زنگ خطر اُمیکرون به صدا درآمد

گروه اجتماعی – سعید تهرانی: تجربه تلخ هشت ماه پیش در حال تکرار شدن است، وضعیتی که آمار رسمی مرگ های کرونا در کشور را به بالاتر از 700 نفر رساند. اگرچه در آن زمان واکسیناسیون تازه آغاز شده بود و بدقولی روسیه و ناتوانی تولید کنندگان داخلی واکسن، مانع از فراگیری واکسیناسیون در ماه های آغازین موج پنجم شد، اما حالا علی رغم واکسیناسیون، روند تاخت و تاز اُمیکرون و موج ششم آغاز شده است و افزایش مبتلایان جدید که از یکی دو هفته پیش دیده می شد، حالا به افزایش مرگ و میرها رسیده است. به این ترتیب بعد از مدتها یکبار دیگر آمار مرگ های روزانه کرونا سه رقمی شد و به 105 نفر رسید؛ این در حالی است که دو هفته پیش آمار مرگ روزانه کشور پایین تر از 30 نفر بود. همچنین نقشه کرونای کشور که تا دو هفته پیش بیشتر آبی و زرد رنگ بود حالا به سرعت در حال قرمز شدن است و بر اساس آمار اعلامی در حال حاضر ۱۲۰ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۵۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۶۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۸ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
واقعیت این است که علی رغم هشدارهای داده شده، سویه اُمیکرون چندان جدی گرفته نشده است؛ نه مردم دیگر به شدت ماه های آغازین کرونا پروتکل ها را رعایت می کنند و نه مسئولان دیگر میل دارند که محدودیت ها را افزایش دهند. این موضوع را می توان از حرف های پرحاشیه وزیر آموزش و پرورش دید که اُمیکرون را چندان خطرناک ندانسته و عنوان کرده بود که در دنیا هیچ کشوری مدارس را تعطیل نکرده است.
در دنیا اما نگاه دیگری به اُمیکرون دارند. اگر چه این سویه به لحاظ افزایش واکسیناسیون و همین طور ماهیت خود ویروس، کشندگی سویه های قبلی را ندارد اما به نظر کارشناسان بهداشتی، این سویه جدید ویروس کرونا موسوم در صد سال گذشته بیشترین میزان بیمار را روی دست نظام های بهداشتی گذاشته و از این نظر یک رکورددار است.
به نوشته سی ان ان از اواخر نوامبر 2021 که سویه امیکرون ظهور کرد، از هر 6 نفر 1 نفر در بریتانیا، از هر 5 نفر 1 نفر در دانمارک و در سرزمین های اشغالی  از هر 9 نفر 1 نفر به ویروس کرونا مبتلا شده اند. همچنین تا اواسط ژانویه امسال از هر 5 آمریکایی 1 نفر به سویه امیکرون مبتلا شد و انتظار می‌رود این تعداد تا پایان فوریه (3 هفته دیگر) 2 برابر شود. به این ترتیب سویه امیکرون ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری از زمان همه‌گیری آنفولانزای 1918-1919 (موسوم به آنفلوآنزای اسپانیایی) در قرن گذشته، مردم دنیا را بیمار کرده است.
روز گذشته دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ با اشاره به علائم خطر اُمیکرون و زمان مراجعه به بیمارستان، گفت: اگر ناگهانی به قله پیک برسیم و بیماران سرریز شوند، کنترل مدیریت بیماران را از دست می‌دهیم.
مسعود یونسیان یونسیان گفت: مثلا اگر در جامعه یک میلیون نفر به اُمیکرون مبتلا شوند، برای ما نگرانی ایجاد می‌کند. زیرا اگر یک در هزار این افراد هم قرار باشد فوت کنند، نزدیک ۱۰۰۰ مرگ می‌شود. واریانت‌های قبلی ۴ در هر ۱۰۰۰ نفر فوت داشتند. یعنی از هر ۱۰۰۰ نفری که آلوده می‌شدند، اعم از اینکه دارای علائم بشوند یا نشوند، برآورد می‌شد که ۴ تا ۵ نفر فوت شدند، حال اگر در این واریانت خفیف‌تر هم شده باشد و به یک‌سوم هم رسیده باشد، باز انتظار می‌رود که از هر ۱۰۰۰ نفر یک تا دو نفر فوت کنند. وقتی یک میلیون نفر مبتلا شوند، تعداد مرگ بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر می‌شود. بنابراین مهمترین نکته این است که همه ما به عنوان یک مسئولیت مدنی بهداشت تنفسی داشته و از انتشار ویروس جلوگیری کنیم. با این اقدام ممکن است برخی آلوده شوند، اما سرعت آلودگی و رسیدن به قله را باید پایین آوریم.
از توصیه هایی که این روزها درباره درگیری با این سویه جدید شده ، این نکته قابل توجه است که هرکسی با هر علائمی دنبال تست دادن و مراجعه به مطب دکتر و بیمارستان نباشد. زیرا اکثر افراد ضرورتی ندارد که تست دهند؛ چراکه با تست دادن نوع درمان تغییری نمی‌کند. بنابراین در اغلب موارد ممکن است ضرورتی به تست دادن نباشد. زمانی باید آزمایش داد که بر اساس نتیجه تست درمان و توصیه‌های پزشکی متفاوت باشد، اما اکنون چه سرماخوردگی باشد، چه کووید ۱۹ باشد، چه آنفلوآنزا باشد، ‌ درمان علامتی و استراحت در منزل نیاز است و اگر بیماری شدیدتر شد باید به بیمارستان مراجعه کنند.
مردم با دیدن علائم مشابه سرماخوردگی، بهتر است با مراکز بهداشتی و درمانی تماس بگیرند. البته این تماس باید دو طرفه باشد. به طوری که باید وزارت بهداشت و بیمارستان‌ها تعداد کافی خطوط تلفن برای راهنمایی به مردم در نظر بگیرند تا غاطبه بیش از ۹۰ درصدی که هرگز بیماری‌شان پیشرفت نمی‌کند و نیاز به مراجعات به بیمارستان و دریافت درمان و... ندارند، از طریق کارشناسان و با تماس تلفنی توصیه‌های لازم را دریافت کنند.
توصیه‌ها برای اکثر بیماران استراحت کامل، دریافت مایعات کافی و مصرف مسکن و تب‌بر است. در عین حال تنگی نفس علامت خطر است. آن هم تنگی نفسی که کارهای روزمره فرد را مختل کند و فرد فکر کند که نفس کم می‌آورد. البته شاید این موضوع جنبه تلقینی داشته باشد، اما از این مرحله به بعد یک پزشک باید بیاید و قضاوت کند و ببیند آیا لازم است که سطح اکسیژن خون را اندازه‌گیری کند یا لازم است که معاینه فیزیکی یا عکس‌برداری و ... انجام دهد یا خیر.
در اُمیکرون احتمال بروز سرفه از دلتا کمتر است. اُمیکرون بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی تمایل دارد؛ یعنی حنجره به بالا. بیشتر شبیه سرماخوردگی که آبریزش، گلودرد و... دارد. البته سرفه هم می‌تواند داشته باشد. در عین حال اعلام نشده که اُمیکرون اصلا دستگاه تنفسی تحتانی را درگیر نمی‌کند، ‌ بلکه تمایلش بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی است. بنابراین علائم اُمیکرون بیشتر شبیه سرماخوردگی است.