استثمار و بهره کشی؛ عامل افزایش مهاجرت پرستاران

19 آذر روز جهانی پرستار است و بهترین بهانه برای پرداختن به مشکلات جامعه بزرگی از مدافعان سلامت که نزدیک به دو سال است در برابر کرونا ایستاده اند؛ جامعه ای که با وجود تقدیر دولت ها در مقابله با اپیدمی، حتی از دادن کوچکترین حقوق این افراد و رسیدگی به مشکلات آنها سرباز زدند. حالا مهاجرت و خانه نشینی و بیکاری و بهره کشی بیشترین عناوینی است که با نام پرستار همراه شده است.
شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران در گفتگویی با مردم سالاری آنلاین درباره وضعیت جامعه پرستاری در ایران و مشکلات آنها گفت: امروز سلامتی جزو نیازهای بدیهی همه مردم و تامین آن جزو وظایف ذاتی دولت ها است، مهمترین ابزار سلامتی در جهان که در ایران هنوز اتفاق نیفتاده پرستاران هستند که بیشترین خدمات درمانی و بهداشتی را ارائه می دهند.
او با تاکید بر اینکه مردم برای دریافت خدمات درمانی و بهداشتی نیاز به حضور پرستاران دارند، ادامه داد: متاسفانه در کشور تناسب حداقل پرستار برای حداقل جمعیت رعایت نشده است، در کشورهای اروپایی بین 9 تا 11 نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت مردم و در کشورهای نه چندان توسعه یافته از نظر بهداشتی درمانی نظیر گرجستان برای ارائه خدمات متوسط و عادی پرستاری به ازای هر هزار نفر 6 پرستار وجود دارد و حداقل تعداد نیروی پرستاری برای حداقل خدمات به ازای هر هزار نفر هم سه پرستار است که این عدد قبل از سال 2017 و شیوع کرونا 1.6 بوده است.
شریفی مقدم اضافه کرد: شاید پرستاران بتوانند در کوتاه مدت بار دو برابری ارائه خدمات را به دوش بکشند اما در درازمدت دچار فرسودگی می شوند؛ این موضوع در دوران کرونا بیشتر مشخص شد چراکه این بیماری درمان نداشت و مردم هم در بیمارستان ها نیاز به مراقبت داشتند و این مراقبت به عهده پرستاران بود و شاهد بودیم که همه پرستاران حداقل یکبار به کرونا مبتلا شدند و تعداد زیادی دو بار یا بیشتر مبتلا شدند و برخی هم به دلیل عوارض شدید بیماری خانه نشین شدند. حدود 150 نفر هم جانشان را از دست دادند که در مقایسه با آمارهای جهانی بسیار بالا بود.
 
امنیت شغلی گم شده پرستاران!
دبیرکل خانه پرستار ایران گفت: متاسفانه سیستم از استخدام پرستار سرباز زد و هیچگونه حمایت مالی و روانی هم از پرستاران موجود بویژه در دوران کرونا صورت نگرفت؛ در مجموع مهمترین مشکل پرستاری کمبود نیرو است. در حقیقت همین تعداد پرستاران موجود هم امنیت شغلی ندارند به این شکل که پرستاران را در پیک های کرونا شرکتی و به صورت 89 روزه و موقت به خدمت می گیرند و بعد از پیک هم عذر همه را می خواهند! این در حق پرستاران ظلم است که در اوج کرونا بکارگرفته شود و بعد از پیک آنها را رها کنند.
او ادامه داد: بیکاری یا عدم رضایت شغلی دلایلی هستند که به مهاجرت پرستاران دامن زده اند؛ قطعا اگر قرار است جلوی مهاجرت پرستاران گرفته شود باید برای آنها جذابیت ایجاد شود و متاسفانه این جذابیت ها در مقصد بسیار بیشتر است.
شریفی مقدم افزود: اینکه چرا در ایام کرونا مهاجرت بیشتر شده دلایلی جز تامین معیشت و حداقل های عرف و بیشتر نیست، ضمن اینکه سایر کشورها بویژه در اروپا به دنبال افزایش نسبت پرستار به جمعیت هستند و به همین دلیل کار پذیرش پرستاران را تسریع و تسهیل کرده اند به این معنا که فرضا اگر پرستاران در گذشته برای مهاجرت نیاز با آیلتس 7 داشتند الان می توانند با آیلتس 5 مهاجرت کنند ضمن اینکه زمان انتظار پرستاران در کشور مقصد برای ورود به کار را از 1.5 تا 2 سال به شش ماه کاهش دادند و حقوق آنها را هم اضافه کرده اند.
دبیرکل خانه پرستار ایران تاکید کرد: حالا در کشور ما پرستاران را استخدام نمی کنند یا اگر استخدام می کنند شرکتی و 89 روزه هستند که اوج بهره کشی و استسمار پرستار با حداقل حقوق است. در حقیقت سیاست های پرستارستیز وزارت بهداشت و نظام سلامت کشور موجب افزایش موج پرستاران شده است.
سیاست های پزشک سالاری وزارت بهداشت
شریفی مقدم در پاسخ به این سوال که در وضعیت موجود خانه پرستار و سازمان نظام پرستاری چه کرده اند؛ توضیح داد: سالانه 12 هزار پرستار فارغ التحصیل می شوند که طی 10 سال گذشته تنها 20 هزار نفر جذب شده و 100 هزار پرستار تقریبا بیکار هستند؛ به عبارت دیگر بخشی از این پرستاران در قالب قراردادهای 89 روزه فعالیت دارند که این نوع قرارداد هم که شغل محسوب نمی شود. در حقیقت این سیاست نئولیبرالی و پزشک سالاری وزارت بهداشت است که 100 هزار نیرو را بلاتکلیف نگه داشته است. او ادامه داد: نه خانه پرستار ایران و نه سازمان نظام پرستاری نمی توانند کاری اجرایی داشته باشند؛ در حقیقت کار ما این است که بتوانیم تبلور افکار عمومی جامعه پرستاری باشیم و مشکلات پرستاران را به جامعه منتقل کنیم تا توجه افکار عمومی و مسئولان را به جامعه پرستاری و مشکلات آنها جلب کنیم تا فشار جامعه پرستاری را به شکل منطقی به جامعه پرستاری منتقل کرده تا با تحت فشار قرار دادن آنها مشکلات جامعه پرستاری را حل کنند.
دبیرکل خانه پرستار ایران در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام موثر هم بوده یا نه، گفت: سازمان نظام پرستاری، سازمان حرفه ای پرستاری است ولی متاسفانه به دلیل اینکه سیستم پزشک سالاری قدرت و منابع و ثروت دارد همکاران ما را هم همراه خودش می کند؛ به عبارت ساده تر چون خانه پرستار ایران و نظام پرستاری و تشکل های این دو نهاد، ردیف بوجه ندارند مثلا سازمان مدیریت 20 میلیارد کمک مالی و مدیران را همراه خود کرده است.
او اضافه کرد: نمونه این همراهی این است که بعد از اعلام من مبنی بر وجود 100 هزار پرستار بیکار معاون سازمان نظام پرستاری گفت که این آمار درست نیست! درحالیکه خود این شخص 10 سال پیش زمانی که معاون پرستاری بود تعداد دانشکده های پرستاری و ظرفیت پذیرش پرستاری را سه برابر افزایش داد درحالیکه افزایش 30 درصدی ظرفیت پزشکی جنجال به پا کرد! در حقیقت این تفکر از جریان پزشک سالاری بخش خصوصی است که می خواهد عرضه را بیشتر و تقاضا را کمتر و در نهایت نیروهای پرستاری را با حداقل دستمزد به کار بگیرد!
گزارش: مانی هدایت