هراس از شفافیت در مجلس یازدهم

یکی از موضوعات مهم در مورد مجلس یازدهم که موجب انتقاد بسیاری از آن شده افزایش جلسات غیرعلنی است آن هم در شرایطی که مردم از این مجلس به سبب شعارهایی که پیش از ورود به خانه ملت درباره شفافیت زده اند؛ انتظار روشنگری و شفافیت دارند! با این حال این مجلس مهر و موم ترین مجلس تاریخ ایران شد که حتی از شفافیت رای خود هم هراس دارد!

یکی از استنباط هایی که با افزایش تعداد جلسات غیرعلنی در بین افکار عمومی ایجاد می شود این است که حرف های درگوشی زیادی هست که مردم نامحرم آن هستند. گاهی اوقات زمانی که نماینده ای اطلاعاتی بعد از برگزاری جلسات غیرعلنی منتشر می کند می بینیم که اصلا نیاز زیادی به غیرعلنی بودن آن جلسه هم نبوده ولی تشخیص این بوده است. 

براساس اصل ۶۹ قانون اساسی «مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزرا یا 10 نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می‌شود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه‌چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف‌شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر شود.» این درحالی است که این اصل قانون اساسی که از سوی مجلس به عنوان قوه مقننه مصوب شده از سوی همین قوه زیرپا گذاشته می شود!

با اینکه مردم از مجلس یازدهم انتظار شفافیت دارند روز به روز شاهد افزایش جلسات غیرعلنی نمایندگان در حوزه های مختلف اقتصادی و سیاسی هستیم؛ این جلسات از بودجه گرفته تا سیاست خارجی و حتی قیمت‌گذاری برای فولاد همه در پشت درهای بسته اتفاق افتاد و در رکوردزنی تازه ای، فقط سه جلسه غیرعلنی در همین دو هفته اخیر برگزار شد!

افزایش تعداد جلسات غیرعلنی مجلس تا جایی پیش رفته که علاوه بر صدای رسانه ها و خبرنگاران؛ صدای برخی از نمایندگان را نیز درآورده است. مالک شریعتی، نماینده تهران هفته گذشته در تذکری گفته بود: «تعداد جلسات غیرعلنی مجلس زیاد شده و این خلاف شفافیت است.»

شعار مجلس حداقلی، بعد از روی کار آمدن این بود که شفافیت را به اصلی در فعالیت های مجلس بدل کند چراکه مجلس دهم این اصل را زیر پا گذاشت و اعتماد مردم را خدشه دار کرد. این درحالی است که همچنان مهمترین طرح شفافیت در مجلس که همان «شفافیت آرا» است همچنان بلاتکلیف مانده است. هر چند بسیاری از نمایندگان در ظاهر موافق این طرح هستند اما در باطن مخالف سرسخت این طرح به شمار می روند چراکه در بیشتر اوقات نه در صحن حضور دارند و نه در رای گیری شرکت می کنند!

 

یکی از نکات مهم در جلسات علنی و غیرعلنی این است که در برخی از موضوعات حساس آرای نمایندگان متفاوت است و دلیل آن هم برای مردم و افکار عمومی همچنان نامشخص است! به عنوان نمونه در مورد طرح صیانت از فضای مجازی بعد از جلسه غیرعلنی اعلام شد که رای به ارسال این طرح به کمیسیون ماده 85 داده شده اما این موضوع در جلسه علنی رای نیاورد! حتی در این باره هم شفاف سازی ای صورت نگرفت و این ابهام همچنان باقی ماند که چرا باید در جلسه غیرعلنی و علنی چنین اتفاقاتی رخ بدهد! 

موضوعات زیادی هستند که از سوی نمایندگان مجلس برای مطرح شدن آن جلسه غیرعلنی درخواست شده است؛ فولاد، ترور شهید فخری زاده، نظارت آژانس انرژی اتمی بر فعالیت های هسته ای ایران، طرح صیانت، به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، ابهام در مسائل مالی مطرح شده درباره وزیر نفت در زمان رای اعتماد، گرانی و تورم، ادامه مذاکرات احیای برجام، شفاف سازی اموال مسئولان، شفاف سازی رای نمایندگان و ده ها موضوع دیگر هستند که نمایندگان ترجیح دادند تا درباره آن محرمانه صحبت کنند! 

اینکه مردم امروز خارج از گود تصمیم گیری ها قرار دارند قابل انکار نیست. تعداد جلسات غیرعلنی و دور نگه داشتن افکار عمومی از مباحث مطرح شده در مجلس، این ابهام را ایجاد می کند که نمایندگان مجلس یازدهم برای رسیدن به اهداف خود وارد خانه ملت شده اند یا پاسداشت حقوق ملت؟! جالب اینجاست که نمایندگان مجلس حداقلی با شعار شفافیت وارد مجلس شده بودند و دوره های قبلی مجلس را به عدم شفافیت متهم می کردند اما حالا نمایندگان مجلس فعلی که با وجود کسب آرای بسیار پایین مردم، مدعی حمایت از حقوق مردم بودند، حالا در مسیری دیگر پیش می روند؛ محرمانه بودن مذاکرات مجلس!
گزارش: محمد سیاح