی در اولویت دریافت واکسن قرار خواهند داشت و چه کسانی نیاز به زدن واکسن ندارند. همچنین زمان واکسیناسیون چه موقع خواهد بود. اکثر کشورهای پیشرفته جهان این برنامه را تهیه کرده‌اند و اگر این برنامه تهیه شود آمادگی بیشتری برای مقابله با پاندمی آنفلوآنزا وجود خواهد داشت.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: برای افرادی که به مراسم اربعین رفته‌اند و در حال بازگشت هستند، یک نظام مراقبت داریم و به صورت سندرومیک بیماری‌های آنها را ثبت کنیم. بین ۳۶ تا ۴۰ درصد کسانی که تاکنون به عراق عزیمت کرده‌اند و دچار بیماری شده‌اند، بیماری آنها با سندرم تنفسی بوده است. بنابراین باید منتظر باشیم که با بازگشت زائران، آنها مبتلا به بیماری تنفسی و از جمله آنفلوآنزا باشند.

وی افزود: مطالعه امسال ما تاکنون مواردی که تشخیص قطعی داده شده، H۱N۱  بوده و این انتظار را هم داشتیم چون سال قبل اکثر موارد H۳N۲ بود و موارد H۱N۱   کم بود، این انتظار را داشتیم که احتمالا امسال اولین موج آنفلوآنزا در کشور از نوع H۱N۱  باشد. این نوع آنفلوآنزا قدری شدیدتر از نوع H۳N۲ است و بنابراین انتظار داریم موارد آنفلوآنزا در کشور امسال نسبت به سال قبل در مجموع شدیدتر باشد.

گویا اظهار داشت: از پزشکان انتظار داریم با دقت نظر خاصی به مساله واکسیناسیون برای گروه‌های واجد شرایط توجه کنند و آنها را در اولویت قرار دهند. در عین حال باید در مصرف دارو نیز نهایت دقت به عمل بیاید. تلاش کردیم که این دارو فقط توسط متخصصان تجویز شود. البته مقاومت‌های زیادی هم وجود دارد و بسیاری با تفکر ما مخالف هستند و می‌گویند داروی آنفلوآنزا باید در همه جا در دسترس مصرف باشد، اما باید اذعان کرد که پیامدهای مصرف بی‌رویه این دارو موضوع ساده‌ای نیست که بتوان با ساده‌انگاری از کنار آن گذشت، به همین دلیل با تصمیم کمیته فنی کشوری این محدودیت‌ها لحاظ شده است.