طاعون خیارکی چیست؟

چند روزی هست که از شمال چین خبر انتشار طاعون خیارکی به گوش می‌رسد. رسانه‌های چین خبر داده‌اند که یک مورد مشکوک به ابتلا به طاعون خیارکی در منطقه خودمختار مغولستان داخلی در شمال چین به ثبت رسیده است. شنیدن نام «طاعون» و یادآوری سابقه تاریخی مرگبار آن حتی با وجود اینکه سال‌ها از آن گذشته هنوز ترسناک است.
به گزارش «مردم سالاری آنلاین» مقامات بهداشتی شهر بایانور در مغولستان داخلی از نظر وضعیت بهداشتی وضعیت هشدار درجه سه اعلام کردند. گفته می‌شود که درجه چهار بالاترین میزان هشدار است. بنظر می‌رسد که منشاء ابتلای احتمالی به طاعون خیارکی هنوز مشخص نیست، اما مقامات منطقه مغولستان داخلی از مردم خواسته‌اند که همه موارد مشکوک به ابتلا به طاعون خیارکی را گزارش کنند. همچنین به مردم تاکید شده که از شکار و مصرف گوشت حیواناتی که می‌توانند ناقل طاعون خیارکی باشند پرهیز کنند.
همچنین از ساکنان بایانور خواسته شده که اگر انواع مارموت (نوعی سنجاب بومی) را رویت کردند سریعا به مسئولان اطلاع دهند. گفته شده که سال گذشته نیز دو نفر پس از مصرف گوشت مارموت بر اثر ابتلا به طاعون جان خود را از دست دادند. گویا ساکنان بخش‌هایی از مغولستان و منطقه خودمختار مغولستان داخلی در شمال چین گوشت خام مارموت را از خوراکی‌های مفید برای سلامتی می‌دانند.
 
طاعون خیارکی چیست؟
طاعون خیارکی متداول‌ترین حالت طاعون است که که طی نیش کک یا گازگرفتگی توسط موش آلوده به بوجود می‌آید. طاعون خیارکی یکی از سه نوع طاعون ناشی از باکتری «یرسینیا پستیس» است. طاعون ابتدا باعث مرگ تعداد بسیار زیادی از موش‌ها می‌شود؛ بنابراین، کک‌ها به دنبال میزبان دیگر، به انسان‌ها یا حیوانات خانگی حمله کرده و باعث آلودگی آن‌ها می‌شوند. دوره نهفتگی بیماری بین دو تا شش روز طول می‌کشد. سپس علایم اولیه، یعنی لرز و تب بالا، سرگیجه، درد شدید عضلات و مفاصل، کوفتگی و سر درد ظاهر می‌شوند. پس از ۲۴ ساعت، خیارکهایی بر روی بدن بیمار به‌وجود می‌آیند.
خیارک‌ها غدد لنفاوی هستند که متورم شده‌اند. این خیارک‌ها معمولاً در اطراف ناحیه نیش کک ظاهر می‌شوند و به تدریج بزرگ می‌شوند و بسیار دردناک و حساس هستند. از علایم دیگر کم‌شدن آب بدن و عطش دایمی بیمار است. درصورتی که بیمار به‌موقع تحت علاج قرار نگیرد، علایم هشدار دهنده‌ای همچون افزایش تعداد ضربان‌های قلب، آشفتگی و هذیان ظاهر می‌شوند. در این صورت بیمار پس از ۳۶ ساعت می‌میرد. البته بین ۲۰ تا ۴۰٪ این بیماران ممکن است به‌طور ناگهانی، پس از یک دوره نقاهت طولانی، از مرگ نجات یابند.
طاعون خیارکی در صورت عدم درمان با آنتی بیوتیک می تواند به مرگ بیمار منجر شود. یکی از آخرین موارد شیوع طاعون خیارکی در سال ۲۰۱۷ در ماداگاسکار روی داد. در آن زمان بیش از ۳۰۰ نفر در این کشور به طاعون خیارکی مبتلا شدند.
 
خطر طاعون خیارکی جهان را تهدید می‌کند؟
سازمان جهانی بهداشت اما اعلام کرده است که طاعون خیارکی تهدیدی جدی تلقی نمی‌شود. یک مقام مسئول در سازمان جهانی بهداشت با اشاره به این موضوع گفت: شیوع بیماری طاعون خیارکی در چین به صورت خوبی در حال مدیریت است و خطر بزرگی محسوب نمی‌شود.
«مارگاریت هریس» سخنگوی رسمی این سازمان جهانی در این باره در ژنو گفته است که هم اکنون در حال کنترل شیوع این بیماری با همکاری مقامات چین و مغولستان هستیم و در حال حاضر این موضوع خطر بزرگی نیست ولی با این حال ما اوضاع را از نزدیک تحت نظر داریم.
دانشمندان تاکید دارند که احتمال همه‌گیری بیماری طاعون خیارکی اندک است. زیرا جامعه بعداشت و درمان امروزه هم می‌داند برای معالجه مبتلایان به طاعون چه آنتی‌بیوتیک تجویز کنند بلکه از راه های انتقال آن نیز آگاهی دارند. همه گیری طاعون خیارکی در قرن چهاردهم میلادی (طاعون سیاه) در غیاب آنتی بیوتیک و دانش کافی جان ۵۰ میلیون نفر از ساکنان کره زمین را گرفت.
 
طاعون خیارکی به ایران رسیده؟
در میان نگرانی و دلهره‌ای که کرونا در جامعه ایجاد کرده است، حالا شایعات طاعون خیارکی هم آشوب تازه‌ای است که به جان مردم افتاده است. خبری که قاعدتا باید منطقه هم مرز با شمال چین و منطقه خودمختار مغولستان را نگران می‌کرد، مردم ایران نیز برآشفته کرده است. کرونا و داغی که در 5 ماهه گذشته بر دلها گذاشته است، مردم را از هر خبر بیماری هراسان می‌کند. اما «مینو محرز» در خصوص شایعات ورود طاعون خیارکی به کشور گفته است که موضوع ورود طاعون خیارکی به کشور اساساً کذب است و هیچ گزارش رسمی در مورد ابتلای افراد به این بیماری در کشور طی هفته‌های گذشته نداشته‌ایم.
به گفته وی بخش اپیدمیولوژی حوزه سلامت، به صورت بسیار دقیق این موضوع را رصد کرده است که مشخص شد این بیماری در میان جوندگان دیده شده و گزارشی در مورد انسانی بودن این بیماری دیده نشده است.
عضو کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرده است که البته که طاعون به خودی خود جای نگرانی دارد، اما در سال‌های اخیر در ایران بیماری طاعون کنترل شده است و راه درمانی این بیماری هم فقط مصرف آنتی بیوتیک است.
محرز از مردم خواسته است که در میان فضای اضطرابی ناشی از شیوع ویروس کرونا خودشان را درگیر شایعات فضای مجازی نکنند و فقط اخبار را از مراجع رسمی دریافت کنند.