برای حفظ خانه‌ی نیما چه کرده‌اید؟

یک عضو هیئت راهبردی موزه نیما در یوش می‌گوید: نگرانی های اجتماعی و فرهنگی برای حفظ آثار و خانه‌های تاریخی در ایران، به دردی مدام تبدیل شده است که بیش از مسئولان، توسط دوستداران میراث فرهنگی کشور مطرح و پیگیری می‌شود.
محمد عظیمی، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: چگونه می‌شود با شعار توسعه صنعت گردشگری به زیرساخت های میراث فرهنگی و طبیعی بی‌توجه بود. گردشگر باید در کجا گردش کند؟ نشانه‌های گردشگری فرهنگی در پایتخت کجاست؟ با سابقه‌ی کهنی که در حوزه شعر و ادب فارسی داریم، کدام موزه معرف تاریخ فرهنگی ماست؟ پرونده خرید و حفظ خانه ی نیما در چه زمانی بسته می‌شود؟ چقدر باید اهمیت خرید خانه نیما و سیر سرنوشت مامن پدر شعر نوین ایران را برای مسئولان بازخوانی کنیم؟ باید چه کاری کرد؟
نماینده انجمن های دوستداران میراث فرهنگی مازندران در ادامه درباره‌ی وضعیت خانه‌ی نیما می‌گوید: «نیما یوشیج»، بنیانگذار شعر نوین ایران در سال ۱۳۲۷ در خانه‌ی نیمه کاره‌اش ساکن می‌شود. این خانه در زمان ساخت، خارج از شهر تهران قرار داشت و امروز در محله تجریش، خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی (فردوسی)، کوچه رهبری قرار دارد. خانه با زیربنایی به مساحت ۱۸۰ مترمربع و عرصه ۶۸۰ مترمربع، معماری متداول منطقه شمیران و با سقف شیروانی ساخته شد و ایوان آن هشت ستون مدور و چهار اتاق تودرتو دارد. همسر نیما برای تامین هزینه‌ی ساخت خانه، وامی از بانک ملی گرفت، اسناد مربوط به زمین به نام «عالیه جهانگیر» ثبت شده بود. از سال ۱۳۳۱ جلال آل احمد زمینی در مجاورت خانه نیما خرید تا خانه‌اش را در همسایگی نیما بنا کند. آن خانه امروز به موزه تبدیل شده است.  نیما در سال ۱۳۳۸ درگذشت و پس از درگذشت همسرش در سال ۱۳۴۳ نیز، خانه خالی از سکنه شد.
نقش سیمین دانشور در ثبت ملی خانه نیما
او ادامه می‌دهد: شراگیم یوشیج (تنها فرزند نیما) می‌گوید که خانه را سال ۱۳۴۵  به مبلغ نود هزار تومان به سرهنگ بازنشسته‌ای به نام «شریفی‌نیا» فروخته است. در سال ۱۳۸۰ مالک این خانه قصد تخریب بنا و ایجاد ساختمانی دیگر داشت که با پیگیری سیمین دانشور، همسر جلال آل احمد و همراهی دوستداران نیما توسط سازمان میراث فرهنگی وقت در ۱۷ آذر ۸۰ به شماره ۴۶۰۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
عظیمی تاکید می‌کند:‌ اقدام نکردن سازمان میراث فرهنگی نسبت به حفظ و تملک اموال فرهنگی ثبت شده در آثار ملی باعث شده تا بسیاری از خانه‌های تاریخی توسط مالکان خصوصی به روش‌های مختلف تخریب شده و با از بین رفتن بنا و آثار ارزشمند، از ثبت خارج و در جهت کاربری مسکونی و تجاری به کار گرفته شود.
او با بیان این‌که مالک خانه‌ی نیما هم به علت همین بی‌مسئولیتی متولیان فرهنگی و ایجاد ارزش افزوده‌ی اقتصادی در گذر زمان، اقدام به طرح شکایتی در دیوان عدالت اداری کرد و با ادعای نبودن نام نیما در اسناد مالکیت این مکان، در ان زمان خواستار خروج این خانه از فهرست آثار ملی شد، اظهار می‌کند: متاسفانه ارائه ندادن اسناد  کافی توسط سازمان میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری باعث شد تا حکم به خروج خانه نیما از فهرست آثار ملی داده شود.
این عضو هیئت راهبردی موزه نیما در یوش، با اشاره به این‌که به دنبال اعلام این حکم، همه‌ی اسناد مکتوب و عکس‌هایی که نشان از حضور و مالکیت نیمایوشیج در این مکان داشت، به مراجع ذیربط تحویل داده و خواستار بازگشت خانه نیما در فهرست آثار ملی شده است، تا شاید با پیگیری مداوم نسبت به خرید خانه توسط سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تهران بتوان اقدام کرد، بیان می‌کند: ضرورت حفظ خانه نیما و اسناد مربوط به آن، در نامه‌هایی به رئیس قوه قضائیه، رئیس دیوان عدالت اداری، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، پروانه سلحشوری - نماینده مردم تهران و عضو ناظر مجلس در شورای عالی میراث فرهنگی- ، علی اصغر مونسان - رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور-، محمدعلی نجفی - شهردار وقت تهران -،  حبیب اله تاجیک اسماعیلی - شهردار منطقه یک -،  رئیس و  اعضای شورای شهر تهران -،فرهاد نظری، مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی – و رجبعلی خسروآبادی - مشاور رئیس سازمان و مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران و معاون میراث فرهنگی این اداره کل داده است، اظهار می‌کند: با تغییر مدیریت میراث فرهنگی استان تهران، نیز مدیرکل جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و رحمان زاده مدیر وقت شرکت توسعه فرهنگی شهرداری تهران، قول به پیگیری و خرید خانه ی نیما دادند.
عظیمی با اشاره به درخواست تعداد زیادی از هنرمندان، شاعران، مترجمان، نویسندگان، فرهنگیان و اهالی موسیقی  برای خرید و حفظ این خانه‌ی تاریخی با جمع آوری بیش از سه هزار امضا در رسانه‌های جمعی، بیان کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با ۴۶ امضا از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستند تا در مورد علت تعلل در نگهداری از خانه نیما یوشیج با وجود ثبت آن در فهرست آثار ملی و توضیح اقدامات انجام شده برای جلوگیری از تخریب این آثر ملی، پاسخگو باشند،  همچنین مجمع نمایندگان استان مازندران در مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور خواستار خرید این خانه و جلوگیری از تخریب آن شدند.
این فعال میراث فرهنگی مازندران، اضافه می‌کند: در سال گذشته وعده‌های مسئولان نسبت به خرید خانه نیما، بازتاب وسیعی در مطبوعات داشته و جامعه‌ی فرهنگی، چشم انتظار اقدام و اعلام خرید خانه نیما به عنوان خانه – موزه‌ی شعر نوین ایران مانده‌اند.
وعده‌هایی که برای حفظ خانه نیما به زبان آوردند
او در ادامه‌ی صحبت‌هایش به درخواست‌ِ مسئولان فرهنگی نسبت به حفظ این خانه‌ی تاریخی براساس ان‌چه که در سایت‌های خبری مختلف منتشر شده، اشاره می‌کند؛ «۲۲دی سال گذشته حسن خلیل آبادی، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران اعلام کرد که مقرر شده تا با شهردار منطقه یک و مالکان آن پلاک ثبتی نشست مشترک برگزار شده تا جلوی صدمه به خانه نیما یوشیج گرفته شود و این ملک به تملک شهرداری تهران درآید.» دو روز بعد احمد مسجد جامعی‌ عضو شورای شهر تهران در سی و هفتمین جلسه شورای شهر تهران، «در تذکر پیش از دستور جلسه شورای شهر خواستار جلوگیری از تخریب خانه نیما یوشیج‌ شد.»
۲۶ دی نیز  علیرضا رحیمی عضو مجمع نمایندگان استان تهران و عضو کمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی با اشاره به تذکر ۴۶ نماینده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی وضعیت نامناسب و رو به تخریب خانه "نیما یوشیج" در تهران، گفت: «وزیر فرهنگ باید علل تعلل در جلوگیری از تخریب خانه نیما یوشیج را توضیح دهد.»
۳۰ دی، پروانه سلحشوری - نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی - عضو کمیسیون فرهنگی و عضو ناظر مجلس در شورای عالی میراث فرهنگی با اشاره به احتمال تخریب خانه نیما یوشیج در تهران، گفت: تعدادی از نمایندگان مجلس به علت وضعیت نامناسب خانه نیما و احتمال تخریب آن به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تذکر دادند، تا به این موضوع رسیدگی شود. سازمان میراث فرهنگی باید نسبت به حفظ بناها و خانه‌های تاریخی حساسیت داشته باشد. حفظ میراث فرهنگی به دغدغه‌ای برای فعالان مدنی و نمایندگان مجلس تبدیل شده است.
دوم بهمن، فریده اولادقباد - نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی - عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و عضو فراکسیون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیان کرد: «دولت بهتر است برای حفظ آثاری نظیر خانه نیما تدابیر لازم را بیاندیشد. هم‌چنین می‌تواند ردیف بودجه‌ای برای خرید آثار باستانی که مالکان خصوصی دارد در نظر گیرد تا بتواند از این طریق از این آثار محافظت کند.»
همان روز، علی‌محمد سعادتی - مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران - نیز با اشاره به رایزنی‌های انجام شده با مالک فعلی خانه نیما یوشیج مبنی بر توقف هر گونه تخریب و نوسازی اظهار کرد: در حال حاضر شهرداری و چند نهاد و سازمان علاقه مند در حال مذاکره با مالک برای تعیین تکلیف ملک هستند اما آن چه مسلم است مالک هر فرد یا ارگانی باشد، کاربری ملک تنها در چارچوب فرهنگی و هنری تعریف می شود.
۲۴ اسفند، محمود صلاحی - رئیس وقت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، خبر داد که وزیر ارشاد به معاون هنری خود آقای حسینی ابلاغ کرده تا پیگیر شوند و خرید صورت گیرد، اگر موفق به تملک شدند که خودشان بهره‌برداری خواهند کرد، اگر اینگونه نشد شهرداری اقدام سریع خواهد داشت.
۲۸ خرداد ۹۷، دلاور بزرگ‌نیا، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، بیان کرد: خوشبختانه عزم مسولان مربوطه در شهرداری به سمتی می‌رود که این خانه خریداری شود و حتی پس از سالها جایزه نیما با محوریت این خانه با کارکرد خانه اسناد پیگیری شود.
۱۹ شهریور،  ولی‌الله شجاع‌پوریان ، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، گفت: «یکی از برنامه‌ها و رویکرد این معاونت، ایجاد و تشکیل خانه مشاهیر خواهد بود که در این خصوص در نظر داریم تا با اعتبار مالی، پاتوق فرهنگی را با محوریت خانه سیمین و جلال و خانه نیما ایجاد و اجرایی کنیم. برای خریداری این بنای تاریخی چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. »
و سرانجام، ششم دی، حسن خلیل‌آبادی عضو شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت کنونی خانه نیما یوشیج در دزاشیب که در نزدیکی خانه جلال آل‌احمد قرار دارد و به عنوان یک بنای دارای ارزش فرهنگی محسوب می‌شود، گفت: «شهرداری تلاش می‌کند این خانه را با قیمت واقعی خریداری کند، اما مالک با شهرداری کنار نمی‌آید و قیمتی بیشتر از ارزش واقعی ملک را اعلام کرده است. سال گذشته که هنوز نوسانات ارزی رخ نداده بود، مالک ۱۲ میلیارد تومان برای این خانه قیمت گذاشته بود که، چون از نظر شهرداری ارزش ریالی ملک کمتر از این میزان بود و اعتبارات لازم برای این موضوع وجود نداشت، ملک خریداری نشد. عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه در حال حاضر ملک ظاهر نامناسبی پیدا کرده است، افزود: میراث فرهنگی هم برای خرید این ملک محدودیت‌های مالی دارد و نمی‌تواند ملک نیما را بخرد.»