افسار خودروهای صفر در دست دلالان!

تولید خودرو در کشور با مشکلات زیادی روبرو است و همین مشکلات و همچنین گرانی خودروها، باعث کاهش تولید و دسترسی کمتر مردم به خودروهای صفر شده است، با این حال به گفته برخی از فعالان این بازار، این دلالان هستند که مالک خودروهای صفر شده و برای خود بازاری جدای بازار اصلی دارند و قیمت هم تعیین می‌کنند! 
به گزارش مردم سالاری آنلاین، اگر پیگیر آمارهای تولید خودروسازان باشید، حتما می‌دانید که وزارت صمت از سال 98 تا به امروز، جلوی انتشار برخط آمارهای تولید را گرفته و اطلاعات تولید را از دسترس عموم خارج کرده است، اما هر از چندگاهی، بخشی از این اطلاعات به رسانه‌ها درز پیدا می‌کند. طبق برخی از آمارهای منتشر شده از تولید خودروسازان ایران، از ابتدای سال تا پایان آذر مجموع تولید انواع سواری از 656 هزار دستگاه گذشته که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشدی 24 درصدی داشته است.
این درحالی است که خودروسازی‌ها رکورد تولید یک میلیون و 300 هزار دستگاه را هم داشته‌اند، با این وجود با افزایش فشار مشکلات، توان تولید آنها نیز به شدت کاهش یافته است. البته در سال‌های اخیر برای کمک به خودروسازی‌ها مجوزهای زیادی برای افزایش قیمت محصولات آنها به‌رغم اینکه کیفیت خودروها تغییری نکرده، صادر شد ولی با این وجود هنوز هم خودروسازی‌ها نتوانسته‌اند سقف تولیدات خود را افزایش دهند. 
با کاهش تولید و عرضه خودرو از یک طرف و رشد تقاضای واقعی و کاذب از طرف دیگر، افزایش یکباره و چند برابری قیمت را شاهد بودیم که در روزهای پر التهابی که دلار به 32 هزار تومان هم رسید، قیمت خودرو نیز همپای آن رشد کرد و در کمال تعجب معاملات هم افزایش یافت!

طرح‌های فروشی که ناکام ماند!
بازار خودروی ایران که از آشفته‌ترین بازارهای کشور است، بدین جهت که بخش بزرگی از محصولات خودروسازی‌ها خواسته یا ناخواسته سر از بازار آزاد در می‌آورد و قیمت آنها نیز فراتر از قیمت کارخانه تعیین می‌شود. هر چند که در چنین شرایطی کارخانه قیمت‌های مصوب و دستوری خود را حفظ می‌کند، اما باز هم جو روانی حاصل از قیمت‌های بازار آزاد تاثیر خود را در افکار عمومی‌ می‌گذارد و باعث جهت‌دهی بازار می‌شود.
با اینکه طرح‌های مختلفی از جمله قرعه‌کشی فروش خودرو از کارخانه یا پیش فروش سایتی به دفعات اجرا شده است باز هم بخش عمده‌ای از خودروهای صفر به دست دلالان می‌رسد! اینکه چطور این اتفاق می‌افتد خود معمایی است که برخی از فعالان بازار خودرو آن را همکاری پشت پرده دلالان و برخی از نمایندگی‌ها می‌دانند! عملا طرح‌های اجرا شده برای فروش خودرو به مردم نشان دادند که توانایی لازم برای فروش عادلانه خودروهای صفر را به مردم ندارند. 
عبدالرضا عساکره، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل اهواز، با اشاره به وضعیت خودروهای تولید داخل در بازار، به ایسنا گفت: «بیشتر افرادی که خودروهای صفر خرید و فروش می‌کنند، نمایشگاه‌داران و دلالان هستند و مصرف‌کنندگان واقعی به ندرت خودروی صفر می‌خرند. جالب است بدانیم تعداد معاملات خودرو در بازار، زمانیکه قیمت خودرو و دلار افزایشی است بیشتر می‌شود و زمانیکه قیمت‌ها ثابت باشند معاملات کاهش می‌یابند ولی این موضوع در بازار خودروی ایران، برعکس تمام دنیا است.»

تحول، نیاز خودروسازی کشور
صنعت خودروسازی کشور حدود نیم قرن سابقه فعالیت دارد، صنعتی که در سال‌های مختلف ثابت کرد که می‌تواند جزو پیشروترین صنایع کشور باشد، با این حال در طول دهه‌های گذشته این صنعت به جای حرکت رو به جلو بیشتر در جا زده است. خودروسازی‌های بزرگ کشور که از حمایت‌های بی‌دریغ دولت در همه زمینه‌ها برخوردار هستند هنوز نتوانسته‌اند نیاز بازار را به صورت کامل پوشش دهد، بسیاری از مردم خواهان خریداری خودرو هستند، اما این امکان برای همه وجود ندارد. 
این صنعت تا به امروز با هر حمایتی شده سرپا مانده است، اما ادامه حیات آن بستگی به رونق تولید و همچنین متحول‌سازی است. بسیاری از فعالان بازار خودرو و کارشناسان اقتصادی بر این باورند که خودروسازی کشور به چاه ویلی تبدیل شده که به‌رغم حمایت‌های مادی و معنوی دولت همچنان نیاز به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت دارد درحالیکه در قبال این سرمایه‌گذاری‌های هنگفت، هیچ پیشرفت و توسعه‌ای در آن دیده نمی‌شود.
خودروسازی کشور نیاز به استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای تولید خودرو دارد تا بتواند وارد بازار رقابتی جهانی شود. امروز تنها ایران‌خودرو و سایپا در چرخه تولیدکننده باقی مانده‌اند که آنها هم توان رقابت با هیچ خودروساز خارجی را نه به لحاظ قیمت و نه به لحاظ کیفیت، ندارند.
انحصاری کردن بازار باعث شده این صنعت تبدیل به محل رانت و کسب سود عده‌ای خاص شود، این عده خاص همان دلالان هستند که در ارتباط با نمایندگی‌ها یا ایجاد رابطه با مدیران خودروسازی‌ها در مقاطع زمانی مختلف، به بخش عمده‌ای از تولیدات دست پیدا می‌کنند و حتی برای این بازار قیمت‌گذاری هم انجام می‌دهند. در این میان فقط سرمردم بی‌کلاه مانده و خرید خودرو نیز به یک رویا تبدیل شده است!
گزارش: محمد سیاح