دومین مناظره جمعی انتخابات ریاست جمهوری در پیش است و همه منتظرند تا ببینند تقابل 6 کاندیدای حاضر در راه تصدی کرسی ریاست جمهوری به کجا خواهد کشید. کدام کاندیدا دست بالای مناظره خواهد بود و چه کسی از حالا به کنار خواهد رفت. آیا اسحاق جهانگیری همچنان مرد اول مناظرات خواهد بود و روز جمعه در مناظره سیاسی_فرهنگی دولت دستاوردهایش را به تمامه تشریح خواهد کرد یا خیر. بررسی نکات مهمی از مناظره قبلی و رصد اقدامات کاندیداها پس از مناظره اول راهگشای آمادگی بیشتر در آستانه مناظره مهم پیش رو خواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، روز جمعه در دومین مناظره جمعی کاندیداهای دوازدهمین دوره ریاست جمهوری که با محوریت موضوعات سیاسی و فرهنگی برگزار خواهد شد، می شود نیمی از راه پیروزی در انتخابات را طی کرد. به طور قطع به خصوص در وادی اقدامات سیاسی و دیپلماتیکِ دولت و ترسیم ادامه راه تا نیمه طی شده، حسن روحانی و اسحاق جهانگیری فرصت تبیین منسجم اقدامات قبلی خود و بازگو کردن آینده این راه را خواهند داشت. این در حالی است که محمدباقر قالیباف که با رویکردی سرتاسر تخریب و اتهام پای در عرصه مناظرات و فعالیت های انتخاباتی گذاشته بعید است که در رویه خود تجدید نظر کند و حاضر شود تصویر یک سیاستمدار آرام، بلیغ و مشرف به آمارهای صحیح را از خود به جای بگذارد. در مناظره قبلی بیش از دوازده مورد از ادعاهای قالیباف از سوی مقامات و مسئولین حوزه های مختلف تکذیب شد.
از سوی دیگرابراهیم رئیسی به تعبیری آخرین بختش برای ارائه یک برنامه مدون به عنوان نامزد ریاست جمهوری را پیش روی خود می بیند و احتمالا اصولگرایان و پایداری ها که از حامیان تولیت آستان قدس هستند به خوبی می دانند که اگر این فرصت نیز مانند فرصت های قبلی از دست برود از حالا ابراهیم رئیسی بازنده انتخابات خواهد بود. مصطفی میرسلیم و مصطفی هاشمی طبا نیز که شاید مهمانان ناخوانده رقابت های سیاسی پیش رو هستند نیز پس از مناظره جمعه بیشتر از وضعیتشان آگاه خواهند شد.
بررسی مناظره قبلی به خوبی نشان می دهد که دولت یازدهم بیش از حد هوشمندانه عمل کرده است. در ابتدا تحلیل ها حاکی از آن بود که اصولگرایان مایلند تا با ورود کاندیداهای متعدد و چهره هایی محوری مانند قالبیاف و رئیسی هجمه علیه روحانی را شدت ببخشند و کار را بر او سخت کنند. اما روحانی با همراهی اصلاح طلبان و حضور معاون اول حالا ستاره اش اسحاق جهانگیری، به خوبی این فرصت را از آن ها گرفت. در واقع زمانی که پیش بینی می شد حسن روحانی مانند انتخابات سال 92 با رویکردی تهاجمی به سراغ رقبا برود و از دست پر و موارد مثبت کارنامه اش استفاده حداکثری کند، در ترفندی جالب خود را عقب کشید. تصویر حسن روحانی مناظره اول با آن چه که از او در مناظرات سال 92 دیدیم بسیار فاصله داشت. نکته ای که بالذات و در وهله اول می توانست کمی نگران کننده باشد اگر اسحاق جهانگیری در صحنه نبود. با این حال با ورودهای حساب شده، مملو از اطلاعات آماری مورد وثوق و زمان سنجی های زیرکانه، اسحاق جهانگیری وظیفه مقابله با اتهامات رقبا را به عهده گرفت. اتفاقی که آن قدر غیر منتظره بود باعث شد از فردای آن روز تلاش ها برای تخریب جهانگیری آغاز شود. همچنین جهانگیری در در روزهای گذشته با بهره گیری از فرصت تک گویی 45 دقیقه ای خود، روایتی بی نقص، شریف و غیرقابل تکذیب از سابقه خودش، شرایط مدیریتی کشور از سال های اول انقلاب تا به امروز و همچنین شرایط فاجعه باری که دولت های نهم و دهم به وجود آورده بودند ارائه کرد. به همین خاطر بعید نیست اگر قالیباف که همچنان می خواهد روند تخریبی و تخاصم جویانه اش را ادامه دهد و با این حربه از زیر بار کارنامه پر نقد و پر حاشیه اش در شهرداری فرار کند، این بار جهانگیری را برای رویارویی انتتخاب کند. این فرصت خوبی خواهد بود تا روحانی و جهانگیری نقششان را عوض کنند. این بار جهانگیری تنها به بحث های آماری بپردازد و مقابله با اتهامات و شفاف سازی دستاوردها به حقوقدانی که رویکرد سرهنگ مآبانه ندارد سپرده شود. در واقع اگر مناظره مانند یک بازی فوتبال باشد، مدافعین حریف سعی در یارگیری تک به تک با اسحاق جهانگیری خواهند داشت و این فرصت خوبی است تا دیگر ستاره تیم تدبیر و امید که شخص رئیس دولت است از سوی دیگر زمین و با آزادی عمل بیشتر حمله کند.
«فرهنگ» نکته محجور در مناظره نخست
در مناظره اول نه آن قدر که لازم بود به موضوعات اجتماعی پرداخته شد و نه اثری از فرهنگ در میان بود. حالا که مناظره دوم سیاسی فرهنگی است، چه بهتر که دولت پیش دستی کند و گشایش های بستر فرهنگی که در دولت یازدهم اتفاق افتاد را پیش بکشد. پس از خفقان فرهنگی دولت های احمدی نژاد، حسن روحانی در یکی از اولین اقداماتش خانه سینما را بازگشایی کرد. تقریبا می شود گفت هیچ نمایشی در این دولت توقیف نشد و اکثریت هنرمندان با مدیرانی در حوزه فرهنگ رو به رو شدند که حداقل حسنشان قابلیت برقراری ارتباط، پذیرش شرایط فعالین این حوزه و اهتمامشان برای پیشرفت در مسایل فرهنگی به طور عام بود. بدون شک اوضاع ممیزی کتاب و چاپ و نشر در دولت روحانی متفاوت از دولت احمدی نژاد بود. در این زمینه دولت این فرصت را دارد که نوید دهد اگر در 4سال گذشته به خاطر مواجهه با آوارهای اقتصادی و اهتمام صددرصدی برای گشایش های دیپلماتیک کمتر توانست به اعتلای زمینه های فرهنگی توجه کند، در ادامه راه تدبیر و امید چه برنامه ای برای مسایل فرهنگی دارد. در نقطه مقابل ابراهیم رئیسی شاید در رویارویی مستقیم با هنرمندان قرار داشته باشد. او که در مقام تولیت آستان قدس امروز ادعا می کند در دولت مفروضش برای هر هفت هنر برنامه دارد (و البته فراموش می کند که رقص از هنرهای هفتگانه است) در حاشیه های فراوان مقابله های متعدد امام جمعه مشهد با برگزاری کنسرت های مجوز دار ساکت بود و گامی در جهت بهبود شرایط هنرمندان برنداشت.
محمدباقر قالیباف نیز علی رغم ردیف بودجه های فرهنگی سرسام آور و مشخص، هرگز اقدام ملموس و محیرالعقولی برای هنرمندان انجام نداد و مثلا دوران مدیریت فرهنگی اعطایی او به شهاب مرادی در سازمان فرهنگی هنری شهرداری دورانی پرحاشیه و قابل نقد است. مصطفی میرسلیم نیز که زمانی به عنوان وزیر فرهنگ در این عرصه سابقه دار به حساب می آید، بعید است که مایل باشد بر فضای فرهنگی آن روز های جامعه ایران مانور دهد.
سیاست، تیغ دو لبه
بدون شک برجام که به تعبیر اسحاق جهانگیری تحقق شعار نرمش قهرمانانه رهبری بود، برگ برنده دولت در مناظره است. جالب آن که محمدباقر قالیباف در گفت و گوی خبری شبکه دو سیما، وعده داد در دولت احتمالی اش به حفظ برجام پرداخته و در راستای وجوه تجاری آن اقدامات خاصی انجام خواهد. این درحالی است که پیشتر در شهرداری تهران با استفاده از بودجه بیت المال بارها و بارها بنرها و بیلبوردهای زیادی را به نقد برجام اختصاص داد و حالا که به خوبی از مثبت بودن نگاه قاطبه مردم به این دستاورد دولت آگاه است موضع اش را تغییر داده است. مهم تر از همه، به نظر می رسد فرصت خوبی است تا حسن روحانی و اسحاق جهانگیری، معضلات سیاسی و دیپلماتیک موجود در زمان آغاز به کار دولت یازدهم را بار دیگر و البته شفاف تر از گذشته برای مردم بازگو کنند تا مشخص شود که چطور معادلات سیاسی علیه ایران بود و حالا جمهوری اسلامی ایران شرایط متفاوتی را تجربه می کند. با این حال روحانی و جهانگیری بی شک با تخریب های متعدد قالیباف رو به رو خواهند شد. قالیباف که در همین مدت کوتاه بارها و بارها سعی کرد با بیان نکات غلط و روانه کردن اتهامات متعدد به حسن روحانی و دولتش کار خود را پیش ببرد، با تکذیب چهره های مختلف رو به رو شد و تقریبا هر آن چه که گفت، از همکاری با مفسد اقتصادی معروف تا بحث محیط زیستی تهران و تولید برق از زباله، به سمت خودش کمانه کرد. با این حال آقای شهردار نشان داده که تیم انتخاباتی اش اگر اطلاعات موثقی ندارند یا نمی خواهند داشته باشند، از کادرسازی و تأمین مالی مطلوبی بهره مندند. او در فرصت پانزده دقیقه ای که به نام استراحت مردم در مناظره اول گرفت احمدی نژادوار، پرینتی از سایت روحانی و صحبت های سال 92 او در خصوص ایجاد شغل گرفت؛ با این حال از روی برگه نخواند و با تحریف اصل سخنان روحانی حرف خودش را زد. اسحاق جهانگیری نیز که خود را مدیری با تجربه و سیاستمداری شریف معرفی کرده است بی شک از تخریب های سیاسی قالیباف بی نصیب نخواهد ماند. کما این که از حالا زمزمه هایی با سردمداری دیگر کاندیدای رد صلاحت شده مجلس و ریاست جمهوری، علیرضا زاکانی به گوش می رسد. گویا که قرار است تخریب های نجومی نیز در کنار باقی موارد نجومی کارنامه قالیباف ثبت شود. با این حال جهانگیری خودش را صدای خاموش نگه داشته شده اصلاحات معرفی کرد و در تک گویی اش با دوربین شبکه اول سیما، نشان داد که در مقابل هجمه رقبا دست پر و حرف های زیادی دارد و منش تعقلی، اصلاح طلبانه و با تدبیرش می تواند راهگشا و بسترساز مناسبات آینده کشور باشد.
باید منتظر ماند و دید که در مناظره دوم، آیا ترکیب قدرتمند روحانی_جهانگیری می توانند به خوبی از فرصتشان استفاده کنند و راهشان تا روز انتخابات را هموار کنند یا فضای مناظره به سمت دیگری خواهد رفت. مشخصا دولت حرف های زیادی برای گفتن دارد و اگر فرصت ها بیهوده هدر نروند احتمالا یک مناظره جذاب، پر نکته و افشاگرانه در پیش خواهد بود.
محمد مَهدی حسین نیا