ماجرای ویدیوی یوزپلنگ‌ها و مرد محیط بان چه بود؟

چند روزی هست که ویدیویی نقل محافل مجازی شده است، ویدیویی که به یک محیط بان نسبت داده می‌شود که شب ها یوزپلنگ ها در کلبه کنار او می‌خوابند. ویدیویی که اولین بار بیش از یک میلیون کاربر، فقط در صفحه اینستاگرام یک هنرمند به تماشای آن نشستند و کمی بعدتر میلیون‌ها کاربر دیگر و شمار زیادی از هنرپیشگان، مجریان و خواننده‌ها از آن رونمایی کردند. اولین نفری که ویدیو را منتشر کرد نوشته بود که از صحت ماجرا اطلاعی ندارد، اما همینطور که این ویدیو دست به دست می‌شد، از این جمله نیز فاکتور گرفته می‌شد. ویدیویی که گرچه احساسات بسیاری را برانگیخت، اما از سوی دیگر صدای کارشناسان و فعالان محیط زیستی را نیز درآورد؛ صدایی که البته در میان شور و اشتیاق کاربران اینستاگرام برای بازنشر این ویدیو گم شد. جالب است بدانید که این ویدیو چندی پیش نیز در پاکستان دست به دست شده بود و اینگونه تعبیر میشد که یوزپلنگ‌ها در یک معبد و در کنار خادم معبد می‌خوابیدند!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، مطلب منتشر شده همراه با این ویدیو اشتباه بود. حیواناتی که در تصویر مشاهده می‌شوند یوزپلنگ هستند، اما در توضیحات آمده است که محیطبان مازندرانی است و کلبه‌اش در جنگل! در حالی که یوزپلنگ‌ها گونه‌ای بیابانی هستند که در بیابان‌ها و تپه‌ماهورها زندگی می‌کنند. بنابراین هیچ یوزپلنگی در جنگل زندگی نمی‌کند که بخواهد شب را در کلبه محیطبان سر کند و در رختخواب او بخوابد! زیستگاه عمده یوزپلنگ‌ها در ایران دشت کویر است که بخش‌هایی از استان‌های کرمان، خراسان، کرمان، یزد، تهران و مرکزی را در برمی‌گیرد.
اما واقعیت ماجرا چیست؟ این ویدیو که اینگونه با استقبال مواجه شده است از کجا آمده و در کجا تهیه شده است؟ آیا همزیستی انسان با حیات وحش و حیوانات وحشی کار شایسته‌ای است؟ کاوه مدنی، فعال محیط زیست در ویدیویی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده با توضیحات کامل در این خصوص تلاش کرده است تا به این سوالات پاسخ دهد.
او توضیح داده است که این ویدیو در آفریقا توسط یک جانورشناس ضبط شده است، جانور شناسی که سالهاست روی رفتار حیوانات کار می‌کند و به یوزپلنگ‌ها علاقه‌مند است. این ویدیو در یک شرایط کنترل شده ضبط شده و برخی عادات یوزپلنگ‌ها را به نمایش گذاشته است که وقتی در یک محیط غیر طبیعی می‌خوابند چه رفتاری دارند. آن شخص یک متخصص است و فرایندی را برای مطالعه طی کرده است و طی یک شرایط خاص این کار را انجام می‌دهد. اما این کار، کار درستی نیست.
به گفته مدنی، انتشار این پست باعث می شود تا یک شایعه تبدیل به یک باور شود و در ذهن مردم بنشیند، مردم احساس می‌کنند که این چه اتفاق خوبی است، در حالی که قرار نیست کسی به یوزپلنگ ها نزدیک شود، اگر محیطبانی هم این کار را بکند قطعا توبیخ خواهد شد، این رفتار یک رفتار غلط است؛ رفتاری که شاید برای آزمایش و مطالعه انجام شود، اما این رفتار طبیعی نیست که ما به حیات وحش نزدیک شویم. ما به مردم می‌گوییم که حتی به حیات وحش غذا ندهید، به حیواناتی که در طبیعت میبینید غذا ندهید چون اینکار به ضرر آنهاست.
مدنی در ادامه توضیح می‌دهد که این اتفاق وقتی ترویج می‌شود تبدیل به یک باور غلط می‌شود و یک رفتار غلط ترویج پیدا می‌کند. یوزپلنگ ایران وقتی پیدا شد 6 ماهه بود. یک سری انسان آن را در حمام خانه نگه می‌داشتند، این یوزپلنگ وقتی پیدا شد مشکلات جسمانی داشت. روزهای اول که به پارک پردیسان منتقل شد برایش خرگوش انداختند که بخورد، او از خرگوش ترسید. با دادن مرغ به او شروع کردند، حیوان ممنوع الملاقات شد برای اینکه از انسان فاصله بگیرد و بتواند در طبیعت زندگی کند. این فعال و کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه نزدیکی ما به حیوانات خوب نیست از سلبریتی ها خواست به حوزه محیط زیست ورود کنند و به افزایش آگاهی مردم کمک کنند و حساسیت مردم را نسبت به محیط زیست بالا ببرند. ورود سلبریتی‌ها باعث می‌شود رفتارهای محیط زیستی افزایش یابد و با حیوان آزاری مبارزه شود، در نتیجه جامعه محیط زیستی‌تر خواهد شد. قطعا آنها توان بیشتری دارند و می‌توانند کارهای بیشتری را انجام دهند. او معتقد است که میتوان از توان و محبوبیت سلبریتی‌ها در راستای یک کار خوب و خدمت به جامعه استفاده کرد، اینکه پس از انتشار فیلمی، ما یک جمله بنویسم که «از صحت ماجرا اطلاعی نداریم» مسئولیت پذیری اجتماعی نیست، این کمکی نمی‌کند چون فیلم دست به دست می‌شود و ضرر میزند! اگر کسی نمی‌داند به متخصصان محیط زیست مراجعه کند آنها برایشان توضیح خواهند داد. از سلبریتی‌ها خواهش میکنم که اگر پستی در این خصوص گذاشته‌اند یک پست دیگر بگذارند و بگویند اشتباه کردند، به ما هم قول بدهند که از این به بعد بیشتر مطالب محیط زیستی بگذارند.
مدنی نزدیک شدن به حیات وحش را رفتار غلطی دانست و تاکید کرد ما نباید به حیوانات نزدیک شویم، حتی حضور سگ و گربه در رختخواب ما لزوما رفتار درستی نیست. حتی غذا دادن به حیوانات رفتار درستی نیست، و تنها در شرایط خاص به توصیه کارشناسان محیط زیست در سرما اینکارها مقدور است. به ترویج یک رفتار غلط دامن نزنید و منابع را چک کنید، چیزی را بازنشر کنید که به افزایش آگاهی منجر شود و دروغ را در جامعه رواج ندهد.
 
قبل از انتشار کمی جستجو کنید!
شاید اگر آن سلبریتی که اولین بار این ویدیو را منتشر کرد، برای بررسی جزئیات این اتفاق کمی وقت می‌گذاشت یک ویدیوی غلط اینگونه دست به دست نمی‌شد. با یک جستجوی ساده در موتورهای جستجو متوجه می‌شویم که حیواناتی که با انسان ارتباط برقرار می‌کنند یا به اصطلاح بوی انسان را می‌شنوند، از سوی همنوعان خود طرد می‌شود. غذا دادن به حیوانات و مجبور کردن آنها به زندگی در محیط متعلق به انسان، آنها را ضعیف و وابسته می‌کند. اگر خوش شانس باشند و بیماری های جسمی آنها را از پای درنیاورد، افسردگی آنها را از پای درخواهد آورد.
بعد از انتشار توضیحات کاوه مدنی بسیاری از هنرمندان و سلبریتی‌ها با انتشار آن توضیحات سعی در جبران خطای خود داشتند، اما این ویدیو بارها و بارها دیده شده است و حتی می‌تواند به تجارت خرید و فروش حیوانات وحشی مشروعیت ببخشد. کاش یاد بگیرم تا در خصوص محتوایی اطلاعات لازم و کافی نداریم، آن را منتشر نکنیم.
گزارش: خاطره میرزا