رویارویی ترامپ با کنگره با ابزار وتو

«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا برای نخستین بار از هنگام روی کار آمدنش، از حق وتوی روسای این کشور برای مخالفت با مصوبه کنگره در باره لغو وضعیت فوق العاده به بهانه ساخت دیوارمرزی، استفاده کرد.
به گزارش روز شنبه ایرنا به نقل از رسانه های آمریکایی؛ ترامپ روز گذشته (جمعه) گفت: کنگره از آزادی عمل برای تصویب قطعنامه برخوردار است و من وظیفه دارم آن را وتو کنم.
تارنمای رادیو عمومی ملی (ان پی آر) آمریکا در این زمینه نوشت: به نظر نمی رسد منتقدان ترامپ در کنگره از رای کافی برای باطل کردن وتوی ترامپ برخوردار باشند.
بر اساس قوانین آمریکا، هنگامی که رئیس جمهوری، مصوبه کنگره را وتو می کند به رای دو سوم اعضای دو مجلس برای ابطال وتوی وی، نیاز هست.
ان پی آر افزود: با توجه به وتوی ترامپ، دولت او می تواند به هزینه کردن میلیاردها دلار دیگر برای ساخت موانع و دیوار مرزی اختصاص دهد و تا زمانی که دادگاه ها در این زمینه مداخله نکرده باشند، به این روند ادامه دهد.
ترامپ روز پنجشنبه دقایقی بعد از صدور مصوبه سنا با آرای 59 در مقابل 41 در مخالفت با اعلام وضعیت فوق العاده، پیام خود را درباره پافشاری برای ساخت دیوار منتشر و با قدردانی از سناتورهای جمهوریخواهی که به لغو وضعیت فوق العاده رای منفی داده بودند، در توئیتی نوشت: وقتی به ایالت های خود بازگردید، مردم شما را بیش از پیش دوست خواهند داشت.
ترامپ ماه گذشته (فوریه) به دنبال مجوز کنگره برای اختصاص تنها یک میلیارد و 300 میلیون دلار برای ساخت دیوار، با امضای فرمانی وضعیت فوق العاده ملی اعلام کرد. اعلام وضعیت فوق العاده به او که خواستار اختصاص پنج میلیارد و 700 میلیون دلار برای ساخت این دیوار است، اجازه می دهد تا از برخی منابع مالی که از جمله برای تجهیز و بهبود نظامی اختصاص یافته است، برای ساخت دیوار استفاده کند.
سناتورهای جمهوریخواهِ موافق لغو وضعیت فوق العاده گفته اند که با این اقدام قصد دارند نظارت کنگره را بر نحوه هزینه کردن دولت، حفظ کنند.
سناتور «لامر الکساندر» از ایالت تنسی گفت: این اولین بار است که رئیس جمهوری مبالغی را از کنگره درخواست و کنگره با آن مخالفت کرد. رئیس جمهوری سپس طبق قانون 1976 وضع فوق العاده اعلان کرد و اصرار دارد که «در هرصورت می خواهد این مبلغ را هزینه کند.» وی اقدام کنگره را به «جنگ با پادشاه در انقلاب آمریکا» تشبیه کرد.
این سناتور گفته است که اهداف ترامپ را در ساخت دیوار برای (به اصطلاح) ایجاد امنیت مرزی قبول دارد، اما هشدار داد که اجازه دادن به رئیس جمهوری برای برداشت و انتقال وجوه از منابعی دیگر بدون مجوز کنگره، الگوی خطرناکی ایجاد می کند.
«نانسی پلوسی» رئیس دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت کالیفرنیا بلافاصله بعد از وتوی ترامپ گفت: مجلس نمایندگان آمریکا قصد دارد این وتو را باطل کند. «جمهوریخواهان باید بین ظاهرسازی حزبی و سوگندشان برای حمایت و دفاع از قانون اساسی، یکی را انتخاب کنند.»
منتقدان ساخت دیوار می گویند: این اقدام تاثیر اندکی در جلوگیری از ورود غیرقانونی مهاجران خواهد داشت. دیوار مرزی با چالش های قانونی مختلفی مواجه است و به رغم وتوی ترامپ، آرای مجالس نمایندگان و سنای آمریکا در مخالفت با وضعیت فوق العاده، می تواند در تصمیم دادگاه ها موثر باشد.
انتظار می رود مجلس نمایندگان آمریکا اواخرماه جاری میلادی (مارس) و بعد از پایان تعطیلات یک هفته ای فصل بهار، برای لغو وتوی ترامپ تلاش کنند.
یکی از گزینه های دمکرات ها که امیدوارند حمایت تعداد بیشتری از جمهوریخواهان را برای ابطال وتوی رئیس جمهور جلب کنند، طرح چنین استدلالی است که حمایت از ساخت دیوار به معنای خارج کردن منابع مالی از ایالت ها و حوزه های انتخابیه آنهاست.

**سابقه وتوی روسای جمهوری آمریکا
ترامپ روز جمعه با برگزاری مراسمی در کاخ سفید، مصوبه کنگره را وتو کرد. هر چند این اقدام به ندرت از سوی روسای جمهوری صورت می گیرد، اما بیسابقه نیست.
«باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا در سال 2015 مراسمی را به منظور وتوی مصوبه سیاست دفاعی برگزار کرد. «بیل کلینتون» رئیس جمهور اسبق این کشور نیز در زمینه مصوبه کاهش بودجه سال 1995چنین مراسمی را برپا نمود. او همچنین در سال 1996 طرحی را که خواستار محدود کردن سقط جنین دیرهنگام بود و نیز طرح کاهش مالیات جمهوریخواهان را در سال 1999 وتو کرد.
به طور کلی اوباما و جورج بوش در طول 2 دوره ریاست جمهوری خود، 12 بار، کلینتون 37 بار و جرج هربرت دابلیو بوش 44 بار از حق وتو، استفاده کرده اند. رونالد ریگان رئیس جمهوری اسبق آمریکا نیز 78 بار مصوبات کنگره را وتو کرد.
«فرانکلین روزولت» رئیس جمهوری دمکرات آمریکا، رکود وتوی مصوبات کنگره را شکسته است. او در سه دوره ریاست جمهوری اش 653 بار این حق را به کار برد. تا پیش از ریاست جمهوری روزولت که در چهار دوره پیاپی این عنوان را به دست آورد، محدودیتی برای دوره‌های ریاست جمهوری در آمریکا وجود نداشت. اما بعد از درگذشت وی در سال 1945 و در حالی که هنوز رئیس‌جمهور بود، اصلاحیه بیست و دوم قانون اساسی آمریکا به تصویب رسید که طبق آن هیچ فردی حق ندارد بیش از دو دوره (جمعاً 8 سال) رئیس‌جمهوری آمریکا باشد.
اما «آندرو جانسون» دیگر رئیس جمهوری اسبق آمریکا، رکود شکسته شدن وتوهایش را دارد، زیرا کنگره که عمدتا در موضع مخالف دولت وقت قرارداشت، 15 وتوی او را لغو کرد.
این اولین بار نیست که ترامپ در مقابل کنگره قرار می گیرد و پیش تر نیز در موضوع قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار مشهور عرب و روابط با ریاض، در موضع مخالف نهاد قانون گذاری کشورش قرار گرفت.
اختلاف ترامپ با دمکرات های کنگره آمریکا بر سر بودجه ساخت دیوار مرزی، 22 دسامبر سال گذشته میلادی ( اول دی ماه) با پایان مهلت تصویب بودجه به اوج رسید و او با خودداری از امضای مصوبه کنگره، بخش هایی از دولت فدرال را به طولانی ترین دوره تعطیلی در این کشور فرو برد. با وجود آنکه رئیس جمهوری آمریکا در نهایت پس از گذشت 35 روز، بازگشایی دولت را پذیرفت، اما تهدید کرد در صورت تائید نشدن بودجه مورد درخواستش، با امتناع از امضای قانون بودجه، تعطیلی دیگری را برای دولت فدرال رقم خواهد زد.
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی سال 2016 وعده داده بود با پول مکزیک در امتداد مرز جنوبی با این کشور، دیواری برای جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی بنا خواهد کرد. اما مکزیکوسیتی تامین هزینه احداث این دیوار را رد کرده است.