#تغییرات_ملموس برجام در زندگی مردم کشور

مهم ترین پیمان دیپلماتیک جمهوری اسلامی در یک دهه و شاید چند دهه گذشته، با حضور مردم در پای صندوق های رأی و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید امضا شد. برجام، علیرغم تمام حرف و حدیث های پیرامونش، توانست گره گشای بسیاری از مسایل کلان کشور باشد و تاثیرات و تغییرات ملموسی در زندگی مردم از خود به جای بگذارد. تأثیراتی که برای درک بهتر آن البته به زمان بیشتری نیاز دارد اما تا همین جا نیز در چند حوزه خاص، ثمرات زیادی برای تمام مردم کشور با خود داشته است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، با اتحاد و مشارکت مردم ایران در خرداد ماه سال 92، دولتی روی کار آمد که برخلاف سیاستمداران پیش از خود، اثرات مخرب و زیان های بعضا غیرقابل جبران تحریم ها را نه تنها باور داشت، بلکه با رویکردی شفاف با مردمی که در مهم ترین انتخابات کشور مشارکت حداکثری داشتند در میان گذاشت و برای رفع آن ها تلاش کرد. با این حال در کارزارهای سیاسی برای تخریب جریان مقابل و شخصیت های به اصطلاح رقیب، گاه حتی دستاوردهای ملی نیز زیر سوال برده می شود. برجام توسط تیم دیپلماسی دولت که از سوی مقام معظم رهبری فرزندان مبارز و خدوم ایران نام گرفته بودند، توانست در مجامع بین المللی وجهه ایران را تغییر داده و حق هسته ای ایران را به رسمیت بشناساند. با این حال این سند بین المللی که به امضای شورای امنیت و سازمان ملل متحد رسیده است، با رفع تحریم ها و گشایش های سیستماتیک در زمینه های اقتصادی و سیاسی، منجر به بروز نتایجی فراتر از بحث هسته ای شد و مردم تمام کشور از ثمره آن بهره جستند. ثمراتی که با توجه به سندروم فراموشی همیشگی جامعه ایران، گاه از یادها می رود و فراموش می شود که تا قبل از دولت یازدهم و وجود برجام چه شرایطی بر کشور حاکم بود. 

بازگشت انضباط پولی و مالی و ثبات قیمت ها
شاید بتوان بازگشت انضباط پولی و مالی به کشور را از آشکارترین ثمرات برجام تلقی کرد. امضای برجام در کنار پیشبرد سیاست های مالی و اقتصادی دولت یازدهم، نه رویا گونه اقتصاد نابسمان کشور را گلستان کرد و نه آن سیر قهقرایی را ادامه داد. بلکه با کنترل هیجانات بازارهای ارزی و مهار تورم توانست ثبات مالی قابل قابولی را در کشور حاکم کند. ثبات مالی که با گشایش تحریم های بانکی و آزاد شدن بخشی از حساب های بلوکه شده جمهوری اسلامی ایران در دولت قبلی، سیستم مبادلات ارزی را رونق بخشیده و نوسانات اقتصادی را کنترل کرد. در واقع آن چه شاید هنوز برای بخشی از مردم حل نشده باقی مانده و مورد بهره برداری های سیاسی جریانات رقیب قرار می گیرد، این نکته آشکار است که مهار و کاهش تورم در چهارسال گذشته، نه به معنای ارزانی کالا، بلکه به معنای ثبات نسبی قیمت ها و گران تر نشدن آن است. مساله ای که نه تنها در بحث کالا بلکه در حوزه ارز نیز ملموس است که در چهار سال گذشته، قیمت دلار کمترین تغییر ممکن را داشته است. از طرفی با نگاهی به رشد اقتصادی کشور که در پایان دولت دهم تراز منفی داشته و حالا در آستانه پایان دولت اول حسن روحانی با هفت واحد مثبت جهشی قابل دفاع داشته است، می توان امید داشت که درآینده با رشد درآمد سرانه مردم و کاهش بیشتر تورمی که هوشمندانه و با آن عملکردی که به معنای واقعی، کار جهادی دولت به حساب می آید، کالای مصرفی عامه مردم نیز با کاهش قیمت مواجه شده و از طرفی با افزایش قدرت خرید مردم این مساله بیشتر نمود پیدا کند. با این همه مقایسه رشد قیمت ها در دولت تدبیر و امید با دولت گذشته، به خوبی این نکته را مشخص می کند که علی رغم مطلوب نبودن صد در صدی توان مالی مردم، جلوی ضرر بیشتر ملت گرفته شد. اتفاقی که با وجود تحریم های اقتصادی پیش از برجام امکان تحقق نداشت و می توانست شرایطی همچون ونزوئلا برای کشور پدید آورد. 

رفع تحریم های دارویی و کاهش چشمگیر هزینه های درمان
از طرفی و شاید مهم تر از هر بحث دیگری، با طرح تحول سلامت و کارآمد شدن خدمات بیمه همگانی در دولت یازدهم که از تأثیرات مستقیم برجام در رفع تحریم های ضد حقوق بشری دارو و درمان میسر شد، جان مردم از خطرات موجود در سال های گذشته حفظ شد. رفع تحریم های دارویی به خصوص در زمینه بیماری های خاص و سرطان که پیشتر می توانست به راحتی منجر به فوت هموطنان شود، با همراهی طرح تحول سلامت و بیمه همگانی کاهش چشمگیر و کاملا ملموس خدمات دارویی را در پی داشت و هزینه های بعضا چند ده میلیون تومانی درمان را به نازل ترین حد ممکن کاهش داد. ورود داروهای باکیفیت تر و هزینه شدن بودجه وزارت بهداشت تنها در همین حوزه، موجب شد تا با دستاوردهای دارویی برجام نظام سلامت در کشور تحولی حداکثری داشته و با جذب سرمایه خارجی زمینه های رشد صنعت دارویی کشور و رسیدن به صادرات بیشتر و بهتر دارو مهیا شود. 

بسترسازی گسترش توریسم و رفع ایران هراسی
از طرف دیگر آن چه به طور خاص می توانست تأثیر اجتماعی ملموس برجام بر زندگی مردم تمام شهرهای کشور باشد، تلاقی دو امر مهم آزاد شدن مبادلات ارزی و بانکی در سطح بین المللی و ایجاد زمینه های جذب گردشگر بود. رفع ایران هراسی ناشی از امضای برجام و در پی آن گزارش های اجتماعی رسانه های مختلف و معتبر دنیا از بکر و استثنایی بودن شرایط طبیعی، تاریخی و فرهنگی کشور ایران، شرایط ورود گسترده توریست به ایران را فراهم کرد. اتفاقی که البته با برخی رفتارهای سیاسی عده ای خاص در کشور با اخلال رو به رو شد و شرایط آن طور که ظرفیتش فراهم شده بود پیش نرفت. با این حال این استعداد وجود دارد و با گشایش های مذکور و زمینه سازی برای سرمایه گذاری بر صنعت توریسم، اغلب شهرستان های ایران که صاحب سرمایه های صنعتی یا طبیعی هستند می توانند بیشتر از گذشته از مواهب این امر سود ببرند.
در واقع به خاطر وجود شرایط خاص در انتهای دولت دهم، برجام بیش از هر چیز نمود فعالیت های هسته ای و گسترش همکاری های سیاسی و اقتصادی در سطوح عالی و کلان را نشان داد. با این حال تأثیرات اجتماعی و همه گیر این سند بین المللی که به تعبیری همان نرمش قهرمانانه مورد نظر رهبری به عنوان تاکتیک جمهوری اسلامی بود، کمتر مورد توجه برخی از سیاستمداران قرار گرفت. سه مساله مهم کنترل هیجانات و بی برنامگی های نظام پولی و مالی در کشور و کاهش تورم، رفع تحریم های دارویی و تحول نظام سلامت و طرح بیمه همگانی، و بستر سازی برای جذب توریسم که همگی با رفع تحریم های بانکی از یک سو و ترسیم چهره مثبت ایران در تعامل با دنیا که از مهم ترین بندهای سند چشم انداز کشور نیز است از سوی دیگر، تاثیرات کاملا ملموس و همه گیر برجام در بستر اجتماعی ملت است. شاید همین مساله که شرایط کشور در زمان دولت های نهم و دهم در این حوزه ها فراموش می شود، نشان از کارآمد بودن برجام و عادت زودهنگام مردم به ثمرات آن به حساب بیاید و البته ادامه راه تدبیر و امید می تواند کارآمدی و ظرفیت های موجود در این سند بین المللی را بیشتر از گذشته نمایان سازد.
گزارش : محمد مَهدی حسین نیا