این روزها شاهد تبعیت برخی کشورها از تحریمهای آمریکایی علیه ایران هستیم. در این میان هندوستان که از شرکای قدیمی ایران محسوب میشود و چرخ چند طرح بزرگ اقتصادی را در ایران بر عهده دارد، ضمن رویبرگرداندن از نفت ایران، کماکان در لابلای تحریمها، منفعت اقتصادی خود را در ایران جستجو میکند. بر همین اساس است که برخی تئوری تحریم مقابله به مثل با هندیها را مطرح میکنند. در این رابطه مهدی کرمیپورمقدم دبیرکل اسبق اتاق بازرگانی ایران و عراق، در گفتوگو با «مردمسالاری آنلاین» از راههای پیشرو جهت مواجهه با رفتار هند سخن گفت.
کرمیپورمقدم گفت: هندوستان کشور عظیمی است. بیش از یک میلیارد نفر جمعیت دارد. شما خود را جای «نارندرا مودی» که در انتخابات اخیر هند به پیروزی رسیده و زمام امور این کشور را بدست گرفته بگذارید، او باید جوابگوی مطالبات جمعیتی بالغ بر هجده برابر جمعیت ایران باشد و برایشان آب، غذا، مسکن، امنیت، بهداشت، آموزش، شغل، ... فراهم کند. در این بین کوچکترین اصطکاک سیاسی اقتصادی با آمریکا برای کشوری مثل هند با داشتن صدها میلیون شهروند زیرخط فقر هزینه عظیمی در پی خواهد داشت.
وی ابراز داشت: مطمئن باشید هم او و هم برخی مسؤولان حکومتی دیگر در هر گوشهای از دنیا، اگرهم در دل از به چالش کشیده شدنِ ابرقدرتی مثل آمریکا توسط ایران خشنود باشند، در عمل کوچکترین ریسکی در همراهی با ایران نخواهند کرد. البته این از خوش اقبالی ایران است که دقیقا همزمان با تحریم ایران، به تحریم روسیه و جنگ تجاری با چین هم مبادرت کرده و گرنه رفتار امروز هند در زمینه خرید نفت را شاید چینیها و روسها هم بروز میدادند؛ چه این که بارها مشابه اینگونه رفتارها را داشته اند.
این فعال اقتصادی در خصوص تحریم متقابل کالاهای هندی گفت: البته ما امروز در شرایطی نیستیم که بخواهیم از یک پویش حماسی ملی در تحریم کالاهای هندی سخن بگوییم؛ چه این که اصلا دوره این حرفها هم گذشته و دنیای امروز را نمیتوان با فضای ناسیونالیستی حاکم بر قرن بیستم مقایسه کرد. اما این به معنی انفعال و بی تحرکی درقبال تصمیمات دیگران نسبت به روابط با ما نیست.
کرمیپورمقدم با اشاره به راهکاری برای مقابله با تصمیمات هند علیه ایران، ابراز داشت: بنظر من، ما در عین تلاش برای متقاعد کردن دیگران به حفظ ارتباطات اقتصادی، باید با درک شرایط آنها به دنبال پیدا کردن راههای جدید برای حفظ این روابط با لحاظ کردن محذورات و منافع طرفین باشیم. به عنوان مثال هند درحال تکمیل تعهد خود مبنی بر سرمایهگذاری ۲۰ میلیارد دلاری در چابهار است و این میتواند یک فرصت برای تعدیل فشار تحریمها بر کشور باشد. چه بسا بتوان با تعریف و اعمال برخی سیاستهای هوشمندانه و ارائه برخی مشوقها و مزایا از این فرصت برای تعریف راهکارهای جدید صادراتی به هند استفاده کرد.
او گفت: واردات امروزه ما از هند عمدتا شامل اقلامی مانند برنج، بادام زمینی، زردچوبه و... است؛ اما بخش مهمی از صادرات ما شامل محصولات پتروشیمی، صنایع شیمیایی، معدنی، فولاد و ... است که باید برای افزایش حجم صادرات در این بخش بدنبال راهکارهای مؤثر بود.
او ادامه داد: تقریبا در تمامی کالاهای صادراتی ایران به هند، کشورهای عربستان و چین رقیب ایران هستند و با اتخاذ سیاست تحریم کالای هندی همین بخش نیز توسط رقبا جایگزین خواهد شد. بنظر بهتر است به جای تحریم، از طریق کاهش تدریجی حجم کالای وارداتی از هند و مذاکره همزمان، اقدام به امتیازگیری در زمینه تجاری کنیم.
وی تصریح کرد: همچنین شاید بتوان با ورود سرمایه گذاران و شرکتهای بازرگانی ایرانی به فضای کسب و کار و ثبت و راه اندازی شرکتهایی با هویت حقوقیِ هندی و مالکیت ایرانی اقدام به لیزینگ نفت ایران به بازار هند نمود که البته نیاز به استفاده از برخی ترفندهای پیچیده برای دور زدن تحریمها دارد که قطعا بخش خصوصی بهتر میتواند به این مهم دست یازد.
گفتوگو: سید مسعود آریادوست