چانه‌زنی برجامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل

گروه سياسي- هديه گل‌محمدي: «علي باقري» رئيس تيم مذاکره کننده ايران از ديدارش در نيويورک با انريکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات احياي برجام خبر داد. به موازات اين خبر، «محمد بن عبدالرحمن» وزير خارجه قطر در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل با رابرت مالي، نماينده ويژه آمريکا در امور ايران ديدار کرده است. معاون وزير خارجه ايران گفته که« با توجه به پيام‌هاي دريافتي از آژانس بين‌المللي و گروسي امروز در حاشيه‌هاي جلسات ديپلماتيک ديدار و گفت‌وگويي با انريکه مورا مي‌کنم.»
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،لازم به ذکر است که اخيرا، مرندي، مشاور تيم مذاکره کننده ايران نيز گفته بود: مشاور تيم مذاکره‌کننده ايران در مذاکرات وين در پيامي، سفر سرپرست تيم مذاکره‌کننده ايران به همراه سيد ابراهيم رئيسي به نيويورک را فرصتي براي شرکاي اروپايي برجام دانست تا آمريکا را ترغيب کنند مسائل باقي‌مانده را حل‌وفصل کند.
همچنين کنعاني، سخنگوي وزارت خارجه در کنفرانس خبري گفته بود که در ارتباط با حضور آقاي باقري معاون سياسي وزير امور خارجه و مذاکره کننده ارشد ايران براي همراهي با هيأت ايران است و برنامه تعريف شده‌اي براي گفت‌وگو درباره مذاکرات رفع تحريم‌ها در چارچوب اين سفر وجود ندارد ولي نشست‌هاي بين‌المللي فرصت خوبي است براي نشست‌هاي سياسي و مذاکرات حاشيه‌اي بين مقامات کشورها و فرصتي براي تبادل نظر در خصوص موضوعات مورد علاقه دوجانبه، منطقه‌اي و موضوعات چندجانبه و بين‌المللي است.
از چند هفته پيش مقامات آمريکايي مذاکرات احياي برجام را به حالت تعليق درآورند. آنها با اين ادعا که ايران پاسخ‌ مناسبي به آخرين جمع‌بندي آمريکا نداده است، توپ را در زمين ايران انداختند و سعي کردند ايران را مقصر شرايط ايجاد شده معرفي‌کنند. اين در حالي بود که لابي مقامات صهيونيستي از چندي قبل و برگزاري انتخابات کنگره آمريکا و پارلمان اسراييل مانع دولت بايدن براي ادامه مذاکرات در وين و توافق احتمالي بود.
احساس سرخوردگي بورل
در اين ميان ، جوزپ بورل، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، گفت انتظار نمي‌رود که در جريان مجمع عمومي سازمان ملل متحد که هم‌اکنون در نيويورک جريان دارد، تحولي در دستيابي به توافق هسته‌اي با ايران رخ دهد. او گفت که گمان نمي‌کند ملاقات با ابراهيم رئيسي در اين خصوص فايده‌اي داشته باشد. بورل در گفت‌وگو با نشريه پوليتيکو در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل متحد، گفت که اتحاديه اروپا همه طرف‌ها را تحت فشار قرار داده است تا در روند احياي برجام، «ده متر نهايي مسير را نيز پشت سر گذارند.» او گفت پيش‌بيني نمي‌کند که اين مذاکرات تحت ميانجي‌گري اتحاديه اروپا راه به جايي ببرد.
بورل گفت: «در سه ماه گذشته، تعامل و روند چندمرحله‌اي رو به پيشرفت داشت و فعاليت طرف‌ها نتيجه را بهبود مي‌بخشيد. اما در هفته‌هاي گذشته، چنين نبود و اکنون در بن‌بستيم و متوقف شده‌ايم.»
مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا افزود: «پيشنهاد اخير که آخرين درخواست از طرف ايراني است، اصراري براي رسيدن به توافق نبود، و اگر قرار باشد که امروز بگويم آيا در اين هفته تحول خاصي رخ خواهد داد يا نه، جوابم اين است که گمان نمي‌کنم.»
بورل در پاسخ به اين سوال که آيا در نيويورک با ابراهيم رئيسي ملاقات مي‌کند يا نه، گفت در ماه ژوئن براي پيشبرد روند توافق به تهران سفر کرده بود. او گفت: «آنها وعده دادند، به دوحه رفتند. به وين رفتند. گمان نمي‌کنم اين مسئله‌اي باشد که در ديدار با رييس‌جمهوري حل شود.»
از سوي ديگر، «کاترين کلون» وزير خارجه فرانسه روز دوشنبه در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورک درخصوص مذاکرات احياي برجام به خبرنگاران گفت: هيچ پيشنهاد بهتري بر روي ميز قرار ندارد و اين برعهده ايران است که تصميم درست را بگيرد.
وي در ادامه عنوان کرد که هيچ ابتکاري براي خارج کردن شرايط از وضعيت کنوني وجود ندارد. بد عهدي آمريکا و تلاش براي دادن کمترين تضمين و امتيازها از سوي اين کشور در مساله احياي برجام و بي‌تحرکي کشورهاي اروپايي به ويژه از جمله فرانسه از عوامل اصلي وضعيت کنوني مذاکرات هسته‌اي است. ايران پاسخ خود را به متن پيشنهادي اتحاديه اروپا براي احياي توافق هسته‌اي داده و تاکيد دارد که حاضر نيست از هيچ يک از منافع ملت ايران کوتاه بيايد.
دفاع اوليانوف از تهران
ميخائيل اوليانوف، نماينده روسيه در نزد سازمان‌هاي بين‌المللي در وين و مذاکره‌کننده ارشد اين کشور در مذاکرات وين در واکنش به اظهارات اخير جوزپ بورل، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وين درباره وضعيت فعلي مذاکرات وين، گفت: به نظر مي‌آيد مقصر جلوه‌دادن نشانه‌اي است که مذاکرات وين در يک بن‌بست قرار دارد. اگر اين طور باشد، اين وضعيت نتيجه عوامل متعددي است. اوليانوف ادامه داد: تلاش براي اين که تمام تقصيرها را به گردن ايران بياندازيم، منصفانه نيست. مذاکرات بيش از حد به برنامه سياسي داخلي طرف ديگر مذاکرات بستگي دارد. مقامات روسيه و چين و سه کشور اروپايي در دو ماه اخير از پاسخ‌هاي ايران به جمع‌بندي‌ نهايي ارايه شده از متن پيش نويس توافق استقبال کردند. تقريبا همه کشورهاي درگير در مذاکرات بر سر متني که جوزپ بورل در نهايت ارايه کرد تا حد زياد و قابل توجهي تفاهم داشتند و اساسا تفاهم سياسي در همان زمان ايجاد شده بود. اما در جريان رد و بدل شدن پيام‌ها، طرف آمريکايي بر سر يکي دو موضوع به ويژه حمايت سياسي اين کشورها از بسته شدن موضوعات باقي‌مانده ميان ايران و آژانس دبه کردند. آنها با اين ادعا که بررسي سوالات آژانس از ايران در چارچوب برجام نيست و موضوعي پادماني نيست تاکيد داشتند که نبايد حل و فصل اين مساله به برجام گره زده شود اين در حالي بود که بسته شدن اين سوالات از خطوط قرمز ايران در مذاکرات است.
ايران  خواهان اين است که همان طور که در توافق 2015 سوالات آژانس درباره فعاليت‌هاي گذشته ايران همزمان با اجراي برجام حل و خاتمه يافت، درباره چند سوال فعلي نيز بايد به همين شکل رفتار شود.
در عين حال کارشناسان بين‌المللي به اين مساله اذعان داشتند که انتخابات کنگره مانع کار دولت آمريکا است و در اين ميان فشار مقامات اسراييل حائز اهميت است. اين براي دومين بار طي شش ماه گذشته است که تحولات داخلي کشورهاي عضو برجام، بر روند مذاکرات تاثير گذاشته يا در آن اخلال ايجاد مي‌کند. البته اينکه مذاکرات تحت تاثير تحولات سياسي داخلي کشورهاي عضو قرار گيرد، مسبوق به سابقه است اما نکته قابل توجه رويکرد دولت آمريکاست که سعي دارد تمايلش براي تعويق در مذاکرات را به گردن ايران و پاسخ‌هايش به متن پيش‌نويس توافق بيندازد.
با وجود توقف موقت رايزني‌هاي فشرده ميان ايران و آمريکا با هماهنگي نماينده اتحاديه اروپا، ناصر کنعاني سخنگوي وزارت امور خارجه روز دوشنبه گفت که، مذاکرات و رايزني‌ها براي رفع تحريم‌ها به صورت طبيعي در چارچوب معمول از طريق اتحاديه اروپا ادامه دارد و هرگونه تحولي در اين چارچوب خواهد بود.
مقامات روسيه و چين و سه کشور اروپايي در دو ماه اخير از پاسخ‌هاي ايران به جمع‌بندي‌ نهايي ارايه شده از متن پيش نويس توافق استقبال کردند. تقريبا همه کشورهاي درگير در مذاکرات بر سر متني که جوزپ بورل در نهايت ارايه کرد تا حد زياد و قابل توجهي تفاهم داشتند و اساسا تفاهم سياسي در همان زمان ايجاد شده بود. اما در جريان رد و بدل شدن پيام‌ها، طرف آمريکايي بر سر يکي دو موضوع به ويژه حمايت سياسي اين کشورها از بسته شدن موضوعات باقي‌مانده ميان ايران و آژانس دبه کردند. آنها با اين ادعا که بررسي سوالات آژانس از ايران در چارچوب برجام نيست و موضوعي پادماني نيست تاکيد داشتند که نبايد حل و فصل اين مساله به برجام گره زده شود اين در حالي بود که بسته شدن اين سوالات از خطوط قرمز ايران در مذاکرات است.
ايران  خواهان اين است که همان طور که در توافق 2015 سوالات آژانس درباره فعاليت‌هاي گذشته ايران همزمان با اجراي برجام حل و خاتمه يافت، درباره چند سوال فعلي نيز بايد به همين شکل رفتار شود.
در عين حال کارشناسان بين‌المللي به اين مساله اذعان داشتند که انتخابات کنگره مانع کار دولت آمريکا است و در اين ميان فشار مقامات اسراييل حائز اهميت است. اين براي دومين بار طي شش ماه گذشته است که تحولات داخلي کشورهاي عضو برجام، بر روند مذاکرات تاثير گذاشته يا در آن اخلال ايجاد مي‌کند. البته اينکه مذاکرات تحت تاثير تحولات سياسي داخلي کشورهاي عضو قرار گيرد، مسبوق به سابقه است اما نکته قابل توجه رويکرد دولت آمريکاست که سعي دارد تمايلش براي تعويق در مذاکرات را به گردن ايران و پاسخ‌هايش به متن پيش‌نويس توافق بيندازد.
با وجود توقف موقت رايزني‌هاي فشرده ميان ايران و آمريکا با هماهنگي نماينده اتحاديه اروپا، ناصر کنعاني سخنگوي وزارت امور خارجه روز دوشنبه گفت که، مذاکرات و رايزني‌ها براي رفع تحريم‌ها به صورت طبيعي در چارچوب معمول از طريق اتحاديه اروپا ادامه دارد و هرگونه تحولي در اين
چارچوب خواهد بود.