بازسازی دیوار برلین در کی یف

تنش‌های کرملین و کاخ سفید به نقطه‌ای رسیده که هیچ کدام امکان بازگشت را ندارند. وضعیت امروز شبیه دوران جنگ سرد بلوک شرق و بلوک غرب است با این تفاوت که توازن قدرت امروز در آینده تاثیرگذارتر از گذشته است. 
سرنوشت کرملین با اوکراین یا همان‌هارتلند اروپا گره خورده است. غربی‌ها با انقلاب‌های گاه و بی گاه رنگی تلاش کرده‌اند کی یف را به مدار اروپا اضافه کنند اما واکشن خشن کرملین در الحاق کریمه و جنگ داخلی روس تباران اوکراین نشان دهنده عمق نگرانی‌های روسیه بوده است.
حالا داستان جدیدی درحال شکل‌گیری است. حداقل 122 هزار نیروی نظامی روسیه در 200 کیلومتری مرزهای شرقی اوکراین مستقر شده‌اند. ناتو و آمریکا می‌گویند که پوتین درصدد حمله به کی‌یف است. نقشه‌های ماهواره ای در عین حال نشان دهنده استقرار گسترده جنگنده‌ها و سامانه‌های موشکی است که نشان دهنده برنامه طولانی مدت ارتش سرخ است.
در این میان دولت بایدن نگران است که اهداف روسیه در قبال اوکراین ممکن است مذاکرات واشنگتن- مسکو در مورد حملات سایبری و کنترل تسلیحات را از مسیر اصلی منحرف کند. «ولادیمیر پوتین» صراحتا گفته است که نگران «نسل کشی روس تبارها» توسط اوکراین است. منطقه دونباس با ساکنان روس تبار در شرق اوکراین واقع شده است و از سال ۲۰۱۴ میلادی روس‌های این منطقه دو جمهوری خودخوانده دونتسک و لوگانسک تاسیس کرده و دولت‌های محلی مستقل از دولت اوکراین تشکیل داده‌اند.

هشدار وقوع جنگ
دیروز، «سرگئی لاوروف» تاکید کرد که سیاست کشاندن اوکراین به ائتلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) همراه با استقرار احتمالی سامانه‌های موشکی تهاجمی در نزدیکی مرزهای روسیه باعث تشدید ریسک‌های نظامی تا سطح بروز یک جنگ گسترده در اروپا می‌شود.
در همین حال ، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم با لحنی تهدیدآمیز گفت که برخی کشورهای غربی اوکراین را برای آغاز جنگ و مناقشه مسلحانه در منطقه دونباس تحریک می‌کنند و کی یف برای آغاز چنین جنگی آماده می‌شود.
مسکو می‌گوید که بودجه نظامی اوکراین ۲۰ درصد افزایش یافته و به ۱۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است و دولت اوکراین قصد دارد با این بودجه تسلیحات تهاجمی خریداری کند.
موضع گیری دوپهلوی «ولادیمیر پوتین» در نشست خبری سالانه گمانه زنی درباره احتمال ضمیمه شدن شرق اوکراین و تکرار سرنوشت کریمه را پررنگ کرد. رئیس‌جمهوری روسیه در پاسخ به این سوال که روسیه برای رد قاطعانه قصد حمله به اوکراین به چه تضمینی نیاز دارد، تاکید کرد که مسکو «به صراحت اعلام کرده است که هرگونه پیشروی بیشتر ناتو در شرق غیرقابل قبول است.»
پوتین روز پنجشنبه و در جریان این نشست خبری که به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، در مورد بحران اوکراین ادامه داد: «آمریکا موشک‌های خود را نزدیک خانه‌های ما مستقر می‌کند ولی اگر مثلا ما هم تصمیم بگیریم به مرز کانادا و آمریکا یا مکزیک و آمریکا برویم و موشک‌هایمان را در آنجا مستقر کنیم، آن وقت آمریکایی‌ها چه فکری می‌کنند؟» او خاطرنشان کرد که خاک روسیه برای محاصره کامل بسیار بزرگ‌ است و در عین حال به ناتو یادآوری کرد که به تضمین خود در سال ۱۹۹۰ در خصوص عدم نفوذ در شرق عمل نکرده و در عمل روسیه را «فریب» داده است.

استفاده مسکو از هژمونی انرژی
روسیه به موازات اهرم نظامی ، همیشه از هژمونی انرژی در زمستان اروپا به بهترین شکل استفاده کرده است. روسیه با افزایش درجه تنش با غرب ، شیرفلکه گاز را هم سفت کرده است ؛ حالا این داستان در حال تکرار است. اروپای درگیر با کرونا درحال ورود به زمستان سرد و کمبود شدید منابع انرژی است. نشست هفته گذشته اتحادیه اروپا و مجادله درباره انرژی نشان داد که اوضاع تا چه حدی وخیم است.
در این میان، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه غرب را به تحریف واقعیت‌ها در مورد بحران گازی اروپا متهم کرد و اتهام اتحادیه اروپا و اوکراین به شرکت گازپروم در مورد ایجاد چنین بحرانی در اروپا را بی‌اساس خواند و آن را رد کرد.
پوتین در کنفرانس مطبوعاتی سالانه تاکید کرد : شرکت گازپروم به تمام تعهدات خود برای فروش گاز به کشورهای اروپایی عمل کرده است.
روسیه معتقد است که کشورهای اروپایی در ایجاد بحران گازی در این قاره مقصر هستند زیرا بموقع برای زمستان آماده نشده بودند. وی یادآوری کرد که مخاذن گاز زیرزمینی اروپا بموقع از گاز پر نشده است و علاوه بر آن مسائلی همچون بهار سرد در سال گذشته و کار نکردن برخی از نیروگاه‌های بادی، بر مسائل موجود افزود: کشورهای اروپایی باید مسائل گاز خود را حل کنند.

گفته شده که سطح گاز قابل دسترسی اروپا حداقل 10 درصد از میزان فصلی گذشته کمتر شده است که این به منزله بحران بزرگ انرژی در اروپا خواهد بود.خبر بد برای اروپا این است که پیش بینی سرمای سخت و سرد بر میزان تقاضای کشورها و قیمت آن تاثیر گذاشته است. در حال حاضر تنها ۶۶ درصد از مجموع ذخیره گاز اروپا، پر است. این در حالی است که در پنج سال اخیر، میانگین ذخایر گاز اروپا برای این زمان از سال ۸۲ درصد بود. اروپا ناچار است خود را برای بدترین بحران انرژی از سال 1973 آماده کند.

ساخت دیوار برلین در قلب اوکراین
در یک جمع بندی می‌توان گفت که روسیه با فشار مستقیم نظامی در مرزهای اوکراین و فشار غیر مستقیم هژمونی انرژی یقه شرکای آمریکا را گرفته است. روسیه مدت‌هاست که می‌گوید نباید پای ناتو به اوکراین گشوده شود اما آمریکا گوشش به این حرف‌ها بدهکار نیست. ژنرال‌های آمریکایی و بریتانیایی اگرچه اذعان می‌کنند که هیچ اقدامی در مقابل تهاجم احتمالی روسیه انجام نخواهند داد اما به دنبال حضور لفظی در اوکراین هستند ؛ موضوعی که روسیه را همچنان خشمگین نگه می‌دارد.
«میخائیل گورباچف» آخرین رهبر اتحادیه جماهیرشوروی می‌گوید که« آمریکایی‌ها پس از ماجرای فروپاشی دچار غرور شدند.» اما نکته اینجاست که حالا روسیه نیازمند اعاده حیثیت اقتدار در مقابل آمریکا و ناتو است. کرملین که هنوز شیرینی الحاق کریمه را زیر زبان مزه می‌کند ؛ بالاخره باتوجه به ترکیب جمعیتی ، اوکراین را نیز ضمیمه جمهوری فدراتیو روسیه خواهد کرد. 
تکرار ماجرای تجزیه آلمان پس از پایان جنگ جهانی دوم در انتظار اوکراین است.کرملین برای تضمین امنیت مرزهای غربی روسیه نیازمند ایجاد یک منطقه حائل است. بلاروس همچنان در مدار مسکو است اما در اوکراین رودخانه دنیپر احتمالا مرز اوکراین شرقی و اوکراین غربی خواهد بود.
گزارش: علی ودایع