آمار متناقض از تعداد قربانیان اعتراضات خیابانی

گروه سیاسی:با گذشت بیش از ده روز از آغاز اعتراضات خیابانی در شهرهای مختلف کشور، آمارهای متناقضی درباره تعداد کشته‌ها و زخمی‌های این اعتراضات اعلام می‌شود. هنوز هیچگونه آمار رسمی درباره کشته‌ها و زحمی‌ها اعلام نشده؛ اتفاقی که در جریان اعتراضات آبان 98 هم رخ داد و هیچگاه شاهد ارائه آمار رسمی از تعداد جان باختگان حوادث آن زمان نبودیم تا مشخص شود در این زمینه تفاوتی بین دولتهای اصولگرا و غیراصولگرا وجود ندارد!
به گزارش مردم سالاری آنلاین،اعتراضات خیابانی اخیر،از ۲۶ شهریور،یک روز پس از جان باختن مهسا امینی در بیمارستان کسری، آغاز شد. مهسا امینی دختر ۲۲ ساله ای که نامش خیلی زود به ترند جهانی تبدیل شد روز ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت شد و پس از انتقال به مقر گشت ارشاد در خیابان وزرا، بیهوش و به بیمارستان کسری منتقل شد و سه روز بعد درگذشت. سوابق فیلم‌هایی که در گذشته درباره عملکرد گشت ارشاد منتشر شده بود و گاه با ضرب و شتم زنان و دختران برای انتقال آنان به ون‌های معروف گشت ارشاد همراه بود موجب افزایش خشم مردم شد و درخواست جمع آوری گشت ارشاد و همچنین تجدیدنظر در قوانین حجاب، به خواسته اصلی معترضان تبدیل شد. اما بی توجهی به این خواسته‌ها و خشونت در مقابل آن، تجمعات اعتراضی را افزایش داد و شعارها را تندتر و صریح تر کرد. در این میان فیلم‌هایی از برخوردهای خشن برخی نیروهای پلیس و گارد ضد شورش با برخی معترضان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که تاسف و ناراحتی مردم را در پی داشت. با این حال وزیر کشور اعتقاد داشت مردم توسط اغتشاشگران کشته شده اند و برخی اغتشاشگران هم به دلیل آنکه قصد ورود به مقرهای حساس را داشتند کشته شدند؛ سخنانی که شبیه به سخنان رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت قبل است. وحیدی وزیر کشور در گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما گفت: کشته‌ها شامل چند گروه می‌شود.گروه اول کشته‌های گروهک‌های غرب و شمال غرب، گروه دوم مردم عادی که یا توسط اغتشاش گران کشته شدند یا برای تسویه حساب شخصی به قتل رسیدند و در این مکان‌ها رها شدند. گروه سوم پلیس و مأموران امنیتی و گروه چهارم نیز افرادی که قصد ورود به مقرهای حساس را داشتند که توسط مأموران در دفاع از مقرهای حساس کشته شدند که آمار آنها بعد از تجزیه و تحلیل اعلام می‌شود.
در غیاب آمار رسمی، خبرهای ضد و نقیضی از کشته شدن تعدادی از معترضان در رسانه‌ها منتشر شده است. اما تنها آمار دقیق از یک رسانه رسمی در مورد تعداد جان باختگان اعتراضات خیابانی، روز دوم مهرماه در بخش خبری بیست و سی تلویزیون اعلام شد که تعداد کشته‌ها را تا آن روز ۴۱ نفر اعلام کرد. اگرچه در آمار اعلام شده تفکیکی بین قربانیان اعتراضات و قربانیان احتمالی نیروهای انتظامی صورت نگرفته بود اما برخی از رسانه‌های رسمی، از کشته شدن برخی از «حافظان امنیت» به دست «اغتشاشگران» خبر می‌دادند. همچنین خبرگزاری تسنیم، در گزارشی، تعداد کشته شدگان را فقط در روز سی ام شهریور، 17 نفر اعلام کرد که آمار بالایی است. اگر این میانگین را برای سایر روزهای اعتراضات هم در نظر بگیریم، تعداد جان باختگان اعتراضات اخیر، از صد نفر فراتر می‌رود.
صداوسیما و رسانه‌های رسمی، اسامی کشته شدگان حوادث اخیر را اعلام نکردند اما برخی رسانه‌های خارج از کشور، ضمن ارائه آماری متفاوت از تعداد کشته شدگان، بعضا اسامی قربانیان را هم اعلام کردند. کانون حقوق بشر ایران، روز یکشنبه سوم مهر، تعداد کشته شدگان اعتراضات اخیر را 57 نفر اعلام اما اسامی 55 نفر آنها را منتشر کرد. یک روز قبل از آن، عفو بین‌الملل تعداد کشته‌ها را حداقل 30 نفر اعلام کرده بود. البته در بین این اسامی، نام ماموران امنیتی که در حوادث اخیر جان خود را از دست داده‌اند دیده نمی‌شود و اسامی آنها توسط منابع رسمی در داخل کشور، به طور پراکنده منتشر شده است. به عنوان مثال طی روزهای اخیر، مرتضی ولی‌پوری معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار البرز از شهادت یک جوان بسیجی اهل کرج به نام«علی‌اصغر قورت بیگلو» و خبرگزاری ایرنا از شهادت رضا زارع مویدی، از همیاران پلیس در معالی آباد شیراز خبر داد. معاون سیاسی امنیتی استاندار قزوین هم گفت یک جوان بسیجی ۲۳ساله به نام عباس خالقی در تاکستان از ناحیه قلب مورد اصابت گلوله از سوی اغتشاشگران قرار گرفت و به شهادت رسید. صداوسیما هم روز اول مهر اعلام کرد: شهید محمد حسین سروری در گرمسار، حسین اجاقی در تبریز، عباس خالقی در قزوین و محمدرسول دوست محمدی در مشهد از جمله افرادی بودند که در جریان حفاظت از شهر‌های خود با سلاح گرم و سرد به دست اغتشاشگران به شهادت رسیدند.
از آبان 98 تا شهریور 1401
به نظر می‌رسد این بار هم همانند آبان 98، شاهد ارائه آمار رسمی و دقیقی از تعداد کشته شدگان اعتراضات خیابانی توسط مسئولان و متولیان امر نخواهیم بود؛ موضوعی که همان زمان هم با انتقاد گسترده، حتی در مجلس شورای اسلامی وقت مواجه شده بود اما این انتقادها حاصلی نداشت. مصطفی کواکبیان، نماینده مردم تهران در مجلس دهم دی ماه سال 98 به رسانه‌ها گفته بود که مقام‌های مسئول به کمیسیون امنیت ملی اطلاع داده‌اند در جریان اعتراضات آبان ماه ۱۷۰ نفر کشته شده‌اند. ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجف آباد در مجلس یازدهم خطاب به وزیر کشور گفته بود: شما به لحاظ مسئول بودن باید پاسخگوی خون بیش از 300 نفر که در این جریان ریخته شد باشید.
چند ماه بعد از وقوع این اعتراض‌ها مجتبی ذالنوری رئیس وقت کمیسیون امنیت ملی تعداد کشته‌های این اعتراضات را ۲۳۰ نفر اعلام کرد. او گفت که از این تعداد شش نفر جزو مامورین بودند و «۲۰ درصد هم از نیروهای حفظ امنیت و نظم بودند که عضویت رسمی نداشتند. مثل بسیج و نیروهای مردمی». همچنین عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، شامگاه شنبه ۱۰ خرداد 99 در مصاحبه با «برنامه نگاه یک» سیما در خصوص تعداد کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ گفته بود: «حدود ۴۰ یا ۴۵ نفر یعنی حدود ۲۰ درصد کشته‌شدگان، افرادی بودند که با سلاح‌هایی کشته شدند که سلاح سازمانی نبود». این نخستین بار بود که وزیر کشور ایران به طور تلویحی گفت که بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ جان خود را از دست داده‌اند. خبرگزاری رویترز روز در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ تعداد کشته‌شدگان را بر اساس دریافت آمار از سه مقام وزارت کشور ایران که خواسته‌ بودند نامشان فاش نشود، حدود ۱۵۰۰ تن در ۱۹۰ شهر اعلام کرده بود اما اسامی ۵۴۷ تن از آن‌ها مشخص شده‌ بود. بعدها هم هیچگاه اسامی و تعداد دقیق کشته شدگان حوادث آبان 98 اعلام نشد.