تنش نظامی روسیه و بلوک غرب به بالاترین سطح پس از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی رسیدهاست. جبهه اصلی تنش در دریای سیاه و نزدیکی شبه جزیره کریمه ، جایی است که ناتو با رزمایش مشغول بازی با اعصاب کرملین شده است. جبهه فرعی که در آینده محل اصلی برخوردها میشود ؛ قطب شمال است. روسیه همزمان با رزمایش ناتو مشغول رزمایش زیردریاییهای اتمی در شمالگان شده است.
هفته گذشته چیزی نمانده بود که روسیه یک رزمناو انگلیسی را غرق کند اما به شلیک اخطار جنگی بسنده کرد. «ولادیمیر پوتین» که هفته گذشته از چسبندگی ناتو به مرزهای روسیه به شدت انتقاد کرده بود ، گفت که «حتی اگر ما ناو را غرق می کردیم نیز تصور اینکه جهان در آستانه جنگ جهانی سوم قرار گیرد دشوار می بود زیرا کسانی که [این اقدامات تحریک آمیز] را انجام می دهند می دانند پیروز چنین جنگی نخواهند بود.» روسیه تهدید کرده است که در صورت تکرار «اقدام تحریک آمیز» از سوی ناوهای بریتانیایی آنها را هدف خواهد گرفت.
روز چهارشنبه هم مسکو اعلام کرید که ناو هلندی «اورتسن» که در دریای سیاه در حرکت بود مسیر خود را تغییر داده و به سوی تنگه کرچی حرکت کرد اما پس از پرواز هواپیماهای نظامی روسی در این محدوده آبی، ناو هلندی تغییر مسیر داد و از آبهای سرزمینی روسیه دور شد. روز پنجشنبه هم نیروها و واحدهای ناوگان دریای سیاه روسیه، کنترل ناو ایتالیایی ویرجینیو فازان را که امروز وارد دریای سیاه شده است، تحت کنترل گرفتند.
ظرف روزهای اخیر ، حداقل 3 مورد رویارویی با امکان برخورد جنگی بین روسیه و اعضای ناتو به وجود آمده است. کرملین مشخصا از رزمایش سی بریز-۲۰۲۱ ناتو در دریای سیاه و نزدیکی شبهجزیره کریمه به شدت خشمگین است. گفته شده که هدف از این رزمایش ، حمایت ناتو از اوکراین در برابر روسیه است . در رزمایش سی بریز-۲۰۲۱ ۵ هزار نیروی نظامی از ۳۲ کشور، ۴۰ فروند هواپیما و بالگرد و ۱۸ گروه نظامی ویژه و یگان های غواص شرکت دارند.
شبه جزیره کریمه جایی است که آشیانه ناوگان دریایی روسیه برای دسترسی به آبهای آزاد قرار دارد . اگرچه این بندرگاهها در خاک اوکراین قرار دارد اما از زمان اتحادیه جماهیر شوروی در اختیار مسکو بودهاست. حالا کرملین می داند اگر در این موارد کوتاه بیاید ، بعدا باید تاوان سنگینی بدهد.
نگاه کرملین به جنگ آینده در شمالگان
به موازات جنگ سرد دریای سیاه ، روسیه جبهه جدیدی را در قطب شمال رسما گشوده است. خط و نشان کشیدن در شمالگان از سال 2008 آغاز شده است. قطب شمال آنچنان دارای اهمیت شده است که به آن نیوهارتلند هم می گویند. ذخایرعظیم نف و گاز ، ذخایر آب شیرین و مهمتر از همه امکان استقرار پایگاههای موشکی برای هدف قرار دادن سریع خاک ایالات متحده برای روسیه ارزشمند است.
براساس اعلام رسمی مسکو ، دیروز رزمایش زیردریایی های روسیه در آبهای پیرامون قطب شمال و در محدوده آبی تحت کنترل آغاز شد. براین اساس ، واحدهای زیردریایی این ناوگان متشکل از چندین زیردریایی در آبهای پیرامون قطب شمال ازجمله در دریای بارنتز و دریای نروژ آغاز شد.
در این رزمایش، زیردریایی های پیشرفته روسی ازجمله زیردریایی های نسل چهارم که مدرن ترین زیردریایی محسوب می شوند، شرکت دارند.
بر اساس برنامه تعیین شده برای رزمایش، زیردریایی های روسی به جستجوی دشمن فرضی می پردازند و به سوی اهداف دشمن و نابودی آن موشک و اژدر شلیک خواهند کرد. زیردریایی هایی که در این رزمایش شرکت می کنند تا قعر ۵۰۰ متری و بیشتر در دریا پایین خواهند رفت.
این رزمایش تا چند روز دیگر ادامه می یابد و جزییات بیشتر آن اعلام نشده است.دریای بارنتز و دریای نروژ دو محدوده آبی است که واحدهای ناتو در آن حضور گسترده دارد.
روابط روسیه و ناتو در هفت سال اخیر بشدت پرتنش شده و دو طرف برای قدرت نمایی برای یکدیگر هر سال چند رزمایش برگزار می کنند.
روسیه در اوایل ماه ژوئن (یک ماه پیش) نیز در دریای بارنتز رزمایش برگزار کرد و در آن بیش از ۲۰ ناو و زیردریایی با پشتیبانی ۱۰ فروند هواپیما و بالگرد شرکت داشته و دفاع از مرزهای روسیه در مناطق مجاور قطب شمال را تمرین کردند.
روز هفتم فروردین ماه سال جاری نیز سه زیردریایی هستهای نیروی دریایی روسیه برای نخستین بار در تاریخ به طور همزمان در یک رزمایش واقع در قطب شمال از زیر یخ ظاهر شدند.
به گزارش ایرنا، روسیه در آبهای قطب شمال که در مجاورت این کشور قرار گرفته، رزمایشی برگزار کرد که در آن ۶۰۰ نظامی، ۲۰۰ نوع تسلیحات مدرن و سه زیردریایی اتمی بکار گرفته شد.
«نیکلای یومنوف» فرمانده نیروی دریایی روسیه، گزارشی از این رزمایش را با نام «اومکا-۲۱» که یک هفته جریان داشت، به صورت وبیناری به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه ارائه کرد.
انتظار میرود با گرم شدن هوای کره زمین، رقابت بین روسیه و کشورهای همجوار قطب شمال برای حضور هر چه بیشتر در این منطقه و آبهای اقیانوس منجمد شمالی و سرزمینهای واقع در این منطقه تشدید شود.
قطب شمال به انتهای شمالی محوری نامیده میشود که زمین به دور آن میچرخد و در اقیانوس منجمد شمالی واقع شده است. این نقطه در فاصله ۷۲۵ کیلومتری شمال جزیره بزرگ گرینلند قرار دارد.
قطب شمال هم اکنون تحت نظارت سازمانی بینالمللی است و جزو قلمرو هیچ کشوری محسوب نمیشود.
این منطقه با سرزمین های پهناور و بستر آبی غنی از منابع انرژی از جمله نفت و گاز و منابع معدنی برای پنج کشور مجاور آن و بیش از همه روسیه و آمریکا عرصه جنگ سرد واقعی شده است که از مدت ها پیش راهبرد تسلط خود را بر این سرزمین سفید یخی عملیاتی کرده اند.
روسیه، آمریکا، کانادا، نروژ و دانمارک کشورهای همجوار قطب شمال، برای دستیابی به ذخایر قطبی و تسلط بر آب های پیرامون آن با یکدیگر رقابت می کنند و رقابت این کشورها در یک دهه اخیر افزایش یافته است.
مسکو در سال های گذشته به ویژه در دو سال اخیر برای تشدید و گسترش حضور خود در قطب شمال تلاش و برنامه ریزی کرده که مهم ترین آن تاسیس پایگاه نظامی در منطقه قطب شمال و استقرار دائمی نیروهای خود در این سرزمین است.
علی ودایع