علت مسمومیت و فوت کارکنان ایرانی کشتی نازمهر چه بود؟

در ۲۷ مهر امسال توسط سفیر ایران در باکو اعلام شد که سه تن از کارکنان ایرانی کشتی باری نازمهر در دریای خزر به دلیل مسمومیت جان باخته‌اند و ۸ تن از دیگر کارکنان این کشتی باری نیز در بیمارستانی در پایتخت جمهوری آذربایجان بستری شده‌اند. کشتی نازمهر که حامل غله از قزاقستان به آذربایجان بود، متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی از زیرمجموعه‌های شستا است. علی‌رغم گذشت بیش از دو هفته از این حادثه تلخ و جان باختن سه ملوان گیلانی، هنوز اطلاع‌رسانی دقیقی توسط شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی یا شرکت کشتیرانی خزر در مورد علت مسمومیت ملوانان ایرانی نشده است. در کشتی نازمهر چه حادثه‌ای روی داد و علت مرگ سه ملوان جوان ایرانی چه بود؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، کشتی باری نازمهر حامل هزار و پانصد تن غله از بندر آق‌تاو قزاقستان به بندر هوسانِ جمهوری آذربایجان بود که در مسیر به دلیل مسمومیت شدید کارکنان آن دچار مشکل شد و از گارد ساحلی آذربایجان درخواست کمک کرد. آن‌طور که جواد جهانگیرزاده، سفیر ایران به خبرگزاری ایرنا گفته است روز چهارشنبه (۲۵ مهر) کشتی نازمهر از بندر آق‌تاو قزاقستان راه افتاد و در ساعت هشت شب پنجشنبه (۲۶ مهر) مسمومیت کارکنان کشتی گزارش شد که با هماهنگی نیروهای مرزبانی آذربایجان، کارکنان کشتی ساعت ۱۲ نیمه شب به بیمارستانی در باکو منتقل شدند.
بر اثر مسمومیت شدید، در حین انتقال، سه تن از ملوانان کشتی باری نازمهر جان خود را از دست دادند. علی اکبر غنجی عضو هیات مدیره کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و ناظر کشتیرانی خزر نام ملوانان جان‌باخته را سید مرتضی نوزن، سجاد صیادمصلح و اکبر معصومی گیل‌چالان اعلام کرد. ملوانان جان‌باخته ۲۸، ۲۹ و ۳۲ ساله بودند.
 
علت مسمومیت ملوانان ایرانی چه بود؟
هنوز گزارش رسمی در مورد علت مسمومیت کارکنان کشتی نازمهر اعلام نشده است. این کشتی متعلق به شرکت کشتیرانی خزر از شرکت‌های زیرمجموعه کشتیرانی جمهوری اسلامی است. شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز خود از شرکت‌های تابعه شستا (شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی) است. در گزارشی که ایرنا از مراسم تدفین ملوانان جان‌باخته منتشر کرده، عنوان شده که همکاران ملونان جان‌باخته مدعی‌اند که استانداردهای لازم در ضدعفونی کردن محموله کشتی رعایت نشده بود. طبق این گزارش، «دوستان و همکاران جان‌باختگان از سختی‌های کار در دریا و روی کشتی‌های حامل بار سخن می‌گفتند. به زعم آنان، در ضدعفونی محموله کشتی، استانداردهای لازم برای سلامتی دریانوردان لحاظ نشده بود». علاوه بر این، طبق همین گزارش، وابستگان و دوستان و همکاران دریانوردان از دست‌رفته خواستار بررسی و پی‌گیری مساله، برخورد با مقصران حادثه و اقدامات لازم برای پیشگیری از حوادث این‌چنینی شده‌اند.
این که کدام ماده شیمیایی باعث مسمومیت کارکنان کشتی نازمهر شده است، هنوز علی‌رغم گذشت روزها از حادثه اعلام نشده است. معمولاً از سم میتیل بروماید برای ضدعفونی کردن انبارهای غلات استفاده می‌شود. این سم گازی بی‌بو، بی‌رنگ و بسیار سمی است و هنگام استفاده از آن باید استانداردهای ایمنی و سلامت، رعایت شود. هنگام سم‌پاشی با میتیل بروماید باید از لباس و ماسک مخصوص استفاده شود و استفاده از این سم باید توسط متخصصان (و نه کارکنان کشتی) صورت گیرد. پس از سم‌پاشی باید مدتی بگذرد تا سم روی آفت‌ها اثر کند و آفات کشته‌ شوند. در مرحله بعد نیز باید برای بیرون راندن گازهای سمی از محیط، تهویه هوا صورت گیرد تا ورود انسان به آن محیط، ایمن باشد. اگر این استانداردهای سخت‌گیرانه برای حمل دریایی غلات رعایت نشوند، احتمال حوادث برای دریانوردان افزایش می‌یابد.
شرکت کشیرانی جمهوری اسلامی و شرکت کشتیرانی خزر تاکنون گزارش رسمی در مورد این حادثه منتشر نکرده‌اند و علت مسمومیت کارکنان و جان باختن سه نفر از آن‌ها هنوز مشخص نیست. در واقع، هنوز مشخص نیست که کدام ماده شیمیایی عامل مسمومیت بوده و آیا در استفاده از این ماده شیمیایی، استانداردهای لازم رعایت شده است یا خیر.
مردم سالاری آنلاین تلاش کرد تا از طریق گفتگوی تلفنی با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی، ابعاد این حادثه تلخ را روشن‌تر کند. با این حال، تلاش خبرنگار مردم سالاری آنلاین راه به جایی نبرد و تا لحظه تنظیم این گزارش نتوانستیم اطلاعاتی در مورد علت دقیق این حادثه به‌دست آوریم. باید منتظر بود تا با انتشار گزارش دقیق در مورد علت این حادثه، تمام ابعاد آن روشن شود و به تمام پرسش‌هایی که در این مورد وجود دارد، پاسخ داده شود. واقعیت این است که تاکنون سفیر ایران در باکو، بیش از شرکت کشیرانی جمهوری اسلامی که کشتی نازمهر متعلق به آن است در مورد این حادثه تلخ حرف زده است که امیدوارم با گزارش رسمی این شرکت و روشن شدن ابعاد ماجرا، این رویه تغییر کند.